Kiểm soát thuốc lá thế hệ mới

Mới đây, tại hội thảo “Kiểm soát thuốc lá mới có trách nhiệm” do Bộ Tư pháp tổ chức, việc quản lý những sản phẩm thuốc lá mới theo Luật Phòng chống tác hại thuốc lá hiện hành và chính sách kiểm soát hiệu quả các sản phẩm thuốc lá mới trên cơ sở pháp lý được nêu ra.

Cụ thể, hiện nay chính sách quản lý thuốc lá thế hệ mới chưa có, nên mặt hàng này chưa được phép lưu hành. Tuy nhiên, thuốc lá thế hệ mới vẫn được bày bán công khai, người dùng dễ dàng tiếp cận, sử dụng và đa phần là sản phẩm xách tay, nhập lậu, không được quản lý về chất lượng, nguồn gốc.

Đại diện Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế (Bộ Tư pháp) cũng cho rằng, theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), thuốc lá làm nóng, thuốc lá thế hệ mới cần quản lý theo luật hiện hành đang áp dụng cho thuốc lá điếu thông thường của nước sở tại. Tại Việt Nam, đó là Luật Phòng chống tác hại thuốc lá 2012, trong đó nêu rõ, với các sản phẩm chứa thuốc lá, cần chịu sự kiểm soát dưới luật.

Trong khi đó, theo điều tra năm 2019 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh 15 - 17 tuổi tại Việt Nam là 2,6%. Điều tra tình hình sử dụng thuốc lá trong học sinh năm 2022 cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử học sinh độ tuổi 13 - 15 là 3,5%.

Đại diện WHO kiến nghị cần xem xét quản lý thuốc lá điện tử như là các sản phẩm thuốc lá, dược phẩm, sản phẩm tiêu dùng hoặc các danh mục khác, nếu phù hợp, cân nhắc cao đối với mục tiêu bảo vệ sức khỏe con người. Cần cấm hoặc quản lý chặt chẽ để giảm bắt đầu sử dụng thuốc lá điện tử.

Ngăn chặn sự bắt đầu của những người không hút thuốc, trẻ vị thành niên và các nhóm dễ bị tổn thương. Giảm thiểu rủi ro sức khỏe cho người dùng thuốc lá điện tử và bảo vệ người không hút thuốc khỏi tiếp xúc với khói thụ động của thuốc lá điện tử.

Ngăn chặn việc sử dụng các tuyên bố chưa được chứng minh về tác động sức khỏe của thuốc lá điện tử. Bảo vệ chính sách kiểm soát thuốc lá khỏi tất cả các lợi ích thương mại và các lợi ích khác liên quan đến thuốc lá điện tử, bao gồm cả lợi ích của ngành công nghiệp thuốc lá.

Đối với các loại thuốc lá nung nóng, WHO cho rằng cần ngăn chặn việc bắt đầu sử dụng các sản phẩm thuốc lá nung nóng. Theo WHO, nên áp dụng các biện pháp cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ cho các sản phẩm thuốc lá này theo Điều 13 của Công ước khung WHO FCTC cũng như kiểm soát thành phần và tỏa khói của các sản phẩm này.

Quản lý, bao gồm hạn chế hoặc cấm đối với việc sản xuất, nhập khẩu, phân phối, trưng bày, bán và sử dụng các sản phẩm thuốc lá nung nóng cũng như áp dụng các biện pháp thích hợp đối với các thiết bị được thiết kế để tiêu thụ các sản phẩm thuốc lá nung nóng.

Tại Quảng Nam, tình trạng học sinh hút thuốc lá điện tử vẫn đang nhức nhối. Tuy nhiên, các biện pháp ngăn chặn và kiểm soát mới chỉ dừng lại ở tuyên truyền chủ yếu.

Đại diện Cục Quản lý thị trường Quảng Nam cho biết, hiện ngành này đang tăng cường công tác quản lý địa bàn, nắm bắt thông tin về việc chấp hành các quy định của pháp luật đối cũng như kiên quyết xử lý đối với các các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên mạng thương mại điện tử, mạng xã hội, ứng dụng di động có hành vi kinh doanh chào bán các sản phẩm như đồ chơi trẻ em mang tính chất bạo lực, thuốc lá điện tử nhập lậu, không rõ nguồn gốc, xuất xứ.