Khởi sắc trợ giúp pháp lý

 Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh có 14 trợ giúp viên pháp lý (TGVPL), 4 trợ giúp viên pháp lý (TGVPL) đạt loại tốt, 10 TGVPL đạt loại; 279 người thực hiện trợ giúp pháp lý, năm 2019 đã tiếp nhận 514 vụ việc. Từ năm 2015 trở về trước, chủ trương chung của công tác TGPL là tổ chức TGPL lưu động ở các xã trên địa bàn tỉnh, triển khai rộng khắp, dàn trải ở các địa phương. Chẳng hạn như 1.000 vụ việc được đối tượng yêu cầu tư vấn, chỉ có 50 vụ việc được tham gia tố tụng, trong đó TGVPL chỉ có tham gia 20 vụ, đạt 30%, còn lại thuộc về luật sư và cộng tác viên. Nhưng từ khi có Đề án đổi mới công tác TGPL theo Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 1.6.2015 của Thủ tướng Chính phủ và đến khi Luật TGPL năm 2017 ra đời, công tác TGPL đã có những chuyển biến tích cực. Từ đó, Trung tâm TGPL Quảng Nam chủ yếu tập trung cho việc tăng cường tham gia tố tụng, mỗi năm đều đạt 250% vụ việc trở lên; trong đó 80% vụ việc do TGVPL đảm nhận, 20% vụ việc do luật sư tham gia thực hiện.

Với sự tham gia tích cực trong công tác tố tụng của các TGVPL qua các phiên tòa xét xử sơ thẩm, phúc thẩm đã có nhiều quan điểm đúng đắn, lập luận rõ ràng ở nhiều vụ án đạt kết quả cao, được hội đồng xét xử các cấp phiên tòa ghi nhận. Đơn cử, muốn có gỗ để làm nhà tái định cư, nên ngày 22.4.2018, Hồ Văn Vinh đã sử dụng cưa lốc vào khu rừng thuộc thôn 1, Trà Vân được quy hoạch rừng sản xuất là rừng tự nhiên để cưa hạ một cây gỗ nánh ngã đè xuống làm một cây gỗ trường chua ngã theo. Đến ngày 9.5.2018, Vinh thỏa thuận và thuê Đinh Văn Phường, Đinh Văn Trịnh, Đinh Văn Mâu, mỗi phách gỗ Vinh sẽ trả công cho ba người là 500 nghìn đồng. Quan điểm của TGVPL: các bị cáo cứ nghĩ chỉ làm công và lấy tiền công nên đã thực hiện việc xẻ gỗ theo yêu cầu và sự thỏa thuận trả tiền công của người thuê. Và cứ tin rằng người thuê xẻ cưa đã có giấy phép và đã được trưởng thôn, già làng và nhóm trưởng quản lý bảo vệ rừng đã ký đồng ý cho phép khai thác nên các bị cáo đã cùng nhau thực hiện khai khác số gỗ trong vụ án. Viện KSND huyện Nam Trà My đề nghị truy tố Hồ Văn Vinh 18 đến 24 tháng tù nhưng cho hưởng án treo; Đinh Văn Trịnh, Đinh Văn Mâu, Đinh Văn Phường 12 đến 15 tháng cải tạo không giam giữ. Hội đồng xét xử phiên tòa sơ thẩm tuyên Hồ Văn Vinh 9 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, mức hình phạt đã tuyên nhẹ hơn và dưới mức đề nghị của Viện kiểm sát là 9 tháng tù nhưng cho hưởng án treo; Đinh Văn Trịnh, Đinh Văn Mâu, Đinh Văn Phường 6 tháng cải tạo không giam giữ, mức hình phạt đã tuyên nhẹ hơn và dưới mức đề nghị của Viện kiểm sát là 6 tháng cải tạo không giam giữ.

Với những quan điểm chặt chẽ của TGVPL khi bảo vệ, bào chữa cho đối tượng, hiệu quả tham gia tố tụng sẽ nâng lên. Đó là động lực để Trung tâm TGPL tỉnh tiếp tục xây dựng mạng lưới TGPL, đội ngũ TGVPL sáng tạo, tâm huyết, đáp ứng được yêu cầu trong việc thực hiện tham gia tố tụng, đáp ứng được nguyện vọng của mọi đối tượng được TGPL trên địa bàn tỉnh trong thời gian đến.