Ký ức chợ chiều

(QNO) - Xa quê, tôi nhớ nhất chợ chiều, nơi cho tôi biết bao ký ức thời thơ ấu, cùng với những trải nghiệm khó quên. Để bây giờ, cứ mỗi dịp về quê, tôi lại giành phần đi chợ.

Chợ đã xây cất đàng hoàng, bên trong có nhiều ki ốt gọn gàng, thuận tiện cho việc mua bán. Đi chợ ngày thường, ít khi nào tôi vào trong lồng chợ, vì bên trong bày bán các mặt hàng gia dụng, quần áo và các phụ kiện làm đẹp... Hàng cá biển và các loại thịt, dù cũng được bày bán bên trong nhưng nằm khá cách biệt. Riêng món cá đồng, cá sông hay các loại rau vườn nhà được cắt bán theo mớ, theo bó thì bày bán ngoài nhà lồng.

Chợ quê là nơi lưu giữ nhiều kỷ niệm cho người xa xứ. Ảnh: Internet

Ngay khi còn nhỏ, tôi đã bị hút hồn với chợ rau quê. Thích nhất là các loại rau thơm được các dì các mẹ bó lại thành những bó nho nhỏ như hành, ngò, rau quế, rau é, ngò gai. Tôi còn nhớ cô hàng rau sống với cái thúng rau vô cùng hấp dẫn. Rau sống ở quê chủ yếu là giá đỗ, thêm một ít xà lách, các loại rau thơm trộn lẫn, ăn vừa giòn vừa thơm. Cô hàng rau dễ chừng 20 năm trong nghề, đôi tay trộn rau, ngắt rau vẫn thoăn thoắt, cách mời mọc khách hàng cũng rất duyên. Nói đến các loại rau thơm, tôi thích nhất rau é. Ở miền Nam không thấy bán loại rau này, thỉnh thoảng mới tìm thấy ở chợ bà Hoa vì rau từ làng Trà Quế (Hội An) gửi vào.

Hàng rau chợ chiều dài hun hút và đều đặn quanh năm. Chỉ khác là rau mùa nắng hay rau sau lũ thường đắt hơn. Rau trái mùa xuân bao giờ cũng tươi tốt, vì được thời tiết ưu ái. Ở chợ chiều, các loại rau nhà họ cải, rau muống, rau lang, rau má, rau sam, rau dền hàng nối hàng, được bày ra những cái mẹt, rất chân quê, mộc mạc. Ngay cả sợi dây bó rau bằng bẹ chuối chẻ nhỏ, cũng thấy thân thương. Những ai mê rau như tôi, hẳn thích mua hết cả chợ rau về nhà, vì không thể cưỡng lại sức hấp dẫn của chợ rau quê, nơi các dì các mẹ đon đả mời chào “rau nhà trồng vừa mới cắt đó!”. 

Xen trong hàng rau là bí xanh, bí đỏ. Bí xanh được cắt ra từng khoanh tròn, vì bề ngang trái bí to như cái gàu, bề dài thì như cái thùng gánh nước. Loại bí xanh càng già, càng bùi. Bí đỏ cũng vậy, người mua cũng thích mua từng miếng về ăn trong ngày. Rồi thì khổ qua, dưa leo, cà dĩa, ớt trái tươi roi rói bày biện ra trước mắt, khiến người ở xa về “cầm lòng không đậu”. Thương nhất, mà cũng yêu nhất là hàng trái cây ở cái chợ chiều bé nhỏ quê tôi. Trái cây chợ quê không nhiều mặt hàng như ở phố, chủ yếu là cây nhà lá vườn như đu đủ, thơm, mít, chuối. Thậm chí có bà cụ chỉ bán duy nhất một quả đu đủ chín cây, hay có bé gái bán trái mít nhà vừa chín tới.

Phía sau nhà lồng chợ là hàng cá đồng. Hàng cá phong phú nhất những ngày trời mưa. Có nhiều loại cá, nhưng cá diếc, cá tràu, cá rô, cá lòng tong, lươn, tép đồng là phần nhiều và luôn được ưa chuộng. Cá diếc mà nấu với rau răm, cá rô, cá tràu kho tộ hoặc nướng lửa than hay cá lòng tong kho lá nghệ thì ngon phải biết. Cá ngon là nhờ cá đồng chính hiệu, cho thịt chắc và dai. Cá được bắt bằng tay, bằng nơm từ trong ruộng lúa hoặc đặt ống trúm, kéo lưới từ ao, đìa, sông, bàu. Đứng trước chợ cá, thật khó đưa ra quyết định chọn loại cá nào cho món mặn hôm nay, nên không ít lần tôi phải mua cá về “rộng” trong thùng, để dành ăn dần.  

Mỗi dịp về quê, nơi tôi muốn ghé nhất vẫn là chợ chiều. Đứng trước chợ, cảm giác no đủ, ấm êm, bình yên luôn ngập tràn trong tâm trí tôi. Rau vườn nhà ngay cả khi héo, trái cây vườn nhà dù vỏ ngoài không bóng bẩy vẫn cho ta cảm giác hấp dẫn và an toàn. Đi chợ chiều, chỉ cần vòng một vòng phía trước chợ với hàng rau củ, hay vòng ra phía sau với hàng cá đồng, cá sông là có một mâm cơm ưng ý. Chẳng cần phải cao lương mỹ vị, cứ dân dã, chân chất như những ngày còn gắn bó với quê hương là đã thấy tâm hồn mình giàu có rồi. Tôi luôn dành một góc ký ức cho chợ quê, để mỗi khi nhớ về, thì những bữa tiệc ngày xưa lại hiện lên, toàn rau vườn nhà với cá đồng, mà có sức quyến rũ đến lạ lùng.

LÊ KHANH