Kinh tế quý I.2016: Ấn tượng nhưng chưa đủ hanh thông

Tại phiên họp thường kỳ tháng 3 ngày 28.3, Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Văn Thu yêu cầu các địa phương, đơn vị nhanh chóng tháo gỡ nút thắt giải phóng mặt bằng, dọn chỗ cho các dự án đầu tư và triệt để cải cách hành chính để mở đường hanh thông cho tăng trưởng.

Những con số ấn tượng

Kinh tế Quảng Nam trong vòng 3 tháng qua đã có khá nhiều điểm sáng, khác biệt nhiều so với quý I.2015. Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 39,9%, mạnh nhất là ngành khai khoáng. Chỉ số tiêu thụ ngành chế biến, chế tạo tăng 64,9%. Cao nhất thuộc về sản xuất xe có động cơ (tăng 61%), sản xuất giường tủ, bàn ghế (tăng 36,9%), sản xuất đồ uống tăng hơn 2 lần, chế biến gỗ và sản phẩm từ gỗ tăng hơn 3 lần và chíp điện tử tăng hơn 20%. Thêm một sự khác biệt nữa phải kể đến là sản xuất thức ăn gia súc, trang phục, chế biến gỗ và sản phẩm từ gỗ... đã ít tồn kho hơn và ngay cả sản xuất xe có động cơ, chế biến thực phẩm nếu còn tồn kho cao thì cũng là tích trữ cho các đơn đặt hàng sắp được ký kết hay mở rộng sản xuất. Dấu hiệu tốt nhất dễ thấy là chỉ số sử dụng lao động toàn ngành công nghiệp đã tăng gần 11% so với cùng kỳ. Tăng nhiều nhất ở ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và cung cấp nước, xử lý rác thải. Đây là con số tăng trưởng “đột biến” so với nhiều năm trước, có thể khẳng định các doanh nghiệp đã đủ khả năng phát triển, ổn định sản xuất sớm, thừa khả năng đầu tư mở rộng sản xuất.

Nhiều dự án động lực đã hoàn thành mở đường cho tăng trưởng. Ảnh: T.P

Dấu hiệu tăng trưởng thấy rõ nhất vẫn là nhiều dự án đầu tư đã được khánh thành, đưa vào sử dụng sau 5 năm đầu tư. Nhiều dự án như dự án cấp điện lưới quốc gia cho đảo Cù Lao Chàm bằng cáp, tuyến kè bảo vệ phố cổ Hội An qua phường Minh An, đường ĐT 609... đã được khởi công. Những dự án mới khởi công ấy cộng với con số tổng dư nợ cho vay nền kinh tế hơn 36.178 tỷ đồng (tăng 30%) cho thấy dòng vốn đã đổ vào nền kinh tế khá nhiều. Ngoài ra, 8 dự án đầu tư trong nước (957 tỷ đồng vốn đầu tư đăng ký), 4 dự án FDI (2.000 tỷ đồng) được cấp phép và 225 doanh nghiệp mới tiếp tục gia nhập thị trường (tăng 30% so cùng kỳ) nhưng chỉ 20 doanh nghiệp bị thu hồi giấy phép (giảm đến 80%) và 17 doanh nghiệp giải thể cho thấy năng lực nội sinh của doanh nghiệp đã trở lại con đường ổn định và thị trường đã có dấu hiệu khởi sắc hơn.

Theo thống kê, thu ngân sách nhà nước quý I hơn 4.253 tỷ đồng (tăng 36%) với thu nội địa 3.186 tỷ đồng, tăng 59%. Ông Đinh Văn Đào - Cục trưởng Cục Thống kê cho rằng tăng trưởng công nghiệp không chỉ nhờ vào việc duy trì năng lực phát triển ô tô mà còn nhờ vào sự khởi phát đột biến của may mặc, đồ uống, da giày (dù đã có nhiều năm suy giảm), lại nằm trong tốp cao nhất Việt Nam, thực sự là con số ấn tượng. Khi cả nước sụt giảm vốn đầu tư thì Quảng Nam vẫn không suy giảm, duy trì được tốc độ đầu tư… là một cố gắng khi kế hoạch đầu tư trung hạn thường “ảnh hưởng”, thường thiếu vốn đầu tư lớn.

Khởi đầu chưa đủ hanh thông

Tăng trưởng kinh tế dù ấn tượng, nhưng để đạt kế hoạch tăng trưởng cho 6 tháng hay năm 2016 vẫn đang còn nhiều khó khăn. Một trong những lo ngại là tổng vốn đầu tư xây dựng cơ bản chỉ đạt 23%. Số vốn này chủ yếu giải ngân cho các công trình chuyển tiếp, trong khi nguồn vốn xây dựng cơ bản tập trung chỉ mới giải ngân 16% kế hoạch, nguồn vốn trái phiếu chính phủ giải ngân 24% và nguồn bổ sung có mục tiêu của ngân sách trung ương chỉ mới đạt 17%. Đó là chưa kể đến nguồn vốn vượt thu năm 2015 chuyển sang với số tiền 229,7 tỷ đồng, vẫn chủ yếu để thu hồi nợ tạm ứng, thanh toán nợ, đối ứng các dự án ODA. Số còn lại ít ỏi bổ sung một số dự án quan trọng mới khởi công.

Theo ông Đinh Văn Đào, cơ cấu xuất khẩu chủ yếu của FDI đang có xu hướng thấp tỷ trọng khi nhiều năm liên tục bị sụt giảm, nhất là giày Rieker. Cần có giải pháp cụ thể, trực diện để xử lý và có kế hoạch hỗ trợ doanh nghiệp dệt may, da giày xúc tiến tìm kiếm thị trường xuất khẩu. Ông Đào nói trước mắt nên tìm vốn, khởi động thêm các dự án, tìm giải pháp “đột biến” cho Rieker. Năm 2016 cần phải cho ra đời một khu công nghiệp hỗ trợ thì khả năng mới có thể đạt được mục tiêu kế hoạch tăng trưởng đúng như kế hoạch. Ông Nguyễn Quang Thử - Giám đốc Sở Công Thương cho hay, xuất khẩu suy giảm liên tục, nhưng cơ quan này khó tiếp xúc với doanh nghiệp nên đề nghị UBND tỉnh gặp gỡ, trao đổi, xem tình hình hiện tại của Rieker để có giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Ông Hồ Văn Hiền - Phó Giám đốc Kho bạc Nhà nước Quảng Nam cho rằng quan trọng nhất là cân đối nguồn lực thực hiện các chỉ tiêu. Tập trung cho sản xuất, kinh doanh, tạo ra nguồn lực hiệu quả để xử lý các dự án đầu tư. Không để tình trạng rất nhiều văn bản, chỉ thị đã ban hành nhưng vẫn không thể xử lý tình trạng nợ đọng kéo dài hay thu hồi nợ tạm ứng đầu tư vẫn không có chuyển biến gì mới mẻ.

Trước những băn khoăn của các cơ quan quản lý, Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Văn Thu nói vấn đề trước mắt tập trung cho vài tháng tới vẫn là phòng chống hạn, nhiễm mặn, bảo đảm nguồn nước cho sản xuất. Tạo ra mặt bằng sạch cho nhà đầu tư triển khai dự án. Tất cả đều phải đồng lòng cải cách các thủ tục đầu tư gây khó khăn cho doanh nghiệp, nhanh chóng tháo gỡ những tồn tại, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ tái định cư và giải ngân các nguồn vốn đúng quy định. Chính quyền sẽ làm việc với Rieker, giải tỏa khó khăn cho công ty này. Vùng đông nam cần phải đo đạc lại toàn bộ diện tích đất đai. Việc cấp sổ đỏ phải được hoàn tất từ nay đến cuối năm. Nếu không, đừng nói hay tính gì đến chuyện thu hút đầu tư và tăng trưởng tại khu vực này…

TÙY PHONG