Mặc dù tổng thu ngân sách cả năm ước vượt dự toán giao, song quy mô kinh tế còn khá nhỏ so với một số địa phương, phụ thuộc lớn vào nguồn thu từ thủy điện Đăk Mi 4 đã tác động nhất định đến việc phát triển kinh tế, xã hội huyện Phước Sơn. Đây là nhận định được một số đại biểu đề cập tại buổi giám sát của Ban Kinh tế ngân sách HĐND tỉnh với chính quyền huyện Phước Sơn vào chiều qua 18.11, với sự tham dự của Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Hoàng Minh.
Thu ngân sách phụ thuộc vào thủy điện
Báo cáo với đoàn công tác của HĐND tỉnh, ông Phan Châu Sơn - Phó Chánh Văn phòng HĐND - UBND huyện Phước Sơn cho hay, năm 2019 tình hình kinh tế - xã hội địa phương vẫn giữ được đà phát triển, sản xuất nông nghiệp ổn định, công nghiệp tăng trưởng khá giúp nâng cao đời sống nhân dân. Các nhiệm vụ về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Tuy nhiên, bên cạnh một số thành quả, vẫn còn tái diễn nhiều tồn tại. Diện tích, năng suất, sản lượng cây lương thực không đạt kế hoạch, dịch bệnh lớn trên đàn gia súc, tiến độ xây dựng nông thôn mới, bố trí sắp xếp dân cư theo Nghị quyết 12 triển khai vẫn còn chậm. Tình trạng khai thác lâm - khoáng sản trái phép vẫn tái diễn, công tác phối hợp một số lĩnh vực chưa chặt chẽ, tiến độ triển khai các công trình xây dựng cơ bản, nguồn vốn sự nghiệp chương trình mục tiêu quốc gia chậm, tỷ lệ giải ngân thấp là những hạn chế vẫn còn tồn tại.
Ước tổng thu cả năm của Phước Sơn hơn 597,1 tỷ đồng, đạt 106% dự toán HĐND huyện giao. Việc phát điện không đạt kế hoạch nên chỉ tiêu thu thuế từ nhà máy thủy điện Đăk Mi 4 giảm mạnh, song phát sinh thu ngoài dự toán đối với Công ty TNHH Vàng Phước Sơn từ việc cấp quyền khai thác tài nguyên khoáng sản, thuê đất, phí bảo vệ môi trường giúp thu kinh tế phát sinh vượt dự toán giao. “Hầu hết khoản thu đều đúng tiến độ và nộp kịp thời vào ngân sách Nhà nước, ước đạt dự toán cả năm và cùng với ngân sách tỉnh bổ sung cân đối đảm bảo các nhiệm vụ chi theo định mức. Huyện cũng đang phấn đấu tăng thu để có nguồn đầu tư thanh toán nợ xây dựng cơ bản, giải phóng mặt bằng, đối ứng chương trình mục tiêu quốc gia theo quy định của UBND tỉnh” - ông Sơn cho hay.
Tìm hướng khắc phục
Theo Phòng NN&PTNT huyện Phước Sơn, vụ hè thu năm 2019 diện tích cây lúa rẫy và bắp bị ảnh hưởng bởi nắng hạn nên năng xuất chưa cao, gây thiệt hại cho phát triển kinh tế nông nghiệp của người dân. Sắp tới, địa phương sẽ nhân rộng diện tích trồng giống lúa baton của đồng bào Bh’noong để tăng năng suất cho người dân, hướng tới hình thành sản phẩm OCOP. Ngoài ra, 6 xã trên địa bàn huyện đã thực hiện thí điểm phát triển cây dược liệu, đang là một hướng đi mới kỳ vọng hiệu quả và bền vững hơn so với một số loại lương thực có hạt truyền thống.
Ông Nguyễn Mạnh Hà - Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn cho hay, huyện đang trong thời kỳ ổn định ngân sách nên nguồn thu chỉ đạt dự toán tỉnh giao, việc cân đối nguồn đối ứng các chương trình, dự án và đầu tư mới gặp khá nhiều khó khăn. Ngoài việc tiến độ bị chậm do nhà đầu tư, còn có nguyên nhân đến từ việc thực hiện thủ tục bị vướng mắc ở khá nhiều khâu. Năng lực của cấp xã còn một số hạn chế, nhiều xã dồn nguồn chi ngân sách cho chương trình mục tiêu quốc gia về cuối năm dẫn đến giải ngân chậm. Huyện đã tích cực chỉ đạo, điều hành bám sát kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết kịp thời những vướng mắc nảy sinh trong quá trình thực hiện để tháo gỡ các tồn tại. Ngoài ra, việc các công trình đầu tư mới thuộc chương trình mục tiêu quốc gia tỉnh giao kế hoạch vốn trong năm phải đảm bảo quy trình bằng việc HĐND huyện bổ sung danh mục đầu tư mới của kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2016 - 2020 nên chậm phân bổ vốn. Một số công trình vướng giải phóng mặt bằng và thu hồi đất dẫn đến chậm tiến độ.
Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Hoàng Minh đánh giá, trong bối cảnh gặp nhiều khó khăn, các cấp ngành và cả hệ thống chính trị huyện Phước Sơn đã có sự chỉ đạo quyết liệt, góp phần làm khởi sắc cho kinh tế - xã hội huyện. Nhiều chỉ tiêu được tỉnh giao cơ bản đảm bảo. Tuy nhiên, địa phương cần có hướng chuyển đổi cơ cấu phù hợp với các mô hình không mang lại hiệu quả, tập trung đẩy mạnh phát triển cây dược liệu gắn với trồng rừng gỗ lớn. “Cùng với đẩy nhanh tiến độ xây dựng khu du lịch cộng đồng và không gian sân vận động chuẩn bị cho Lễ hội Văn hóa - thể thao các huyện miền núi của tỉnh, trong năm 2020 Phước Sơn cần tập trung cho công tác xây dựng cơ bản, bố trí nguồn vốn để xây dựng các công trình trọng điểm, ưu tiên đường dân sinh nhằm đảm bảo điều kiện đi lại, góp phần cho phát triển sản xuất cho đồng bào miền núi” - ông Minh nói.