Khó kiểm soát thị trường ngoại hối

Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Quảng Nam cho hay năm 2016 đã tổ chức 4 đợt kiểm tra liên ngành về quản lý ngoại hối. Cơ quan này đã xác nhận 8 khoản vay nước ngoài trung, dài hạn cho 5 doanh nghiệp với tổng kim ngạch hơn 27,78 triệu USD, xác nhận thay đổi 13 khoản vay nước ngoài của 6 doanh nghiệp. Hiện, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Quảng Nam đang quản lý 46 khoản vay nước ngoài trung, dài hạn của 19 doanh nghiệp với tổng kim ngạch vay hơn 942,34 triệu USD và dư nợ đến nay khoảng hơn 416 triệu USD. Ngoài ra đã hướng dẫn, cấp giấy chứng nhận thu đổi, chi trả ngoại tệ cho 1 đơn vị, nâng số bàn thu đổi ngoại tệ đang quản lý lên 18 bàn, chuyển đổi văn bản chấp nhận đăng ký đại lý chi, trả ngoại tệ cho 6 đại lý trong số 7 đại lý đang hoạt động.

Thị trường ngoại hối được Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Quảng Nam công bố là ổn định, nhưng nhìn vào con số đại lý thu đổi ngoại tệ, các khoản vay nước ngoài… thì dường như cơ quan quản lý vẫn không dễ dàng kiểm soát hoạt động này. Theo ngân hàng này, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp, hợp lý của người dân và doanh nghiệp đã được hệ thống tín dụng cung ứng đầy đủ. Nhưng “sóng gió” trên thị trường này vẫn chưa dứt, khó có thể kiểm soát hết. Thị trường tự do không diễn ra công khai các giao dịch, nhưng mua bán ngoại tệ vẫn âm thầm xảy ra, rất khó để phát hiện xử lý. Các cơ quan quản lý thừa nhận các đợt kiểm tra chỉ dừng ở kiểm tra thanh toán, niêm yết giá hàng hóa, dịch vụ, quảng cáo bằng ngoại tệ và thu đổi ngoại tệ trái phép. Hiện các cơ quan chức năng không đủ nhân lực, thời gian để kiểm soát hết các đơn vị trong khi hoạt động mua bán ngoại tệ vẫn không ngừng các giao dịch ngầm, kín đáo, tinh vi hơn. Theo quy định, mức phạt nặng cho các hành vi mua bán ngoại tệ trái phép là cần thiết. Nhưng, những vi phạm sau nhiều cuộc kiểm tra cũng chỉ dừng lại ở mức nhắc nhở xử lý nhẹ. Việc chấp hành các quy định của pháp luật về ngoại hối và kinh doanh vàng vẫn trông chờ vào ý thức của đơn vị kinh doanh và người dân.

Làm thế nào để kiểm soát thị trường ngoại hối, chấm dứt tình trạng găm giữ ngoại tệ, đô la hóa thị trường? Câu hỏi này đã được ông Nguyễn Văn Diện – Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Quảng Nam đặt ra giữa hội nghị tổng kết ngành ngân hàng năm 2016. Nhiều ngân hàng cho rằng một kênh quan trọng là các cơ quan quản lý cần mở rộng việc tuyên truyền chính sách ngoại hối. Không chỉ trên các phương tiện thông tin đại chúng mà phải trực tiếp đến người kinh doanh, người dân để chính sách đến gần hơn, cụ thể hơn. Vận dụng hợp lý các quy định về xử phạt. Nếu sau vài lần nhắc nhở vẫn tái phạm thì kiên quyết xử lý để lập lại sự ổn định, chấm dứt và xóa bỏ thị trường ngoại hối tự do. Ông Nguyễn Quang Việt – Giám đốc Ngân hàng Ngoại thương chi nhánh Quảng Nam cho hay, không thể kiểm soát được thị trường ngoại hối. Còn chênh lệch tỷ giá là còn tình trạng mua bán ngoại tệ chui. Cơ bản chính là sự điều phối của chính sách vĩ mô. Chỉ còn cách Nhà nước tuyên bố chỉ sử dụng duy nhất đồng Việt Nam trong các thành toán tiền tệ thì may ra mới chấm dứt được tình trạng này!

TÂM CA