Tái diễn tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư

Ì ạch giải ngân

Ông Võ Văn Điềm – Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình NN&PTNT nói hiện 18 dự án của ban này làm chủ đầu tư đã xong đấu thầu thi công. Trừ dự án chống xói lở và bảo vệ bền vững Hội An vay vốn Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) chưa ký hiệp định phải trả lại 260 tỷ đồng, các dự án còn lại sẽ tìm mọi cách để giải ngân hết 100% (hơn 550 tỷ đồng) ngay năm nay cho dù hiện tại tỷ lệ giải ngân của ban mới chỉ hơn 25%.

Theo thống kê, hiện vẫn còn 58/74 dự án chưa được trình thẩm định, chưa trình hồ sơ thẩm định dự án hay thiết kế kỹ thuật dự toán. Chưa kể, trung ương vẫn chưa phân bổ kế hoạch vốn năm 2021 cho các chương trình mục tiêu quốc gia. Hiện có đến 9 sở, ban, ngành có tỷ lệ giải ngân 0% và 6 UBND cấp huyện có tỷ lệ giải ngân dưới 40%. Liên tiếp những năm gần đây, kết toán ngân sách tỷ lệ giải ngân chưa bao giờ đạt đến 80% (năm 2017 đạt 73,35%, 2018 đạt 74,26%, 2019 chỉ đạt 54% và năm 2020 không được thống kê).

Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư thấp không chỉ riêng các dự án NN&PTNT. Theo Sở KH&ĐT, tính đến ngày 12.7.2021, đã phân bổ hơn 5.197 tỷ đồng kế hoạch vốn năm 2021 cho 195 dự án (75 dự án khởi công mới năm 2021). Số vốn còn lại chưa được phân bổ khoảng 431 tỷ đồng.

Không chỉ vốn phân bổ chưa hết mà ngay cả số vốn đã được phân bổ thì tỷ lệ giải ngân cũng quá thấp, thống kê đến ngày 30.6.2021 mới chỉ đạt khoảng 21,2% so với kế hoạch vốn năm 2021 (hơn 1.195,8 tỷ đồng). Kế hoạch vốn năm 2020 được phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân sang năm 2021 (hơn 2.065,7 tỷ đồng) chỉ giải ngân được 31,2% (hơn 643,9 tỷ đồng).

Theo ông Trần Văn Ẩn - Phó Giám đốc Sở KH&ĐT kết quả giải ngân vốn đầu tư công 6 tháng đầu năm thấp hơn cùng kỳ 2020 (21,2%/29,4%). Lý do là các ngành, địa phương chỉ tập trung cho việc phân khai chi tiết kế hoạch vốn năm 2021, thực hiện giải ngân vốn, thanh toán khối lượng tạm ứng kế hoạch vốn năm 2020 kéo dài.

Các dự án chuyển tiếp gặp khó do chậm giải phóng mặt bằng. Một số dự án mới chưa hoàn thành thủ tục đầu tư, triển khai các thủ tục đấu thầu hoặc chờ nhà tài trợ phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, lựa chọn nhà thầu thẩm định giá, cơ quan thẩm định dự toán… Một số dự án đang hoàn thiện hồ sơ quyết toán và thanh toán kế hoạch vốn.

Khó giải ngân 100% kế hoạch vốn

Ông Nguyễn Quang Thử - Giám đốc Sở KH&ĐT cho hay năm 2021 thực hiện giải ngân trong 1 năm, nên buộc phải bố trí sát vốn với khả năng thực hiện dự án, đảm bảo giải ngân hết 100% kế hoạch vốn. Tuy nhiên, tiến độ giải ngân ì ạch. Nguy cơ không sử dụng hết vốn tiếp tục tái diễn khiến chính quyền và cơ quan quản lý “sốt ruột”.

Chính quyền, cơ quan quản lý đã đi đến quyết định sẽ nộp trả, điều chỉnh kế hoạch vốn nước ngoài năm 2021 không có khả năng giải ngân hết (đã tổng hợp nhu cầu nộp trả từ các đơn vị không có khả năng giải ngân hết khoảng 648 tỷ đồng). UBND tỉnh sẽ điều chuyển, cắt giảm kế hoạch vốn các dự án có tỷ lệ giải ngân thấp so với tỷ lệ quy định theo từng thời điểm; các dự án không có khả năng giải ngân hết kế hoạch vốn; các dự án mới chưa được thẩm định, chưa trình hồ sơ thẩm định dự án, thiết kế kỹ thuật dự án...

Tất cả số vốn này sẽ bổ sung cho các dự án có khả năng giải ngân cao, các dự án có nhu cầu bổ sung vốn và các dự án ngân sách tỉnh đang nợ khối lượng (trên 500 tỷ đồng). Ông Trần Văn Ẩn cho hay, kể từ ngày 1.7.2021, căn cứ tỷ lệ giải ngân của các dự án, Sở KH&ĐT đã chủ trì, tham mưu UBND tỉnh cắt giảm điều chuyển kể hoạch vốn theo từng mức vốn cụ thể, tương ứng với từng thời điểm, đảm bảo mục tiêu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2021 đạt đến 95 - 100% kế hoạch vốn giao từ đầu năm. Hết quý III.2021, giải ngân đạt tối thiểu 60% kế hoạch vốn.

Ông Phạm Văn Phong - Phó Giám đốc Kho bạc Nhà nước Quảng Nam cho rằng năm nay, bắt buộc đến 30.7.2021 phải giải ngân 50% vốn các dự án mới và 70% vốn cho các dự án chuyển tiếp. Nhưng hiện tại giải ngân quá thấp. Không thể nói trước được liệu có giải ngân hết vốn không. Quyết tâm, nhưng sẽ khó!

Ông Trần Quốc Tuấn - Phó Giám đốc Sở Tài chính nói tất cả đều cam kết giải ngân 100%, nhưng làm sao có thể được khi hiện nhiều nguồn vốn vẫn chưa được phân bổ. Mà khi được phân bổ thì các thủ tục phải mất đến 4 hay 5 tháng mới hoàn tất thì thời gian còn lại làm sao xử lý kịp?