Khẩn cấp bảo tồn văn hóa miền núi

Chiều 20.8, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Tân chủ trì cuộc họp với 9 huyện miền núi và các sở, ban ngành liên quan để nghe góp ý vào Đề án “Bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa miền núi” do Sở VH-TT&DL dự thảo.

Nghề thủ công truyền thống tiếp tục được đưa vào mục tiêu bảo tồn. Trong ảnh: nghề dệt thổ cẩm của đồng bào Cơ Tu đang cần được hỗ trợ về đầu ra của sản phẩm. Ảnh: Alăng Ngước

Đề án với mục tiêu huy động mọi nguồn lực nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của đồng bào các dân tộc, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương với tổng kinh phí triển khai từ năm 2019 - 2025 hơn 117 tỷ đồng. Đề án tập trung vào các nội dung như: tổng kiểm kê di sản văn hóa các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh; tăng cường năng lực bảo tồn, hỗ trợ phát triển văn hóa dân tộc, bài trừ hủ tục lạc hậu ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số”; xây dựng đời sống văn hóa và môi trường văn hóa vùng đồng bào dân tộc thiểu số; gắn kết chặt chẽ những hoạt động xây dựng đời sống văn hóa với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội phù hợp với từng địa phương, từng dân tộc…

Các loại hình nghệ thuật biểu diễn truyền thống có nguy cơ bị mai một sẽ được ưu tiên đầu tư phục dựng, đồng thời gắn kết với chương trình phát triển kinh tế, du lịch cộng đồng kết hợp với giảm nghèo bền vững trong cộng đồng các dân tộc thiểu số. Các hoạt động giao lưu văn hóa giữa các địa phương vùng đồng bào các dân tộc thiểu số trong tỉnh và với các vùng, miền và toàn quốc cũng như xây dựng các chính sách nhằm khuyến khích hoạt động nghiên cứu, sưu tầm, bảo quản, truyền dạy và giới thiệu, quảng bá di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh, đưa giáo dục văn hóa truyền thống của các dân tộc vào trường học… tiếp tục được xem là phần việc chính để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa của đồng bào.

Tại cuộc họp, hầu hết đại biểu của 9 huyện miền núi đồng tình về các nội dung của đề án. Tuy nhiên, lộ trình thực hiện của đề án như thế nào vẫn chưa được Sở VH-TT&DL đưa ra một cách cụ thể. Sự muộn màng của việc ra đời đề án trong khi các giá trị văn hóa miền núi đang trong tình trạng báo động về sự mai một, biến dạng cũng là những trăn trở từ các địa phương miền núi. Ông Nguyễn Thế Phước - Phó Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My, chia sẻ đề án ra đời khá trễ, trong khi đó, lực lượng nghệ nhân ở các loại hình văn hóa truyền thống đã hao hụt nhiều. Chưa kể, theo ông Phước, mỗi đồng bào dân tộc thiểu số lại có một tập quán, bản sắc riêng, việc phục hồi tại mỗi địa phương cần phải có phương cách khác nhau.

Riêng đối với câu chuyện hỗ trợ, đầu tư cho các huyện mua cồng chiêng cũng được nhiều đại biểu đưa ra. Con số hỗ trợ 10 triệu đồng/bộ cồng chiêng cho 329 thôn, làng chưa có bộ nhạc cụ này khiến các đại biểu không đồng tình. Ông Hồ Quang Hường - Phó Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn cho biết, huyện vừa đầu tư mua bộ chồng chiêng trị giá 40 triệu đồng/bộ cho các xã, nhưng người dân lại không chịu đánh, vì chê... âm chiêng không vang. “Lễ hội lớn của Phước Sơn phải đi thuê lại bộ cồng chiêng lâu đời của một nghệ nhân lớn tuổi trong vùng, nên việc hỗ trợ mỗi bộ cồng chiêng trị giá 10 triệu đồng là quá ít” - ông Hồ Quang Hường nói. Cũng đồng tình như vậy, bà Ating Thị Tươi - Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Giang cho biết, bộ cồng chiêng là điều quan trọng để bảo tồn bản sắc văn hóa của người miền núi.

LÊ QUÂN