Hy vọng mới trong cuộc chiến chống sốt rét

Cơ quan Kiểm soát quản lý thực phẩm và dược phẩm quốc gia Nigeria (NAFDAC) vừa cấp phép tạm thời đăng ký cho vắc xin sốt rét R21 do các nhà khoa học tại Đại học Oxford (Anh) phát triển và do Viện huyết thanh Ấn Độ và Công ty dược phẩm Novavax (Mỹ) sản xuất. 

Nigeria hiện là quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi bệnh sốt rét, chiếm hơn 30% số ca tử vong do sốt rét toàn cầu - theo Tổ chức Y tế thế giới WHO

Tổng giám đốc NAFDAC - Giáo sư Mojisola Adeyeye cho biết, vắc xin sốt rét R21 được chỉ định để phòng ngừa bệnh sốt rét lâm sàng ở trẻ em từ 5 đến 36 tháng tuổi với mũi tiêm bắp, liều lượng 0,5ml với ba liều cách nhau 4 tuần và một liều nhắc lại một năm sau đó. Nhiệt độ bảo quản của vắc xin là từ 2 đến 8°C.

Vào giữa tháng 4 vừa qua, Ghana trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới phê duyệt vắc xin R21 sau khi xem kết quả của một thử nghiệm lớn hơn ở giai đoạn ba với sự tham gia của 4.800 trẻ em ở các quốc gia châu Phi bao gồm Burkina Faso, Kenya, Mali và Tanzania. 

Nhà khoa học Adrian Hill của Viện nghiên cứu Viện Jenner tại Đại học Oxford cho biết, vắc xin R21 đạt hiệu quả phòng bệnh từ 70-80% trong các cuộc thử nghiệm giai đoạn cuối. "Chúng tôi hy vọng R21 sẽ có tác động lớn, lâu dài sẽ đóng góp vào việc loại trừ bệnh sốt rét" - ông Adrian Hill nói. 

Hiện các quốc gia châu Phi đang xếp hàng để phê duyệt vắc xin ngừa sốt rét mới R21.

Năm 2021, WHO từng phê duyệt vắc xin sốt rét cho trẻ em đầu tiền trên thế giới có tên gọi Mosquirix do hãng dược GlaxoSmithKline (Anh) sản xuất sau một kế hoạch thí điểm thành công ở ba quốc gia châu Phi: Ghana, Kenya và Malawi.

Tuy nhiên, đến nay vắc xin Mosquirix chưa được triển khai rộng rãi do thiếu kinh phí và có hiệu quả thấp hơn.  

Nhưng chính Mosquirix mở đường cho vắc xin R21 mạnh hơn do Đại học Oxford phát triển, bằng chứng cho thấy hiệu quả của vắc xin lên tới 80%. Kết hợp với lợi thế sản xuất, vắc xin sốt rét R21 được mô tả là có tiềm năng "thay đổi thế giới".

Tiến sĩ Shyam Bishen - Giám đốc điều hành gốc Ấn Độ đứng đầu lĩnh vực sức khỏe và chăm sóc sức khỏe toàn cầu tại Diễn đàn kinh tế thế giới cho biết: "Một loại vắc-xin sốt rét hiệu quả hơn với hiệu quả 80% có thể được sản xuất trên quy mô lớn hơn với giá cả phải chăng sẽ là một công cụ tuyệt vời trong cuộc chiến của chúng ta chống lại căn bệnh truyền nhiễm chết người này". 

WHO nhấn mạnh, sốt rét là một trong những bệnh truyền nhiễm lớn nhất giết chết gần nửa triệu người mỗi năm. Năm 2019, khoảng 386 nghìn người châu Phi chết vì sốt rét, trong đó 274 nghìn trẻ em dưới 5 tuổi.