Không quản nổi "vàng tặc"?

“Điểm nóng” Phước Kim

Công an huyện Phước Sơn đang phối hợp với lực lượng chức năng tỉnh điều tra, xác minh trường hợp ông N.V.D. (trú thị trấn Khâm Đức) bị chết tại một bãi vàng thuộc bãi Bom, xã Phước Kim (Phước Sơn). Theo xác nhận của UBND xã Phước Kim, đầu tháng 8, trong lúc lao động tại một bãi vàng trái phép thuộc xã Phước Kim, ông D. bị tảng đá lớn rơi trúng đầu tử vong tại chỗ. Tại địa bàn xã Phước Kim, hiện có một doanh nghiệp đang chờ thủ tục gia hạn giấy phép khai thác vàng; tình trạng các đối tượng lén lút tận thu âm ỉ nhiều năm nay. Các điểm khai thác trái phép được địa phương khoanh vùng như khu vực bãi 2 - Trà Văn A, bãi 3, bãi Bom, và hầu hết cuộc truy quét đều tập trung vào các địa điểm trên. Báo cáo của UBND xã Phước Kim thể hiện, từ đầu năm đến nay, hầu như tháng nào lực lượng công an xã, xã đội, cán bộ địa chính cũng tổ chức truy quét, đẩy đuổi các đối tượng ra khỏi địa bàn. Qua 10 đợt truy quét gần đây, chính quyền xã đẩy đuổi gần 20 phu vàng ra khỏi rừng, phá hủy 10 lán trại, 11 máy nổ, máy xay đá cùng nhiều máy móc phục vụ khai thác vàng trái phép.

Tiếp cận hiện trường tại khu vực bãi Bom, lực lượng liên ngành huyện Phước Sơn nhận định, tuy tình trạng khai thác không diễn ra rầm rộ như trước đây nhưng mức độ san ủi núi rừng, ô nhiễm môi trường ra sông suối là đáng lo lắng. Và theo Phó Bí thư Đảng ủy xã Phước Kim - ông Hồ Văn Bê, khi lực lượng chức năng rời hiện trường thì đối tượng đã quay lại khai thác, nên việc truy quét không ngăn chặn triệt để. Có một con đường ra vào các bãi vàng, nếu đóng cửa luôn mới hy vọng truy quét hiệu quả.

Khó quản

Ngoài “điểm nóng” Phước Kim, thời gian qua, lực lượng chức năng của tỉnh cũng đột nhập nhiều bãi vàng trái phép khác. Mới đây Phòng Cảnh sát môi trường phối hợp với Phòng Cảnh sát cơ động Công an tỉnh bí mật đột kích các khu vực khe Vàng Đen, khe Tà Vạt, xã Tà Pơơ và khu vực bãi Thành Mỹ 1, xã Đắc Pring (Nam Giang). Tại thời điểm kiểm tra, có khoảng 100 người đang khai thác vàng trái phép, thấy lực lượng chức năng nên bỏ của chạy trốn. Ngành chức năng cũng đã đốt phá nhiều lán trại, máy móc khi truy quét tại các khu vực bãi Sạt, bãi Một Nước thuộc xã Phước Thành và khu vực thôn 8, xã Phước Lộc (Phước Sơn). Đáng chú ý, trong đợt truy quét tại khu vực thôn 8 (xã Phước Lộc) vừa qua, Công an tỉnh phát hiện một cá nhân tổ chức cho 18 người khai thác vàng trái phép và đối tượng này vừa bị xử phạt hành chính 60 triệu đồng về hành vi khai thác vàng trái phép.

Đề cập trách nhiệm của chính quyền cấp huyện về quản lý khoáng sản, Phó Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn - ông Nguyễn Quảng cho biết, các bãi vàng xảy ra chết người hầu hết phân tán nhỏ lẻ, chưa được cấp phép khai thác. Những hầm vàng này trước đây huyện tổ chức truy quét liên tục, việc quản lý con người vào ra khu vực làm vàng trái phép rất khó khăn. Bởi địa bàn xa xôi, cách trở, người đi làm vàng có nhiều thông tin, khi triển khai truy quét thì họ giải tán, rời khỏi hiện trường; kết thúc truy quét thì họ tiếp tục làm lại.

Trước những vụ tai nạn lao động chết người ở các bãi vàng trái phép, UBND tỉnh cũng có văn bản yêu cầu chính quyền các huyện miền núi siết chặt quản lý, mở các đợt truy quét liên tục. Với các vụ xảy ra chết người, UBND tỉnh chỉ đạo các ngành liên quan làm rõ có hay không sự làm ngơ, bao che của chính quyền xã trong hoạt động khai thác trái phép. Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh, các vụ tai nạn chết người vừa qua, chính quyền yêu cầu cơ quan công an nhanh chóng thu thập, củng cố hồ sơ, xem xét khởi tố vụ án, xử lý nặng đúng tinh thần thượng tôn pháp luật. “Thực tế, việc truy quét của chúng ta chỉ mang tính sự vụ thôi, không ngăn chặn tận gốc. Việc xảy ra chết người chủ yếu ở các điểm khai thác phân tán, nhỏ lẻ. Về lâu dài, những khu vực phân tán vàng nhỏ lẻ sẽ được đề xuất cấp phép khai thác để dễ quản lý, kiểm soát” - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh nói.