Kinh tế vườn suy giảm do thiên tai, dịch bệnh

Làng Đại Bình thất thu

Vườn “Ông Năm” ở thôn Đại Bình (xã Quế Trung, Nông Sơn) là một trong những vườn trái cây ăn quả có năng suất lớn. Tuy nhiên, năm nay, các lứa trái cây như bưởi trụ, măng cụt, sầu riêng không đạt năng suất, lượng trái sụt giảm đến hơn một nửa. Bưởi trụ là đối tượng chính, chiếm 2/3 diện tích vườn, song sụt giảm năng suất hơn một nửa do thiên tai, bão lũ hồi cuối năm 2020.

Cây bị lay gốc, gãy ngọn và cành nhánh phát triển, phục hồi chậm. Hàng chục cây sầu riêng hàng chục năm tuổi cũng bị gãy đổ. Nhiều cây măng cụt tuy chống chịu được nhưng năng suất sụt giảm, trái nhỏ và thưa.

Bà Huỳnh Thị Hà - chủ vườn “Ông Năm” chia sẻ, mọi năm, thời điểm này khách du lịch đã đến rất nhiều, khách mua trái cây tại vườn giúp gia đình thu về cả trăm triệu đồng. Tuy nhiên, từ đầu mùa tới nay, bà chỉ thu hoạch được khoảng mười mấy triệu đồng từ bán bưởi trụ.

Các đợt nắng hạn gay gắt gần đây cũng khiến nhiều vườn giảm năng suất, dù chủ vườn nỗ lực xoay xở nguồn tưới, song vẫn không ăn thua. Vườn “Ông Bảy” (anh Nguyễn Lê Kha canh tác) là một trong những khu vườn có quy mô lớn và có tiếng ở Đại Bình, việc chăm sóc cũng không thuận lợi.

Theo anh Kha, đợt bão hồi cuối năm 2020, cây sầu riêng tại vườn bị gãy đổ nhiều, bưởi trụ cũng bị ảnh hưởng nặng. Trụ lông năm nay sản lượng chỉ đạt chừng 40%, quả không đều, có phần nhỏ hơn và chất lượng không bằng mọi năm.

Anh Kha là thương lái chuyên thu gom trái cây tại các vườn đưa đi Đà Nẵng, Hội An, Tam Kỳ nhưng trước ảnh hưởng của dịch Covid-19, việc tiêu thụ, chuyên chở gặp khó khăn, chi phí vận tải tăng cao, chưa kể các thị trường Đà Nẵng, Hội An thường xuyên bị phong tỏa, việc tiêu thụ trái cây gặp khó.

Theo ông Nguyễn Thanh Tuyền - Giám đốc HTX Nông nghiệp - du lịch - dịch vụ Đại Bình, năm nay, sản lượng cây ăn quả tại Đại Bình sụt giảm còn 1/3, chất lượng cũng không đạt như mọi năm. Nguyên nhân chính do thiên tai, thời tiết không thuận lợi, nhiều đợt nắng hạn gay gắt, gió nóng liên tục xuất hiện.

Thanh trà Tiên Phước khó tiêu thụ

Huyện Tiên Phước bước vào mùa thu hoạch thanh trà, nhưng do đang thực hiện giãn cách xã hội để phòng chống Covid-19 nên nông dân gặp khó. Bà Phạm Thị Nghi - Chủ tịch Hội Nông dân xã Tiên Hiệp cho biết, địa phương có diện tích thanh trà lớn nhất huyện (khoảng 120ha), trong đó khoảng 80ha cho quả. Mỗi năm thanh trà cho doanh thu hàng tỷ đồng.

Nhưng năm nay thời tiết không thuận lợi như mọi năm, thanh trà tuy ra quả nhiều, quả không to, không mọng nước như mọi năm, nhiều quả bị nám héo, rơi rụng nhiều. Cùng với đó dịch bệnh Covid-19 khiến giao thương hạn chế, sức mua giảm nên việc tiêu thụ thanh trà gặp khó khăn.

“Năm nay do nắng hạn, bão lũ năm 2020 khiến thanh trà bị ngã đổ, cùng với bệnh “nứt thân xì mủ” xuất hiện trở lại khiến năng suất thanh trà giảm sút. Hiện tại các nhà vườn ở Tiên Hiệp bắt đầu thu hoạch thanh trà, tuy nhiên do giãn cách xã hội, sức tiêu thụ giảm nên thương lái không thu rầm rộ như mọi năm.

Nhà vườn chuyển từ buôn bán truyền thống, thu mua tại vườn sang bán thanh trà qua mạng. Riêng gia đình tôi mọi năm thu hơn 100 triệu đồng nhờ bán thanh trà nhưng năm nay chắc chỉ còn khoảng 1/4” - bà Nghi nói.

Bà Nguyễn Thị Toàn - một người chuyên thu mua thanh trà tại Tiên Phước cho biết: “Mấy năm trước trung bình mỗi ngày tôi bán cho các đầu mối ở Tam Kỳ, Đà Nẵng, Hội An khoảng 350 - 400 ký thanh trà. Đặc biệt vào ngày mùng một hoặc ngày rằm thì nhu cầu mua của người dân cao hơn so với bình thường. Tuy nhiên do năm nay dịch bệnh Covid-19, việc đi lại khó khăn, sức mua giảm nên tôi cũng mua có hạn. Mấy năm trước giá mua tại vườn dao động từ 20 - 25 nghìn đồng/kg thanh trà, nhưng nay chỉ còn giá từ 10 - 12 nghìn đồng/kg”.

Theo bà Nguyễn Thị Sáu - Phó Trưởng phòng NN&PTNT huyện Tiên Phước, toàn huyện có 218ha thanh trà, trong đó 122ha đang cho quả. Diện tích thanh trà năm 2021 giảm hơn so với những năm trước một phần do cơn bão số 9 năm 2020 khiến nhiều cây bị ngã đổ, cùng với bệnh “nứt thân xì mủ”, nắng hạn kéo dài khiến thanh trà bị khô chết.

Chất lượng thanh trà năm nay cũng không được tốt như mọi năm. Hằng năm đến mùa thu hoạch thanh trà thì thương lái đến nhà vườn thu mua rồi chở đi bán ở Tam Kỳ, Đà Nẵng, Quảng Ngãi... Nhưng năm nay do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên không thể đưa thanh trà đi xa, chỉ tiêu thụ tại địa phương, dẫn đến tình trạng thanh trà tiêu thụ chậm, giá lại thấp hơn so với mọi năm. Nông dân thất thu nặng.