Khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Những ý tưởng từ thực tiễn

Chứng kiến giai đoạn dịch Covid-19 bùng phát mạnh, công tác cách ly, chăm sóc F0 bị quá tải, các bạn học sinh Nguyễn Đức Trung và Võ Duy Khoa (lớp 12A1, niên khóa 2021 - 2022, Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, Tiên Phước) nghiên cứu, phác thảo ý tưởng để tạo ra mô hình “Phòng cách ly hạn chế lây lan các bệnh qua đường hô hấp”.

Từ bản vẽ đến thực tiễn là quá trình dài miệt mài sáng tạo. Trung tâm sự, vật liệu rất khan hiếm, phải tìm mua ở nhiều nơi; sau khi lắp ráp các thiết bị, sản phẩm lại không hoạt động như ý muốn, phải điều chỉnh, thử nghiệm thời gian dài.

Điều thuận lợi là nhóm của Trung có được sự đồng hành của thầy cô trong trường tư vấn, hỗ trợ và cuối cùng sản phẩm cũng hoàn thiện. Và sản phẩm này đoạt giải Nhì của Cuộc thi sáng tạo khoa học và kỹ thuật thanh thiếu niên, nhi đồng Quảng Nam lần thứ XV - năm 2022.

“Mô hình của em là một căn phòng cách ly dành người bị bệnh truyền nhiễm. Căn phòng có hệ thống điều hòa không khí an toàn, phòng chống lây lan vi rút. Cụ thể, khi người bệnh ho, hắt hơi..., sẽ có thiết bị hút và lọc vi rút, cuối cùng sẽ thải khí sạch ra bên ngoài” - Trung nói.

Cuộc thi sáng tạo khoa học và kỹ thuật thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh năm 2022 thu hút 229 đề tài, mô hình, sản phẩm tham gia. Ban tổ chức đã chấm chọn, quyết định trao 40 giải ở 5 hạng mục. Trong đó, 9 giải về đồ dùng học tập; 7 giải phần mềm tin học; 9 giải sản phẩm thân thiện môi trường; 7 giải dụng cụ sinh hoạt gia đình và trò chơi trẻ em; 8 giải về giải pháp kỹ thuật ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế.

Thành công từ mô hình đã thôi thúc Trung và Khoa quyết tâm hơn trên con đường thực hiện ước mơ trở thành nhà thiết kế các thiết bị hữu ích.

Hai học sinh này đang cùng nộp hồ sơ vào Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật TP.Hồ Chí Minh. Trong khi Trung đam mê với ngành tự động hóa thì Khoa chọn công nghệ thông tin để phát huy thế mạnh tư duy, sáng tạo của mình…

Cũng tạo nhiều ấn tượng với ban giám khảo cuộc thi năm nay là sản phẩm đoạt giải nhì “Website tìm hiểu văn hóa, lịch sử Quảng Nam”. Nguyễn Cao Đức - học sinh lớp 9/2, Trường THCS Lý Tự Trọng (TP.Tam Kỳ) - chủ nhân website này cho biết, bản thân muốn tạo địa chỉ tin cậy, giúp mọi người nâng cao sự hiểu về lịch sử, văn hóa xứ Quảng.

“Hiện nay trên trường, bạn bè ít hứng thú với môn Lịch sử và không dành thời gian tìm hiểu kiến thức về lịch sử quê hương. Từ thực trạng này, em vừa học, vừa làm một website, đăng tải thông tin, hình ảnh, video về lịch sử, văn hóa Quảng Nam được trích dẫn từ sách, báo và kênh thông tin chính thống.

Đồng thời tạo ra trò chơi trực tuyến trên website giúp người tham gia nâng cao kiến thức thông qua các câu hỏi trắc nghiệm. Với xu hướng giới trẻ tham gia mạng xã hội, internet ngày càng nhiều, không khó để truy cập vào website này” - Đức chia sẻ.

Hiện website của Đức chỉ đang dừng ở mức Blog, vẫn còn nhiều mặt hạn chế cần khắc phục. Đức nói, sẽ tiếp tục nghiên cứu, đầu tư để phát triển website trở thành kênh thông tin tin cậy cho giới trẻ.

Lan tỏa tinh thần sáng tạo

Theo ông Huỳnh Đức Dũng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật tỉnh, cuộc thi đã và đang phát huy tư duy sáng tạo kỹ thuật của thanh thiếu niên, nhi đồng, làm nên phong trào thi đua sáng tạo mạnh mẽ từ tỉnh đến từng địa phương, trường học.

Nhiều địa phương đã phát động, tổ chức cuộc thi cấp huyện, chấm chọn và trao giải thưởng cao, điển hình như Thăng Bình, Duy Xuyên, Núi Thành, Bắc Trà My… Qua đó, phát hiện những ý tưởng, mô hình hay, chất lượng tham gia cuộc thi cấp tỉnh.

Năm nay, riêng Duy Xuyên gửi về ban tổ chức cuộc thi khoảng 40 mô hình, giải pháp chất lượng. Qua chấm chọn, đơn vị này có 1 giải Nhất, 2 giải Nhì và 3 giải Khuyến khích, được ban tổ chức chọn trao giải tập thể xuất sắc.

Chị Đỗ Thị Kim Bằng - Phó Bí thư Huyện đoàn Duy Xuyên nói: “Từ 2007 chúng tôi đã tham gia và phát động cuộc thi trở thành phong trào thi đua sôi nổi, nhất là trong liên đội các trường học. Ngay từ đầu năm học, chúng tôi thông báo rộng rãi về cuộc thi và thường xuyên đi cơ sở kiểm tra, phát hiện những ý tưởng hay để kịp thời hỗ trợ thực hiện.

Năm 2022, cuộc thi cấp huyện thu hút 103 sản phẩm tham gia, sau đó chọn lọc, góp ý để hoàn chỉnh sản phẩm và gửi về cuộc thi cấp tỉnh. Tương lai, chúng tôi sẽ tổ chức cuộc thi sáng tạo trẻ cấp huyện để tiếp nối, phát triển khả năng sáng tạo, từ nhi đồng cho đến khi các em trưởng thành, khởi nghiệp”.

Ông Huỳnh Đức Dũng nói, kết quả cuộc thi này sẽ là điểm khởi đầu thuận lợi để thanh thiếu niên, nhi đồng nuôi dưỡng niềm đam mê sáng tạo, tạo tiền đề cho nhiều công trình nghiên cứu khoa học, sản phẩm chuyên sâu, có giá trị thực tiễn được triển khai trong tương lai, góp phần vào sự nghiệp xây dựng quê hương Quảng Nam.

“Ban tổ chức sẽ tiếp tục chọn lọc sản phẩm chất lượng, thiết thực và có tính ứng dụng cao để tham gia Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc năm 2022, đồng thời phối hợp với đơn vị, địa phương phát động cuộc thi cấp tỉnh cho năm 2023” - ông Dũng cho hay.