Khó "định lượng" thị trường đất

Cơn sốt đất tại vùng đông của tỉnh đang được nhiều phương tiện thông tin đại chúng tiếp tục phản ánh và có vẻ rất lôi cuốn bởi gắn với những câu chuyện về phận người, phận đất. Có lẽ “cơn sốt” này phải mất thời gian khá dài mới lắng lại do thị trường đất đai vẫn nóng lạnh dai dẳng.

Báo Đầu tư - chứng khoán trong số ra gần đây đã có dịp “hỏi chuyện” người dân vùng Bình Dương (Thăng Bình) về tình hình sang nhượng đất, đã ghi nhận nhiều ý kiến rất phấn khởi. Người dân có thể kể tên nhiều gia đình “trúng đất”. Có người trước đây nhà ở tạm bợ trên mảnh đất mùa gió phải che chắn tứ bề để hạn chế cát lùa vào nhà, nay bỗng chốc trở thành tỷ phú. Nhiều người còn nói với vẻ tiếc rẻ vì bị “hớ” trong cuộc chuyển nhượng đất vừa rồi. Lãnh đạo địa phương thì thừa nhận trước đây nhiều khu vực ven biển cho không ai lấy, nhưng bây giờ trở thành “đất vàng”. Trong khi đó, đất ở khu vực ven biển Tam Thanh (Tam Kỳ) thì đã trở thành đề tài mà theo người dân là “nói tới đâu nóng tới đó”. Nhiều mảnh đất giá hàng tỷ đồng được người dân cho biết đã có chủ. Những thửa khác đang được giới buôn bán bất động sản lùng sục khiến nhiều gia đình nhấp nhỏm trước cơ hội đổi đời từ đất...

Điểm chung về tình trạng sốt đất ở nhiều khu vực vùng đông là thị trường, giá cả đất đai do những người mua, thường ở tư thế “giấu mặt” quyết định. Người dân đôi khi trở thành diễn viên kể chuyện đất đai rất thuyết phục bởi họ có “chứng cứ” là những ông hàng xóm hoặc người dân vừa giàu lên nhờ đất. Phụ họa thêm câu chuyện này còn có giới cò đất thường xuyên hâm nóng, tung ra những thông tin không rõ ràng khiến thị trường đất đã sốt lại thêm tù mù. Đặc biệt ở những vùng giải tỏa, đầu tư dự án, cơn sốt đất khiến thị trường bất động sản méo mó, không theo quy luật. Theo nhận định của các chuyên gia, thị trường bất động sản là loại thị trường phức tạp bởi có quá nhiều bên không chính thức tham gia, bị ràng buộc bởi nhiều quy định chồng chéo, thiếu nhất quán. Vì vậy, việc “định lượng” thị trường đất đai thường là công việc khó. Đặc biệt là ở những vùng giá đất đang nóng sốt trên địa bàn tỉnh, những thông số thu thập được về thị trường rất dễ sai lệch nên với phương án nào cũng dễ cho ra kết quả thiếu chính xác.

Để thực hiện chủ trương bồi thường đất khi thu hồi sát với giá thị trường, hằng năm cơ quan chức năng đều ban hành giá đất cho từng vùng. Nhưng thực tế, khung giá này khi áp dụng rất ít được người dân đồng thuận. Nhìn lại những vụ việc cưỡng chế hoặc vướng mắc trong công tác thu hồi đất gần đây trên địa bàn tỉnh, nút thắt chủ yếu cũng do giá đất quy định chênh lệch quá lớn so với thị trường, trong khi cơ sở pháp lý để thu hồi đất của người dân đôi khi còn chưa rõ ràng. Bởi vậy, giữa kẽ hở của quy định pháp luật cộng với cơn nóng sốt về đất đai, ở nhiều nơi trên địa bàn tỉnh, cả cơ quan chức năng và địa phương vẫn lúng túng trước thị trường bất động sản.

C.B.L