Đứng trưa, nắng như đổ lửa, dẫn Tư tôi lội trên 4 sào lúa vàng như nghệ của mình, anh Sáu An Xuân ở xã Phú Thọ thuộc huyện Quế Sơn lắc đầu: “Từ thời điểm cận Tết Giáp Ngọ đến nay, nắng nóng hoành hành trên diện rộng khiến mấy đám ruộng này thiếu nước tưới trầm trọng. Bây giờ, cây lúa đang trong thời kỳ làm đòng nhưng tất cả các chân ruộng đều khô nứt nẻ, lá vàng chái và lụi dần”. Vụ hè thu 2013 vừa rồi, do các hồ chứa cạn kiệt nước, trời lại chẳng có mưa dẫn đến 4 sào lúa của vợ chồng anh Sáu bị chết non, phải ngậm ngùi cắt về ném cho trâu ăn. Giọng anh Sáu buồn rười rượi: “Nếu trong những ngày tới thời tiết vẫn cứ khắc nghiệt thì chắc chắn cái cảnh ấy sẽ lặp lại. Nhà nông mà cứ sạ lúa để làm thức ăn cho trâu thì còn nỗi khổ nào lớn hơn hả chú Tư”.
Vỗ vai an ủi anh Sáu vài câu, Tư tôi tiếp tục lội khắp các cánh đồng ở xã Phú Thọ và nhìn đâu cũng thấy những chân ruộng nứt toác, cây lúa khô cháy dưới cái nắng hầm hập. Xót dạ quá, tôi điện thoại gọi cho ông Nguyễn Trường Sang – Chủ tịch UBND xã để nắm rõ tình hình. Ông Sang cho biết, vụ đông xuân 2013 - 2014 này nông dân trên địa bàn xã tổ chức sản xuất tổng cộng 270ha lúa. Tuy nhiên, vì hệ thống hồ chứa, đập dâng, trạm bơm điện, kênh mương chưa được đầu tư xây dựng đồng bộ nên chỉ có 100ha chủ động nguồn nước tưới, còn lại 170ha phải sống dựa vào... trời. Ông Sang than phiền: “Do hơn một tháng nay nắng nóng kéo dài nên bây giờ số diện tích lúa nước trời ấy đã bị cháy chòm hàng loạt, tập trung chủ yếu tại các thôn An Xuân, Phước Chánh, Tân Đông Tây. Nếu thời gian tới không mưa thì mất trắng hoàn toàn là điều khó tránh khỏi”.
Đầu giờ chiều, theo tuyến ĐT611 ngược lên các địa phương khác của huyện Quế Sơn, Tư tôi lại thấy cảnh nhà nông rầu lòng bên những ruộng lúa non đang sống còi cọc vì nắng hạn. Đem chuyện này kể cho ông Lê Hữu Châu – Phó phòng NN&PTNT Quế Sơn nghe, ông Châu chậc lưỡi: “Chẳng riêng gì xã Phú Thọ đâu, hiện nay hàng nghìn hộ dân ở vùng trung và vùng tây của huyện cũng đang điêu đứng vì hạn. Theo thống kê mới nhất, tính đến thời điểm này tại các xã Quế Thuận, Quế Long, Quế Hiệp, Quế Phong và một số nơi khác đã có ít nhất 400ha lúa đông xuân sắp bước vào giai đoạn trổ đòng bị thiếu nước tưới nghiêm trọng. Nếu trong vòng một tuần nữa nắng nóng vẫn cứ khốc liệt thì số diện tích lúa này sẽ bị cháy trụi, dẫn đến mất trắng hoàn toàn. Còn nếu may mắn có mưa thì sản lượng cũng sẽ tụt giảm không dưới 30% so với vụ đông xuân năm ngoái”.
Tư Ruộng tôi hỏi ông Châu rằng, có phương án nào cứu những đồng lúa sắp chết héo ấy ngay trong thời điểm này không thì ông thở dài: “Hồ chứa và đập dâng quá ít, trong khi đó hệ thống kênh mương lại không được thi công bài bản thì biết lấy đâu ra nước giữa mùa nắng hạn này mà giải với cứu”.
TƯ RUỘNG