Hy sinh vào phút cuối

Sinh ra trong một gia đình có 11 người đều tham gia hoạt động cách mạng, trong đó 4 người đã hy sinh nên Nguyễn Minh Chấn, sinh năm 1952, ở thôn 4, xã Đại Hồng (huyện Đại Lộc) nung nấu lòng căm thù giặc. Đầu năm 1967, khi bước sang tuổi 15 cũng là lúc Nguyễn Minh Chấn bắt đầu nghĩ tới việc đánh giặc trả thù cho cha, anh và bà con quê hương. Để thực hiện ước mơ đang ấp ủ, cứ mỗi lần Mỹ kéo quân về làng càn quét, Chấn liền lân la làm quen. Từ đó hễ thấy Chấn ở đâu, bọn chúng đều gọi tới nhổ tóc ngứa, đấm lưng, phục vụ những việc lặt vặt, vì vậy Chấn biết được nhiều thông tin quan trọng của địch để báo cho trinh sát an ninh vũ trang huyện. Đồng thời tranh thủ sự mất cảnh giác của chúng, Chấn đã lấy được 6 quả lựu đạn chuyển ra ngoài cho ông Đặng Chí Kinh, cán bộ an ninh huyện. Đoán biết Mỹ chuẩn bị mở trận càn, ngày 16.3.1967, Nguyễn Minh Chấn tự tay gài 2 quả lựu đạn tại đoạn đường mòn ở thôn Hà Nha, xã Đại Đồng, tiêu diệt 3 tên, làm bị thương nặng 4 tên khác. Lập được chiến công đầu và thấy diệt Mỹ cũng không khó, Chấn càng hăng hái với quyết tâm đánh Mỹ. Khoảng tháng 3.1969, Mỹ lại kéo quân về làng, Nguyễn Minh Chấn được tên chỉ huy đại đội gọi tới xoa bóp. Đôi tay vừa đấm lưng cho tên chỉ huy nhưng trong đầu Chấn vừa nghĩ cách tiêu diệt tên này.

Sau nhiều lần tính toán vẫn chưa tiêu diệt được tên chỉ huy lính Mỹ, Nguyễn Minh Chấn nghĩ ra một kế. Một hôm nhổ xong tóc ngứa, Chấn rủ tên chỉ huy vác súng đi bắn chim, hắn rất thích thú. Lọt vào trong khu vườn xanh ngắt bóng cây, chim chóc nhiều vô kể nên tên Mỹ cứ túc tắc bóp cò, Chấn lò dò đi nhặt những chú chim bị trúng đạn. Khi thấy xâu chim kha khá, tên Mỹ ngồi xuống đặt khẩu súng AR15 bên cạnh, mở bình đông nước uống ừng ực thì Nguyễn Minh Chấn chộp ngay khẩu súng lùi lại vài mét nhanh chóng xả loạt đạn vào người hắn rồi giấu khẩu súng vào bụi cây trong vườn tháo chạy. Nghe tiếng súng nổ, bọn lính xộc tới, thấy tên chỉ huy bị hạ gục và phát hiện Chấn đang trốn chạy, chúng tung lực lượng đuổi theo bắt được Chấn đem về tra khảo. Trước sau Chấn chỉ khai: “Cháu dẫn ông Mỹ đi bắn chim. Cháu đi trước, ổng đi sau. Nghe tiếng súng nổ, cháu quay lại, thấy ổng chết, cháu sợ quá bỏ chạy chứ đâu có biết chi”. Với cách khai như vậy 3 ngày sau, bọn chúng thả Chấn về.

Ngày 15.4.1970, Nguyễn Minh Chấn  chính thức gia nhập vào Đội trinh sát an ninh vũ trang huyện Đại Lộc, ít lâu sau được cấp trên tín nhiệm giao làm Đội phó. Thời gian này, lực lượng cảnh sát quận Đại Lộc và lính địa phương quân tăng cường lùng sục, phá vỡ nhiều cơ sở tại xã Lộc Chánh, gây không ít tổn thất cho cách mạng. Vì lực lượng ít, không thể đánh địch bằng phương án phối hợp được nên Nguyễn Minh Chấn quyết định chỉ tiêu diệt cho được 2 tên ác ôn nhất để đè bẹp ý chí của kẻ thù. Để thực hiện ý đồ, ông về xã Lộc Chánh xây dựng cơ sở, đào hầm bí mật và “ra vào hang” ròng rã 3 tháng liền mà vẫn chưa triệt hạ được mục tiêu. Do nằm hầm lâu ngày, bị sốt rét, sức khỏe giảm sút trầm trọng, đơn vị yêu cầu rút về nhưng ông thấy chưa hoàn thành nhiệm vụ nên xin tiếp tục trụ bám để thực hiện bằng được phương án đã đề ra. Sáng 9.6.1971, từ một vị trí quan sát, ông thấy 2 tên ác ôn đi trước, theo sau là toán lính Mỹ. Biết trận đánh này chẳng khác gì trứng chọi đá, có nhiều khả năng không còn gặp lại đồng đội, song khó có cơ hội nào nữa nên ông đặt quyết tâm dù hy sinh lần này cũng phải hoàn thành nhiệm vụ. Đợi cho địch đến gần, ông xông lên tung quả lựu đạn và nổ kèm loạt AK. Hai tên ác ôn đổ gục tại chỗ. Bị tấn công bất ngờ, bọn lính Mỹ nằm rạp xuống đất, thừa cơ hội, ông nhanh chân thoát chạy. Khi bọn lính Mỹ định hồn nổ súng bắn theo thì ông đã kịp lách ra vòng ngoài.

Tháng 2.1973, địch tổ chức tại thôn Nghĩa Trung, xã Lộc An một đoàn bình định nông thôn gồm 2 trung đội nghĩa quân và củng cố bộ máy ngụy quyền ác ôn. Chúng ra sức đàn áp, bắt bớ, tra tấn dã man các cơ sở cách mạng, phục kích bắn giết cán bộ mỗi khi xâm nhập về làng. Trước tình đó, Thường vụ Huyện ủy Đại Lộc giao cho Nguyễn Minh Chấn phải chỉ huy tiêu diệt bọn bình định nông thôn trong vòng một tháng. Để thực hiện nhiệm vụ được giao, Nguyễn Minh Chấn, liền gặp ông Lê Hồng Phong - Bí thư Đảng ủy xã Lộc An bàn kế hoạch. Sau một tuần bám địa bàn, xây dựng mới được 3 cơ sở để nắm quy luật hoạt động, ông lên kế hoạch, trong đó cách đánh hiệu quả nhất là táo bạo, bất ngờ. 3 giờ sáng ngày 10.3.1973, Nguyễn Minh Chấn cùng trinh sát Nguyễn Hường và Nguyễn Đắc Bảy - du kích xã Lộc An bí mật phục kích tại 3 địa điểm trên đường làng. Khoảng 8 giờ cùng ngày, bọn địch xuất hiện, Nguyễn Minh Chấn phát lệnh tấn công, tiêu diệt tại chỗ 4 tên ác ôn và hàng chục tên lính. Địch chống trả, trinh sát Nguyễn Hường bị thương nặng. Chúng tăng cường quân hô hào bắt sống Nguyễn Hường. Quyết không để chiến sĩ của mình sa vào tay giặc, Nguyễn Minh Chấn xông lên vừa cõng đồng đội, vừa nổ súng tấn công cản đường kẻ thù. Cuối cùng ông và đồng đội cũng rút được vào một nhà cơ sở băng bó vết thương và ra tuyến sau an toàn.

Đầu năm 1974, lãnh đạo Ban An ninh đặc khu Quảng Đà rút Nguyễn Minh Chấn lên làm Đội phó trinh sát vũ trang Ban an ninh tỉnh. Do có nhiều kinh nghiệm đánh địch nên đơn vị của ông được chọn là mũi chủ công. Đội của ông đã tăng cường, phối hợp với lực lượng an ninh các huyện tổ chức 58 trận đánh, tiêu diệt 152 tên giặc, trong đó có 45 tên Mỹ, 14 ác ôn khét tiếng, bắt sống, khai thác 29 tên khác, thu giữ nhiều tài liệu, phương tiện chiến tranh của địch.

Để phục vụ cho chiến dịch giải phóng Đà Nẵng, ngày 25.3.1975, Nguyễn Minh Chấn cùng một số trinh sát khác được cử vào nội thành nắm tình hình địch và chờ các lực lượng quân đội và an ninh tỉnh tiến vào sẽ dẫn đường đánh chiếm các căn cứ đầu não theo kế hoạch. Lúc 17 giờ ngày 29.3.1975, trên đường từ thành phố trở ra Điện Bàn để đưa lãnh đạo Đặc khu ủy Quảng Đà vào nội thành thì đám tàn quân ngụy phát hiện, nổ súng, Nguyễn Minh Chấn hy sinh.

Với bề dày thành tích đặc biệt xuất sắc, ngày 3.8.1995, Chủ tịch nước đã ký Quyết định số 499/KT-CTN truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho liệt sĩ Nguyễn Minh Chấn, người chiến sĩ an ninh kiên trung đã vĩnh viễn đi xa khi quê nhà vừa dứt tiếng đạn bom.

THÁI MỸ