Gần tết, công tác đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) Tết Nguyên đán 2015 càng được chú trọng và tăng cường.
Kiểm tra toàn diện
Thời gian cận tết và sau tết năm là thời điểm tiêu thụ thực phẩm lớn nhất trong năm, nhất là các thực phẩm như: thịt, cá, trứng, bánh mứt kẹo, rượu, bia, nước giải khát, các loại hạt có dầu… Để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân và phục vụ khách du lịch, các cơ sở sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu thực phẩm trên địa bàn tỉnh cũng tăng cường hoạt động sản xuất, kinh doanh trong nhiều tháng nay. Tranh thủ thời cơ, một số cơ sở lợi dụng trà trộn các sản phẩm thực phẩm kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái tung ra thị trường để trục lợi. Bên cạnh đó, thời tiết nắng mưa bất thường cũng làm ảnh hưởng đến chất lượng an toàn thực phẩm, trong khi nhận thức của người bán hàng về bảo quản hàng hóa, thực phẩm chưa đúng mức. Thế nên, việc bảo đảm chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm các mặt hàng phục vụ tết đang là vấn đề nhận được sự quan tâm hàng đầu của người tiêu dùng cũng như các cơ quan chức năng.
Đoàn kiểm tra liên ngành an toàn vệ sinh thực phẩm kiểm tra cơ sở sản xuất bánh ngọt. Ảnh: THỤC ANH |
Mới đây, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch đảm bảo ATVSTP Tết Nguyên đán và mùa lễ hội 2015. “Cũng như mọi năm, hoạt động của đoàn liên ngành sẽ tập trung triển khai thanh tra, kiểm tra, giám sát hàng hóa, thực phẩm, đặc biệt là các mặt hàng được sử dụng nhiều trong dịp tết như thịt, sản phẩm từ thịt, rượu bia, bánh mứt kẹo và các cơ sở dịch vụ ăn uống để kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm, góp phần bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, bảo vệ sức khỏe của nhân dân. Bên cạnh đó, công tác thanh tra, kiểm tra thị trường hàng hóa dịp Tết Nguyên đán, cũng là dịp đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân cách chọn mua, chế biến, bảo quản và tiêu dùng thực phẩm an toàn” - ông Nguyễn Cam, Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP nói. Đoàn kiểm tra liên ngành sẽ hoạt động từ nay đến 30.3. Với việc tăng cường kiểm tra trong đợt Tết Nguyên đán, Ban chỉ đạo liên ngành về ATVSTP phấn đấu giảm 10% số vụ ngộ độc thực phẩm trong dịp Tết Ất Mùi và lễ hội mùa Xuân 2015 so với cùng kỳ năm 2014. Được biết, cùng với hoạt động của đoàn thanh tra liên ngành của tỉnh, tuyến huyện, tuyến xã cũng thành lập đoàn liên ngành để thanh tra, kiểm tra chất lượng thực phẩm cung ứng phục vụ tết nhằm phát hiện, xử lý các vi phạm về ATVSTP, hạn chế tình trạng thực phẩm, hàng hóa kém chất lượng, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc trà trộn vào thị trường.
“Tay không bắt giặc”
Có một thực tế, nhiều mặt hàng có chất lượng kém, hàng không rõ nguồn gốc nhưng giá rẻ thường được đưa về tiêu thụ ở các vùng nông thôn, miền núi, nhất là vào dịp lễ, tết khi nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng cao. Những người dân ở vùng sâu vùng xa thường đến các đại lý, tiệm tạp hóa gần nhà để “gom hàng” tết. Các chủ đại lý, tạp hóa ở vùng sâu vùng xa hiện nay cũng phần lớn dựa vào các mối buôn, nguồn hàng chở đến tận nơi bỏ nên luôn tin tưởng tuyệt đối và không có nhiều sự lựa chọn. Đây chính là cơ hội để hàng hóa kém chất lượng lan tràn. Chị Nguyễn Thị Lan (thôn 4, xã Tiên An, huyện Tiên Phước), nói: “Mọi năm, khoảng hai mươi mấy tết là mình đến tiệm tạp hóa quen để mua bánh kẹo, mỳ tôm... Ở tiệm tạp hóa có gì thì mua nấy, bà con ở quê cũng ít để ý đến nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa. Mà nếu có để ý cũng không thể biết hết nhãn hiệu đó có thật hay được làm giả. Mọi thứ đều tin cậy, nhờ vào sự trung thực của chủ tạp hóa và nguồn hàng của họ”. Chúng tôi đã nhiều lần chứng kiến một số loại hàng như bột ngọt, bánh kẹo bị làm nhái được bày bán công khai ở một số tiệm tạp hóa ở xã Tam Lãnh, Tam Đại do các xe tải từ TP.Tam Kỳ lên bỏ mối, dĩ nhiên các chủ tiệm tạp hóa cũng không hề hay biết, hoàn toàn mù tịt thông tin về hàng thật, hàng giả.
Thế nên, kiểm soát ngay từ các đơn vị đầu mối, cung cấp nguồn hàng để hạn chế hàng hóa kém chất lượng đưa về vùng sâu, vùng xa quan trọng hơn bao giờ hết. Nhiều hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa lưu thông trên thị trường sẽ được đẩy mạnh. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành: y tế, nông nghiệp, công thương, công an từ tỉnh đến cơ sở thông qua việc thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành tiến hành kiểm tra thường xuyên và tăng cường vào dịp lễ, tết đối với các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm trên địa bàn, phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm. Ông Nguyễn Văn Hai - Giám đốc Sở Y tế cho hay: “Chiến dịch truyền thông trong dịp Tết Nguyên đán năm nay trên địa bàn tỉnh sẽ tập trung vào việc nâng cao vai trò, trách nhiệm, tầm quan trọng của việc vệ sinh cơ sở, trang thiết bị dụng cụ, vệ sinh cá nhân phòng ngừa ngộ độc thực phẩm; hướng dẫn các cơ sở thực phẩm hiểu đúng và thực hiện đúng Luật An toàn thực phẩm, đồng thời tuyên truyền, cung cấp kiến thức để giúp người dân biết cách lựa chọn thực phẩm an toàn, nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa quá hạn sử dụng, hàng giả, hàng kém chất lượng, sử dụng phụ gia thực phẩm không được phép của Bộ Y tế…”.
Tuy nhiên, khó khăn hiện nay của đoàn kiểm tra liên ngành là kinh phí để kiểm tra các mẫu hàng hóa. Với kinh phí kiểm nghiệm mẫu cả năm chỉ có 30 triệu đồng trong khi muốn kiểm tra mẫu nghi ngờ có độc hại, chứa các thành phần độc tố thì chi phí mỗi lần như thế là 1,2 triệu đồng/mẫu/lần. “Trong điều kiện cơ sở vật chất và con người, Chi cục ATVSTP tỉnh chỉ có thể tiến hành xác định có hàn the trong thực phẩm hay không, còn với các loại hóa chất khác thì chịu, phải gửi mẫu đi kiểm định, phải có tiền. Trong khi tài chính không cho phép nên chúng tôi thường nói đùa với nhau là “tay không bắt giặc” mỗi lần tiến hành thanh tra, kiểm tra liên ngành về ATVSTP” - ông Nguyễn Cam, nói. Bên cạnh sự trông đợi vào các đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành người dân cũng nên tự bảo vệ chính sức khỏe của mình dưới mọi hình thức lựa chọn, chế biến thực phẩm để tết thực sự là mùa vui, an lành.
CHIÊU THỤC ANH