Khởi động thị trường các bon toàn cầu

Thỏa thuận nhất trí khởi động giao dịch tín chỉ các bon toàn cầu là điểm sáng đáng chú ý nhất tại Hội nghị Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 29 (COP-29) diễn ra ở Baku của Azerbaijan.

Thỏa thuận được ký kết khoảng một thập kỷ sau khi các cuộc đàm phán quốc tế về việc hình thành thị trường các bon để có thể dẫn đến việc giảm phát thải khí nhà kính một cách đáng tin cậy.

Tín chỉ các bon được tạo ra thông qua các dự án như trồng cây hoặc xây dựng các trang trại gió ở một quốc gia nghèo hơn - nơi nhận được một tín chỉ cho mỗi tấn khí thải mà họ giảm phát thải vào khí quyển. Các quốc gia và công ty có thể mua các tín chỉ đó để giúp đạt mục tiêu khí hậu.

Việc giao dịch có thể bắt đầu sớm nhất là vào năm 2025 sau khi các cơ quan kỹ thuật thống nhất về các chi tiết cụ thể hơn. Tại Azerbaijan, các nhà đàm phán thống nhất các chi tiết về một hệ thống song phương riêng biệt để các quốc gia giao dịch trực tiếp ở thị trường các bon.

Theo các chuyên gia, nếu hoạt động tốt, thị trường các bon sẽ tài trợ cho mục tiêu giảm thiểu khí hậu trong khi đảm bảo lượng khí thải giới hạn theo Thỏa thuận Paris.

Trong khi củng cố thị trường tín chỉ các bon toàn cầu là trọng tâm chính của các cuộc đàm phán tại Baku, giao dịch song phương bắt đầu vào đầu năm nay khi Thụy Sĩ mua tín chỉ từ Thái Lan và hàng chục quốc gia khác ký kết các thỏa thuận chuyển nhượng tín chỉ các bon.

Tuy nhiên, hiện các quy tắc về thị trường các bon được thiết lập sẽ cung cấp một cơ sở thực sự tốt, mạnh mẽ hơn, đáng tin cậy hơn trên thị trường.

Ông Axel Michaelowa - chuyên gia về thị trường các bon tại Đại học Zurich (Thụy Sĩ) nhận định: "Thị trường các bon là công cụ mạnh mẽ đẩy nhanh quá trình phổ biến công nghệ các bon thấp trên toàn cầu, thúc đẩy giảm thiểu khí thải, do đó giúp thu hẹp khoảng cách phát thải lớn ngăn cách chúng ta với mục tiêu đạt được 1,5 độ C".

IETA - nhóm doanh nghiệp ủng hộ việc mở rộng giao dịch tín chỉ các bon cho biết một thị trường do Liên hiệp quốc hậu thuẫn có thể có giá trị 250 tỷ USD một năm vào năm 2030 và được tính vào việc bù đắp thêm 5 tỷ tấn khí thải các hằng năm. Việc đạt thỏa thuận cho thị trường tín chỉ các bon toàn cầu kỳ vọng có thể thu hút hàng tỷ USD vào các dự án ngăn chặn tình trạng nóng lên của trái đất.