Khơi dậy niềm đam mê khoa học cho trẻ

Đưa trẻ đến với khoa học

Trong không gian rợp bóng cây xanh ở một sân vườn tại đường Hương Trà (khối phố Hương Trà Tây, phường Hòa Hương, TP.Tam Kỳ), các bạn nhỏ, chừng 3 - 6 tuổi đang uốn mình tập những động tác yoga kids. Dưới sự hướng dẫn của huấn luyện viên, các em tập hít thở đều đặn, im lặng thư giãn rồi bật ra những tràng cười sảng khoái.

Sau bài tập kéo dài 10 phút, mọi người cùng nhau khám phá điều kỳ diệu của những chiếc lá trong khu vườn, từ đó tìm hiểu thêm về màu sắc, hình dáng và quá trình phát triển của cây cối trong môi trường tự nhiên. Khi sự hào hứng, vui vẻ đã được khơi dậy, các em được dẫn dắt vào hoạt động chính của buổi sinh hoạt đó là hoạt động Stem với chủ đề “bập bênh cân bằng”…

Từ những chiếc que gỗ nhỏ xinh, những viên đất nặn nhiều màu sắc, các bạn nhỏ mày mò sáng tạo, lắp ghép thành những chiếc bập bênh tý hon, rồi cùng cô giáo tìm hiểu, khám phá trạng thái cân bằng của chúng. Các hoạt động trên là một phần của chương trình giáo dục “Stem & Art cho trẻ tại nhà” do nhóm giảng viên Trường Đại học Quảng Nam thực hiện từ đầu tháng 11 vừa qua. Họ đều là những người có con nhỏ, có chung niềm mong muốn khơi gợi và nuôi dưỡng trí tò mò, tình yêu khoa học của trẻ thông qua các hoạt động trải nghiệm và khám phá thiên nhiên.

Chị Hoàng Thị Hà My (ở phường Hòa Hương, TP.Tam Kỳ) - người sáng lập chương trình, cho biết để mang lại cho con những điều tuyệt vời nhất, từ khi sinh ra đến lúc con hơn 2 tuổi, chị luôn tìm tòi, học hỏi từ nhiều nguồn khác nhau về các phương pháp chăm sóc và nuôi dạy con. Trong quá trình tìm hiểu, chị biết đến Stem. Để hiểu rõ hơn về phương pháp giáo dục từ Mỹ này, chị cùng chồng đặt mua giáo trình từ nước ngoài rồi tự dịch, biên soạn lại và cùng con trải nghiệm dần dần. Gần đây, nhận thấy nhiều bậc phụ huynh cũng quan tâm đến Stem, đồng thời cũng muốn cho con có môi trường thú vị với nhiều bạn bè, nhiều tính cách hơn nên chị chia sẻ và mời thêm bạn bè tham gia.

“Từ đó, tụi mình lên kế hoạch và thực hiện các chương trình theo hình thức “home school” vòng tròn, theo đó các buổi sinh hoạt sẽ diễn ra vào cuối tuần, được tổ chức lần lượt tại các gia đình trong nhóm, tạo điều kiện cho nhiều bạn nhỏ trên địa bàn có cơ hội trải nghiệm với nhiều văn hóa gia đình khác nhau, làm quen với sự khác biệt và học cách tôn trọng sự khác biệt...” – chị Hà My chia sẻ.

Mới lạ phương pháp giáo dục Stem

Theo chị Ngô Thị Minh Phương (người đồng thực hiện chương trình), Stem là thuật ngữ xuất phát từ phương pháp giảng dạy và học tập tích hợp nội dung và các kỹ năng khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Thay vì học các môn tách biệt và rời rạc, Stem kết hợp chúng thành một mô hình học tập gắn kết dựa trên các ứng dụng thực tế. Thông qua những trò chơi thú vị gắn liền với kiến thức, những dự án học tập sẽ giúp các bạn nhỏ tiếp thu kiến thức nhanh hơn, nhớ lâu và hiểu sâu hơn.

Stem cũng có thể hiểu đơn giản là việc dạy cho trẻ biết bản chất của sự vật, hiện tượng theo từng mức độ nhận thức của trẻ, với hình thức dạy trực quan, sinh động và có tính tương tác cao. Ví như trước đây, việc làm một chiếc lồng đèn kéo quân là bài tập của môn thủ công thì với Stem, làm sao để lồng đèn quay được, cần thông thoáng không khí như thế nào để ngọn nến trong lồng đèn cháy sáng mà không bị gió thổi tắt… là cả những nguyên tắc vật lý về quán tính quay, về sự cháy của vật…

Điều thú vị nhất đối với phương pháp giáo dục này là những đồ vật tưởng chừng đã không thể sử dụng tiếp lại có thể biến thành những đồ dùng học tập và dạy học hữu ích và lý thú. Mỗi sản phẩm lại mang một thông điệp, một giá trị sáng tạo mà có ý nghĩa thực tiễn cao. Mặt khác, ở mỗi hoạt động, thí nghiệm khoa học, trẻ em sẽ được tự mình làm những đồ chơi yêu thích như chiếc đèn lồng, chiếc giỏ, quả bóng, chú robot đáng yêu… mà theo đó, mỗi món là sự tổng hợp của nhiều kiến thức về khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học và cả nghệ thuật.

“Khi được tự mình triển khai, các bạn nhỏ sẽ nắm được quy trình thực hiện, thấy được sự thay đổi trạng thái, hình dáng, kích thước của sự vật hiện tượng, từ đó đúc rút được những nguyên lý, định luật khoa học. Và đến khi tạo ra được những sản phẩm thực, hữu dụng trong cuộc sống, các bé sẽ thích thú, hứng khởi và thêm yêu thích những giờ học, môn học, yêu thích khám phá tìm hiểu mọi vấn đề trong cuộc sống” – chị Phương chia sẻ.

Từ việc đơn giản là làm thế nào để biết không khí tồn tại xung quanh chúng ta hay làm sao để biết được sự kết nối giữa các cây cầu và hòn đảo đến việc thực hiện thí nghiệm dùng giấy di chuyển nước từ nơi này đến nơi khác sao cho giấy không bị ướt và hư hỏng… Tất cả đã được các giáo viên và trẻ em tại đây biến thành trò chơi lý thú. Với mong muốn đem đến cho các bạn nhỏ những kiến thức dễ hiểu, gần gũi nhất để nuôi dưỡng tình yêu sáng tạo, sáng chế cho trẻ, các giáo viên luôn tìm tòi, thiết kế những trò chơi, mô hình thí nghiệm khoa học, dễ tiếp cận. Bên cạnh đó, họ còn trở thành những người bạn, người đồng hành và theo sát các con trong mỗi hoạt động.

Chị Nguyễn Thị Thuận (phường An Mỹ, TP. Tam Kỳ) chia sẻ: “Tuy mới sinh con được 2 tháng nhưng tôi vẫn dành thời gian đưa bé lớn tham gia chương trình. Kết thúc buổi học, thấy con vui vẻ, hào hứng chia sẻ với các bạn, đồng thời nhận biết, nhớ được những khái niệm hình học, màu sắc đơn giản, tôi rất vui. Hy vọng, chương trình sẽ phát triển và loa tỏa mạnh mẽ hơn để các bạn nhỏ có môi trường vừa học vừa chơi lý thú và bổ ích”.