Bếp xưa của mẹ

Sẽ không còn cảnh căn bếp rực lửa từ tờ mờ sáng. Mẹ loay hoay nấu cơm, nấu nước, nấu cám heo, quét sân, quét ngõ. Nồi cá kho đêm qua còn lại vài ba con, mẹ thêm tí nước nóng với nước mắm ớt tỏi rồi bắc lên bếp cho sôi đều, để các con kịp ăn với cơm nóng đến trường.

Nhớ những buổi trưa đi làm về, ba quảy chiếc cuốc bàn, tay lủng lẳng xâu cá lóc bị nắm cỏ mây xỏ qua mang. Mồ hôi nhễ nhại, cái mũ tai bèo mỏng dính oặt xuống che một phần khuôn mặt rám nắng. Mẹ chìa cái rổ con bảo mấy đứa đi hái mớ rau chua về nấu canh.

Bụi rau chua đầy gai, nếu không cẩn thận, có thể bị trầy xước da. Ba phụ mẹ làm cá, một tay giữ chặt đầu cá, tay kia thoăn thoắt đánh vảy, cắt vi. Cá sau khi làm sạch được cho vào chiếc tô lớn, gác lên kệ.

Mẹ lúi húi bắc ấm nước sôi, hai tay thoăn thoắt giã nén ớt ướp vào bát cá ba làm sẵn khi nãy. Một ít muối, mì chính, tiêu, dầu ăn, mẹ đảo đều rồi để đấy. Ba ra sau giếng nước, lặt mớ lá lốt, ngò gai, mấy lá hành ngả nghiêng xuống mép đất rồi cắt thêm mấy tàu bạc hà, vài trái chuối chát là đủ vị cho nồi canh chua cá lóc.

Mẹ cho dầu vào nồi, chờ nóng rồi thả mấy củ nén đã đập dập. Mẹ cho bát cá đã ướp sẵn vào, mùi nén dậy lên thơm nồng cả gian bếp. Đưa tay đảo đều, mẹ kéo mấy thanh củi đang rừng rực ra khỏi bếp để cá ngấm gia vị. Nhấc chiếc ấm nước sôi để sẵn, mẹ cho vào từ từ.

Nồi canh sôi ùng ục trong cái nóng hực của bếp củi. Bạc hà được bỏ vào trước, rồi chuối chát, nêm nếm vừa ăn, thêm chút mắm cái cho ngọt vị rồi thả rau mùi vào sau cùng. Múc canh ra tô, dọn thêm đĩa rau lang luộc, chén mắm cái dằm ớt cùng nồi cơm to, cả nhà quây quần thật ấm áp.

Bây giờ, bữa cơm gia đình dần thưa thớt. Mỗi người cứ mải miết chạy theo những dự định, những đam mê và cả những nông nổi tuổi trẻ. Để rồi một ngày chùng lòng, bưng trên tay hộp cơm thời công nghiệp, chợt chạnh thèm bữa cơm mẹ nấu. Thèm miếng cá kho nghệ vàng chành, miếng cơm cháy sém nấu bằng bếp củi.

Có bữa xế đói bụng, mở vung lục cơm nguội, miếng cá kho kẹp cơm cháy mà ngon đến tóc điểm sương. Sau tết, những thịt thà bánh trái cứ bày biện trên mâm cơm mỗi ngày, lại thèm vị thanh đạm của rau cá ngày xưa.