Khuyến khích đầu tư hạ tầng thương mại

Nhiều nhà đầu tư và chính quyền địa phương đang đặt kỳ vọng Kỳ họp lần thứ 11, HĐND tỉnh khóa VIII (khai mạc vào hôm nay 9.7) sẽ thảo luận, thông qua nghị quyết về cơ chế hỗ trợ và khuyến khích đầu tư xây dựng chợ, siêu thị, trung tâm thương mại trên địa bàn Quảng Nam trong những năm đến. Đây được xem là cơ hội tạo bước đột phá cho ngành thương mại, dịch vụ phát triển, trở thành ngành kinh tế chủ lực ở địa phương.

Nhiều khu, cụm công nghiệp trên địa bàn xuất hiện nhiều chợ tự phát ngay trên lòng đường. TRONG ẢNH: Chợ ở trục đường chính Cụm công nghiệp Trường Xuân, Tam Kỳ. Ảnh: T.LỘ

Chưa đồng bộ

Theo báo cáo của Sở Công Thương, những năm qua hệ thống chợ, siêu thị và trung tâm thương mại trên địa bàn tỉnh đã từng bước được đầu tư cả số lượng và quy mô theo hướng chuyên nghiệp và hiện đại hóa, đáp ứng nhu cầu mua sắm của người dân địa phương. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ xã hội không ngừng tăng cao. Hiện nay, hàng hóa kinh doanh qua chợ chiếm khoảng 40% tổng mức lưu chuyển hàng hóa toàn xã hội. Để tạo động lực phát triển kinh tế, những năm qua Quảng Nam đã tập trung huy động các nguồn lực ưu tiên đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng các chợ, trung tâm thương mại, siêu thị nhằm mở rộng mạng lưới phân phối, tiêu thụ nông sản thực phẩm và hàng hóa của doanh nghiệp ở địa phương. Cùng với sự đầu tư, cải tạo, nâng cấp hệ thống chợ trung tâm, mô hình xây dựng trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng tiện ích ra đời, bước đầu thay đổi diện mạo mới cho ngành thương mại, dịch vụ trên địa bàn tỉnh. Có thể kể đến các trung tâm thương mại, siêu thị Co.opMart Tam Kỳ, khu phố chợ Vĩnh Điện, khu phố chợ Hội An… và hàng trăm cửa hàng tiện ích, siêu thị mi ni ở các TP.Hội An, Tam Kỳ… Trong đó siêu thị Co.opMart Tam Kỳ hoạt động từ cuối năm 2007 đến nay mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đây được xem là mô hình thí điểm của Quảng Nam trong lĩnh vực thu hút đầu tư, phát triển ngành thương mại, dịch vụ. Hiện nay, Siêu thị Co.opMart Tam Kỳ đã đáp ứng nhu cầu mua sắm hàng hóa của đông đảo người dân với hơn 10.000 mặt hàng phong phú từ thực phẩm khô, thực phẩm tươi sống... đến hàng vải sợi, điện máy gia dụng. Trong đó gần 90% là hàng sản xuất tại Việt Nam. Hoạt động kinh doanh của siêu thị Co.opMart Tam Kỳ đang mang lại hiệu quả cao, doanh số bán hàng hằng năm của đơn vị luôn đứng đầu hệ thống siêu thị Co.opMart ở khu vực miền Trung.

So với các thành phố, thị trấn trên địa bàn tỉnh, về kết cấu hạ tầng thương mại và mạng lưới phân phối hàng hóa ở khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo từ trước đến nay vẫn chưa được quan tâm, đầu tư đúng mức. Trong tổng số 161 chợ đang hoạt động kinh doanh, toàn tỉnh có hơn 80% chợ hạng III đều rơi vào khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo. Hầu hết chợ nông thôn đều chưa được đầu tư xây dựng theo hướng đồng bộ, hệ thống cơ sở hạ tầng đã xuống cấp, công tác quy hoạch chợ cũng chưa thật hợp lý... Tình trạng chợ quá tải, hay lãng phí chợ đã và đang xảy ra tại một số địa phương. Hơn nữa do không được xây dựng và quy hoạch hoàn chỉnh nên nhiều mặt hàng của tiểu thương bày la liệt, gối lên nhau, nhất là là các hàng hóa dễ bắt lửa như vải vóc, chăn màn... rồi tình trạng nhiều tiểu thương kéo dây điện để sử dụng các thiết bị điện thắp sáng, quạt mát tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Công tác an toàn vệ sinh thực phẩm không được đảm bảo, đang trở thành nỗi lo cho toàn xã hội…

Tạo động lực mới

Theo quyết định phê duyệt quy hoạch phát triển ngành thương mại Quảng Nam từ nay đến năm 2020 và định hướng đến năm 2025, trên địa bàn tỉnh sẽ có 228 chợ (tăng 68 chợ so với hiện nay). Những năm đến, toàn tỉnh sẽ đầu tư xây dựng 9 chợ đầu mối nông sản tổng hợp và chuyên doanh, 4 chợ hạng I, 34 chợ hạng II và 181 chợ hạng III với tổng nguồn vốn đầu tư phát triển mạng lưới chợ là 1.276 tỷ đồng. Tuy nhiên, để biến mục tiêu thành hiện thực là vấn đề không đơn giản bởi nguồn vốn đầu tư quá lớn. Trong khi đó, nguồn vốn phân bổ từ ngân sách nhà nước đầu tư hằng năm cho hệ thống hạ tầng thương mại còn hạn hẹp, nhỏ giọt. Thực tế, trong những năm qua, đầu tư xây dựng hạ tầng thương mại ở thành phố, thị trấn có nhiều cơ hội hơn trong việc thu hút nguồn vốn đầu tư từ các doanh nghiệp, ngược lại ở  khu vực nông thôn, nhất là những xã nghèo, thưa dân sẽ rất khó thu hút doanh nghiệp bỏ vốn đầu tư bởi chi phí xây dựng chợ khá tốn kém, thu hồi vốn lâu và cơ chế ưu đãi về đất đai, thuế, hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ, rõ ràng.

Theo chỉ đạo của UBND tỉnh, thời gian qua, Sở Công Thương đã chủ trì, phối hợp với các sở, ban ngành liên quan góp ý, soạn thảo cơ chế hỗ trợ để tham mưu UBND tỉnh trình tại Kỳ họp lần thứ 11, HĐND tỉnh khóa VIII ban hành nghị quyết hỗ trợ khuyến khích xây dựng chợ, siêu thị, trung tâm thương mại nhằm kêu gọi các thành phần kinh tế cùng tham gia đầu tư xây dựng hạ tầng thương mại trên địa bàn tỉnh. Theo đó, ngoài hưởng cơ chế chính sách đất đai, bàn giao mặt bằng sạch; hỗ trợ xây dựng đầu tư xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng thiết yếu đến chân tường rào các công trình chợ, siêu thị và trung tâm thương mại, các chủ đầu tư được hỗ trợ từ nguồn ngân sách nhà nước cho từng loại hình, quy mô đầu tư. Theo đó, đối với chợ hạng I, từ 15 tỷ đồng trở lên được hỗ trợ tối đa không quá 2 tỷ đồng, từ 7 đến dưới 15 tỷ đồng được hỗ trợ tối đa không quá 1 tỷ đồng; đối với chợ hạng II, từ 7 tỷ đồng trở lên được hỗ trợ tối đa không quá 1 tỷ đồng, từ 3 đến dưới 7 tỷ đồng được hỗ trợ tối đa không quá 700 triệu đồng; đối với chợ hạng III, từ 3 tỷ đồng trở lên được hỗ trợ tối đa không quá 700 triệu đồng, từ 2 đến dưới 3 tỷ đồng được hỗ trợ tối đa không quá 500 triệu đồng. Đây được xem là cơ hội lớn để khuyến khích các nhà đầu tư và chính quyền địa phương chủ động huy động, kêu gọi các thành phần kinh tế cùng đầu tư phát triển hạ tầng thương mại rộng khắp trên địa bàn tỉnh trong những năm đến.

TRUNG LỘ