Kiểm soát tiền chất ma túy

Nguy cơ từ chất ma túy, tiền chất

Đại diện Sở Công Thương thông tin, danh mục IV Nghị định 57 ngày 25/8/2022 của Chính phủ quy định có 60 tiền chất trong danh mục chất ma túy và tiền chất. Trong đó Bộ Công Thương quản lý 39 tiền chất gồm 21 chất tiền chất thuộc các tiền chất thiết yếu, tham gia vào cấu trúc chất ma túy và 18 chất thuộc các tiền chất là hóa chất, dung môi, chất xúc tác dùng trong quá trình sản xuất chất ma túy.

Hầu hết các loại tiền chất đều phải nhập khẩu, chỉ có một số ít do các doanh nghiệp trong nước sản xuất được như các axit chlohydric, axit sunphuric. Tiền chất rất quan trọng trong các ngành công nghiệp, sản xuất hàng tiêu dùng, mỹ phẩm, y tế và nghiên cứu khoa học. Vì vậy, không thể dùng giải pháp “không quản được thì cấm”.

Những năm gần đây, nhu cầu sử dụng tiền chất trong sản xuất, kinh doanh gia tăng. Tuy nhiên, lợi dụng những kẽ hở trong công tác quản lý và kiểm soát của cơ quan nhà nước và doanh nghiệp, không ít đối tượng đã tổ chức thu gom tiền chất nhằm chiết tách và sản xuất trái phép các chất ma túy.

Công tác kiểm soát tiền chất công nghiệp còn một số hạn chế, việc kiểm soát các hoạt động mua bán tiền chất công nghiệp trong nội địa đến sản phẩm cuối cùng còn nhiều khó khăn. Lực lượng chức năng mới chỉ kiểm soát ở khâu xuất nhập khẩu, chưa chú ý kiểm soát hoạt động sản xuất, bảo quản, tồn trữ, mua bán, vận chuyển, phân phối, sử dụng.

Ngoài ra, vẫn còn tình trạng các doanh nghiệp nhập khẩu xin cấp phép nhiều nhưng số lượng thực nhập lại ít, gây ra số liệu ảo và khó khăn cho đơn vị quản lý. Nhiều doanh nghiệp không khai báo đầy đủ thông tin về tiền chất khi làm thủ tục xuất khẩu, nhập khẩu hoặc sau khi nhập khẩu chưa có báo cáo về tình hình mua bán, sản xuất, phân phối, sử dụng, tồn trữ..., gây khó khăn trong công tác theo dõi, kiểm soát và quản lý.

Nhận thức của các doanh nghiệp có hoạt động hợp pháp liên quan đến chất ma túy chưa đầy đủ về các quy định an toàn hóa chất, về công tác kiểm soát của các đơn vị chức năng cũng như quy định của Chính phủ về công tác này.

Chủ động phòng ngừa

Theo thống kê của Công an Quảng Nam, toàn tỉnh hiện có 22 doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu tiền chất, 45 cơ sở y tế, 187 cơ sở bán thuốc tân dược và thuốc thú y có hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy.

Tuy nhiên, qua đánh giá, việc kiểm soát các hoạt động này của một số sở, ngành chức năng của tỉnh vẫn còn lỏng lẻo; nhiều cơ sở, doanh nghiệp chưa nắm rõ và có dấu hiệu vi phạm. Trong năm 2023, tổ công tác liên ngành tỉnh đã kiểm tra, phát hiện, tham mưu UBND tỉnh xử phạt hành chính 3 công ty vi phạm về hoạt động liên quan tiền chất ma túy, tổng tiền phạt 221 triệu đồng.

Mới đây, Công an Quảng Nam đã tổ chức tập huấn cho các thành viên tổ công tác liên ngành cùng các doanh nghiệp có hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy. Tại hội nghị này, nhiều nội dung cụ thể gắn với hoạt động của các đơn vị đã được phổ biến, tạo nhận thức chung về công tác kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy.

Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Bộ Công an) và các sở, ngành cũng đã trao đổi nhiều bài học kinh nghiệm trong quản lý tiền chất lĩnh vực công thương, thuốc gây nghiện, thuốc tiền chất, nguyên liệu làm thuốc là dược chất gây nghiện, dược chất hướng thần, tiền chất dùng làm thuốc, quản lý thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất...

Đại tá Nguyễn Hà Lai - Phó Giám đốc Công an Quảng Nam nói, thực trạng hiện nay đòi hỏi phải tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy.

“Thời gian tới, các cơ sở, doanh nghiệp phải nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy. Chúng tôi sẽ có nhiều hoạt động để phối hợp, trang bị các kiến thức, kỹ năng, phương pháp về kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy.

Đồng thời, tăng cường quản lý, phối hợp thực hiện nghiêm các quy định về xuất nhập khẩu, sản xuất, sử dụng, kinh doanh, tồn trữ. Từ đó hạn chế tối đa sự thất thoát thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc thú y có chứa chất ma túy và đặc biệt là tiền chất vào mục đích sản xuất trái phép chất ma túy” - Đại tá Nguyễn Hà Lai nhấn mạnh.