Khi người lao động “hướng ngoại”: Trên những nông trường ở Attapeu
Từ Cửa khẩu Phù Cưa xuôi theo đại ngàn mênh mông của dãy Trường Sơn hùng vĩ, chúng tôi đã đặt chân đến tỉnh Attapeu (nước Lào) - vùng đất đang nuôi dưỡng hy vọng vươn lên của những người lao động xa xứ, trong đó có lao động Quảng Nam.

Doanh nghiệp Việt trên đất Lào
Trong hình dung của nhiều người, Attapeu là vùng đất xa xôi, lạ lẫm, nhưng thực tế khi qua khỏi Cửa khẩu Bờ Y của Việt Nam và Cửa khẩu Phù Cưa của Lào là đã đặt chân đến Attapeu. Tỉnh lỵ Attapeu cách cửa khẩu 113km, khoảng chừng hai tiếng đồng hồ ngồi xe ô tô.
Cung đường 18B được xây dựng và đưa vào sử dụng từ năm 2006, là tuyến giao thông huyết mạch nối các tỉnh nam Lào với biển thông qua Cửa khẩu Bờ Y (Kon Tum). Từ đây, hàng hóa của Lào được vận chuyển đến các cảng biển khu vực miền Trung Việt Nam và đi đến khắp nơi trên thế giới.
Đến Attapeu qua cung đường 18B, chìm ẩn trong sương mờ là bạt ngàn rừng nguyên sinh. Nằm lẫn giữa rừng già là những cánh đồng nếp Lào canh tác một vụ của người dân bản địa và sông Sekaman là nguồn cung cấp nước chính của tỉnh Attapeu cũng như các trang trại rộng lớn của nhiều doanh nghiệp Việt Nam đầu tư tại Lào.
Trong số hàng chục doanh nghiệp Việt Nam đầu tư tại tỉnh Attapeu, chúng tôi đến thăm hai doanh nghiệp đầu tư lớn trong lĩnh vực nông nghiệp: Công ty TNHH MTX Đầu tư và sản xuất kinh doanh nông nghiệp Nam Lào (thuộc Tập đoàn Trường Hải) và Công ty TNHH Phát triển Khanxay (thuộc Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai). Công ty TNHH MTX Đầu tư và sản xuất kinh doanh nông nghiệp Nam Lào hiện có 6.500 lao động (LĐ) và dự kiến đạt con số 12.200 LĐ vào cuối năm 2025.
Ông Đoàn Bá Phi - Tổng Giám đốc công ty cho hay: “Số LĐ đang làm việc tại nông trường chỉ mới đáp ứng đủ nhu cầu LĐ cho hoạt động sản xuất - kinh doanh của công ty tại tỉnh Attapeu”.
Qua phần giới thiệu của ông Đoàn Bá Phi, chúng tôi mới cảm nhận được sự tâm huyết cũng như những khó khăn doanh nghiệp phải vượt qua khi đầu tư sản xuất, kinh doanh ở nước ngoài.
Từ việc quy hoạch hài hòa, tổng thể giữa khu làm việc với nơi ở, bếp ăn, khu sinh hoạt chung, thể thao, giải trí của người LĐ tới những vấn đề tưởng nhỏ mà không nhỏ như nhà giữ trẻ, lớp văn hóa cấp tiểu học cho con em công nhân, cửa hàng tiện ích giá gốc, thợ sửa xe, thợ cắt tóc, nhà ở cho các cặp vợ chồng, đưa đón người lao động về nước nghỉ phép định kỳ… Tất cả đều được đội ngũ lãnh đạo công ty quan tâm, bố trí chu đáo.
Ông Đoàn Bá Phi còn hài hước vẽ nên một tương lai gần rằng: “Sắp tới, sẽ có nhiều anh em cán bộ, công nhân gặp nhau, kết hôn, sinh con, rồi chúng tôi sẽ có cả những ngôi làng sinh sống ổn định ở đây!”.
Đảm bảo đời sống người lao động
Trên những chiếc xe gầm cao phủ dày bụi mờ đất đỏ đặc trưng của cao nguyên Attapeu, đoàn Quảng Nam được đưa vào sâu trong các nông trại, nơi người LĐ sinh sống và làm việc. Ở đây, công nhân vận hành máy cắt, xay thức ăn và máy xúc thức ăn lên các xe chuyên dụng để vận chuyển đến các chuồng nuôi gia súc.

Tại các chuồng, có đội công nhân lấy thức ăn đổ vào các máng và dọn dẹp chuồng trại đảm bảo môi trường chăn thả vệ sinh, chống dịch bệnh.
Khu sinh hoạt, bếp ăn của người LĐ Quảng Nam đang làm việc tại đây được bố trí khoa học, sạch sẽ. Tại những dãy phòng ở lắp ghép, mỗi phòng có từ 4 - 6 giường ngủ, khu vệ sinh và khu vực phơi đồ, bên ngoài là khu thể thao với các sân bóng bàn, cầu lông, bóng chuyền… Bếp ăn đặt ở khu vực trung tâm là nơi giao lưu, tổ chức các buổi gặp mặt, liên hoan chung cho tất cả người LĐ ở mỗi xí nghiệp.
Chị Bhnước Bang (quê ở huyện Nam Giang, làm công việc nuôi bò) tâm sự: “Công việc và thu nhập bên này ổn định, được công ty bao ăn ở nên tiết kiệm được tiền gửi về cho gia đình, chỉ ngại mỗi lần về nhà phải đi xa”.
Cùng đi trong đoàn, ông Châu Văn Ngọ - Phó Chủ tịch UBND huyện Nam Giang động viên người LĐ cố gắng làm việc, tuân thủ nội quy, quy chế của công ty, sinh hoạt lành mạnh, tiết kiệm thu nhập hỗ trợ gia đình và người thân ở quê.
Đoàn tiếp tục hành trình qua nhà máy chế biến chất đệm chuồng cho bò. Ở đây, những cây cao su hết khả năng khai thác mủ sẽ được băm nhỏ trộn với các chế phẩm vi sinh để tạo thành chất đệm chuồng cho bò, chất đệm chuồng sau thời gian sử dụng sẽ được thu lại để làm phân vi sinh bón cây chuối và các loại cây ăn quả khác. Từ đó hình thành nên một quy trình nuôi, trồng khép kín không chất thải, không phân bón hóa học.
Tại xí nghiệp chế biến chất đệm chuồng có một số thợ máy người Nam Giang đang sửa chữa máy băm cây bị hỏng động cơ. Anh Trần Văn Xuân cho biết: “Trước khi sang Lào, anh em được đào tạo và cấp bằng sửa chữa máy tại Trường Cao đẳng THACO, đảm bảo vận hành và sửa chữa các loại máy trong công ty, không để quá trình sản xuất bị gián đoạn. Mỗi tháng anh em được về nhà một lần, chạy xe máy qua Cửa khẩu Đắc Ốc khoảng 5 tiếng đồng hồ là tới nhà”.
Từ ngày 25 đến 29/5/2025, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Nam tổ chức đoàn làm việc tại tỉnh Attapeu để tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của người lao động tỉnh Quảng Nam đang làm việc ở các nhà máy, nông trại tại tỉnh Attapeu. Đồng thời gặp gỡ, trao đổi với đại diện các doanh nghiệp, chính quyền địa phương về tình hình LĐ Quảng Nam và nhu cầu tuyển dụng LĐ trong thời gian tới; những khó khăn, vướng mắc khi đưa người LĐ Việt Nam sang làm việc tại các doanh nghiệp; các chính sách hỗ trợ người LĐ của doanh nghiệp.