"Kỷ nguyên vàng" than đá đã qua

Nhu cầu sử dụng than đá trên thế giới giai đoạn 2014 - 2015 xuống thấp mức kỷ lục kể từ năm 1982, đem lại tín hiệu lạc quan hơn cho môi trường trái đất trong thời gian tới.

Báo cáo tháng 12.2015 của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) cho hay, lượng tiêu thụ than đá (năng lượng hóa thạch gây ô nhiễm nhất) trên toàn cầu giảm mạnh do nhu cầu giảm, giá lập đáy và áp lực từ môi trường. Cụ thể, nhu cầu than trên thế giới trong năm 2014 giảm 0,9% so với năm 2013, xuống còn 7,92 tỷ tấn. Ngoài ra, theo báo cáo mới nhất từ tổ chức môi trường Hòa bình xanh Greenpeace, mức tiêu thụ than đá trên toàn cầu giảm tới 4,6% trong 9 tháng đầu năm 2015, tương đương với 180 triệu tấn. Nổi lên trong số đó là Mỹ, khi thị phần than đá trong sản xuất điện đã giảm xuống 36% trong năm 2015, hơn 200 nhà máy điện - than cũng được lên kế hoạch ngừng hoạt động. Đến nhu cầu than trong khối sử dụng đồng tiền chung châu Âu (eurozone) cũng giảm kỷ lục đến 6,5% trong 2014 và tiếp tục giảm mạnh trong năm 2015.

Xu hướng tương lai của thế giới là giảm sử dụng để ngăn chặn tác hại của than đá. (Ảnh: Greenpeace)

Theo IEA, những yếu tố chính khiến “thời đại vàng” của than đá qua đi là do giá nhiên liệu dầu mỏ trên thế giới liên tục rớt giá trong thời gian qua, dẫn đến xu hướng tiêu thụ chuyển từ than đá sang dầu mỏ. Cụ thể, giá than đá nhiệt lượng cao giảm 75% kể từ 2008, giảm 60% kể từ 2011 trong bối cảnh sản lượng tăng mà nhu cầu lại trì trệ. Bên cạnh đó, xu hướng đầu tư của các công ty sản xuất nhiên liệu tại nhiều quốc gia hướng đến sử dụng năng lượng tái tạo. Công nghiệp than đá Canada - một trong những nhà cung cấp than luyện kim chế tạo thép cho châu Á thừa nhận khó khăn phải đối mặt khi nguồn cung sang khu vực quá lớn. Các công ty mỏ than vì thế chịu nhiều thiệt hại và thua lỗ nặng, thậm chí phá sản. Chỉ tính riêng trong năm 2014, trên thế giới đã có 154 thương vụ mua bán và sáp nhập các công ty khai khoáng.

“Những con số lạc quan trên của IEA cho thấy chiến dịch kêu gọi giảm sử dụng than đá đầu thế kỷ XXI gặp nhiều thuận lợi. Do đó, các nhà đầu tư tập trung vào khai thác than đá sẽ gặp không ít rủi ro. Khí thải từ tiêu dùng than đá sẽ phải giảm 4% mỗi năm cho tới năm 2040 nếu không muốn nhiệt độ trên toàn cầu tăng thêm 2 độ C” - Lauri Myllyvirta, thành viên của Greenpeace nói. Tuy nhiên, IEA cho biết, việc tiêu thụ than đá lại đang gia tăng tại nhiều nước trong khu vực châu Á như Trung Quốc, Indonesia, Philippines… Hay như Ấn Độ dự kiến tăng gấp đôi sản lượng than đá trong thời gian tới và sẽ phải phụ thuộc vào nhiên liệu giá rẻ này để đáp ứng sức nóng của nền kinh tế đang tăng tốc cũng như đem lại nguồn điện năng cho người dân. Theo các chuyên gia, sự gia tăng ở châu Á chỉ là nhất thời, xu hướng tương lai của thế giới là giảm sử dụng để ngăn chặn tác hại của than đá - vốn chiếm gần 30% năng lượng sử dụng và chiếm 44% lượng khí thải CO2 toàn cầu…

NAM VIỆT