Kỳ tích kinh tế luôn gắn với những đột phá về giáo dục

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh kết quả năm học vừa qua mang lại niềm tin trong toàn xã hội. Trong đó điểm nhấn đáng chú ý là tạo ra hành lang pháp lý thể hiện qua Luật Giáo dục sửa đổi và Luật Giáo dục đại học; chất lượng giáo dục tăng; tổ chức kỳ thi THPT quốc gia đạt kết quả. Nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của đổi mới giáo dục, Thủ tướng cho rằng, không có một kỳ tích kinh tế hay bước nhảy vọt nào về xã hội diễn ra mà không gắn với những đột phá về giáo dục.

Tiếp tục đổi mới

Đề cập những tồn tại của ngành, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ ra nhiều vấn đề, như công tác quy hoạch, sắp xếp mạng lưới trường lớp chưa hợp lý; tình trạng thừa - thiếu giáo viên (GV); giáo dục đạo đức, lối sống chưa được quan tâm đúng mức. Từ đó, Thủ tướng đề nghị thời gian tới toàn ngành GD-ĐT và các địa phương phải quan tâm, nỗ lực hơn nữa bằng nhiều giải pháp phù hợp. Các địa phương rà soát, sắp xếp lại đội ngũ GV cho phù hợp, khoa học để sớm giải quyết bài toán thừa - thiếu, tăng cường bồi dưỡng đội ngũ để chuẩn bị cho đổi mới chương trình, sách giáo khoa. Bộ GD-ĐT tham mưu trình Thủ tướng ban hành chỉ thị nhằm tạo ra sự chuyển biến căn bản đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên.

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam cho rằng, với một dân tộc hiếu học, đổi mới giáo dục liên quan đến mọi người nên luôn nhận được nhiều ý kiến, thậm chí trái chiều. Tuy nhiên, đổi mới cần có lộ trình, thời gian và phải kiên định triển khai thực hiện. Giáo dục phổ thông phải tuân thủ nguyên tắc là đủ trường, đủ lớp cho học sinh đi học và không phân biệt đầu vào. Giáo dục đại học phải tự chủ về chuyên môn, tổ chức, nhân sự và tài chính. Về nhiệm vụ năm học 2019 - 2020, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu tăng cường “dạy người”, giáo dục nhân cách, lối sống cho học sinh, sinh viên và quan trọng nhất là đi vào thực chất, tránh khẩu hiệu suông, bệnh thành tích, hình thức. Liên quan đến câu chuyện GV, cần khẩn trương xây dựng đề án đào tạo GV theo nhu cầu (hiện nay nhu cầu mỗi năm 20.000 GV nhưng chỉ tiêu đào tạo 50.000) gắn với cơ cấu lại hệ thống cơ sở đào tạo sư phạm.

Bài toán giáo viên

Theo Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ, năm học 2018 - 2019 đánh dấu 5 năm thực hiện Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT. Với việc tập trung triển khai 9 nhóm nhiệm vụ chủ yếu và 5 nhóm giải pháp cơ bản, toàn ngành đã đạt được một số kết quả, trong đó nổi bật như tiếp tục hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập, giải quyết những “nút thắt” trong hoạt động đổi mới giáo dục, tạo hành lang pháp lý để các địa phương, cơ sở giáo dục thực hiện. Chất lượng giáo dục đại trà và mũi nhọn ở giáo dục phổ thông được nâng cao. Dù vậy, theo người đứng đầu Bộ GD-ĐT, vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế như công tác quy hoạch, sắp xếp mạng lưới trường lớp còn bất cập; tình trạng thiếu GV vẫn chưa có giải pháp khắc phục triệt để; giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên chưa đáp ứng yêu cầu; công tác phân luồng, giáo dục hướng nghiệp trong giáo dục phổ thông chưa hiệu quả; cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy và học còn thiếu thốn, lạc hậu.

Về nhiệm vụ năm học 2019 - 2020, Bộ GD-ĐT sẽ triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp để tạo sự chuyển biến căn bản các vấn đề mà xã hội quan tâm, dư luận bức xúc. Trong đó, tiếp tục tập trung thực hiện 5 nhóm giải pháp trọng tâm, gồm rà soát, sắp xếp, quy hoạch mạng lưới trường lớp, cơ sở đào tạo; nâng cao chất lượng đội ngũ GV và cán bộ quản lý, chuẩn bị cho triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới; đổi mới mạnh mẽ cơ chế quản lý giáo dục; phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao; tăng cường dạy người, đẩy mạnh giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh, sinh viên.

Với tinh thần “ở đâu có trường học, học sinh thì ở đó phải có GV”, ý kiến của một số địa phương đề nghị trung ương cần xem xét, giải quyết bài toán về đội ngũ. Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thanh Bình cho biết ngành GD-ĐT có tính đặc thù. Tinh gọn bộ máy phải đảm bảo tỷ lệ GV/lớp theo quy định chứ không theo chỉ tiêu hàng năm cắt giảm 10% nên tỉnh xây dựng đề án riêng. Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Trọng Thừa cho rằng việc quy hoạch ở các khu vực đô thị hóa mạnh, khu công nghiệp chưa được quan tâm đúng mức dẫn đến thừa - thiếu GV cục bộ và đang nghiên cứu xếp lại thang bảng lương đội ngũ GV theo hướng cao nhất.