Kỳ vọng người viết trẻ

Cứ 5 năm một lần, Hội nghị đại biểu những người viết văn trẻ toàn quốc lại được tổ chức. Năm nay, hoạt động này bước sang mùa thứ IX, được tổ chức trong hai ngày 28 - 29.9 tại Hà Nội.

Người đọc vẫn luôn dõi theo những đổi thay trong đời sống văn học và đặt kỳ vọng vào những người viết trẻ. Trong ảnh: Bạn đọc trẻ tại một cuộc triển lãm sách văn học tại Trường Đại học Quảng Nam. Ảnh: P.C.A

Những gương mặt quen thuộc

So với trước đây, hội nghị người viết văn trẻ toàn quốc lần này có phương thức tiếp cận khác hơn. Thay vì đề nghị các hội văn nghệ địa phương lựa chọn và đề cử đại biểu của đơn vị mình, lần này ban tổ chức tự tuyển lựa thông qua việc theo dõi quá trình sáng tác của từng người trong đội ngũ những người cầm bút trẻ trong cả nước. Bằng cách làm này, tình trạng “đếm đầu chia xôi”, địa phương nào cũng có phần... không còn nữa. Một thành viên ban tổ chức hội nghị (xin giấu tên) cho biết, cách làm này có thể gây “thiệt thòi” cho người viết trẻ ở một số địa phương nhưng ngược lại, chất lượng đại biểu nói chung được đảm bảo hơn, vì tất cả đều được sàng lọc từ “cơ số” ban đầu khá lớn trên phạm vi cả nước chứ không phải theo từng địa phương riêng rẽ. “Nếu phân bổ chỉ tiêu và để địa phương tự đề cử thì sẽ tìm ra được những người tiêu biểu cho địa phương ấy nhưng so với mặt bằng chung thì đó có thể là những người chưa hẳn thật sự có tầm, có tiềm năng, có triển vọng...” – vị này nói thêm.

Và trên thực tế, nhìn vào danh sách đại biểu dự Hội nghị những người viết văn trẻ lần thứ IX này, sẽ thấy có khá nhiều địa phương “trắng” đại biểu. Đặc biệt, hầu hết những cái tên chính thức đều rất quen thuộc, ít nhiều có danh vị, thậm chí đã từng tạo nên những đợt sóng mạnh mẽ trong đời sống văn học đất nước mấy năm gần đây. Ở phía Bắc, đó là Lục Mạnh Cường (Hà Giang), Chu Thanh Hương (Lạng Sơn), Dương Hằng (Thanh Hóa), Trần Ngọc Mỹ (Hải Phòng), Đặng Thiên Sơn, Chu Thùy Anh, Lữ Thị Mai, Ngô Hương Giang (Hà Nội), Khúc Hồng Thiện (Hưng Yên), Nông Quang Khiêm (Yên Bái), Hoàng Anh Tuấn (Lào Cai), Bùi Việt Phương (Hòa Bình)... Khu vực miền Trung là Hoàng Công Danh (Quảng Trị), Phan Tuấn Anh, Lê Vũ Trường Giang, Phạm Phú Uyên Châu (Thừa Thiên Huế), Lê Văn Đồng (Bình Định), Hồng Thủy Tiên (Lâm Đồng), Ngô Thị Thục Trang (Quảng Nam), Nguyễn Thị Kim Hòa, Lê Hưng Tiến (Ninh Thuận), Trác Diễm (Quảng Bình),... Ở phía Nam là Vũ Văn Song Toàn, Lê Hòa, Nguyễn Phong Việt, Tiểu Quyên, Văn Thành Lê, Trần Võ Thành Văn, Lưu Quang Minh (TP.Hồ Chí Minh), Trương Trọng Nghĩa (Tiền Giang), Võ Mạnh Hảo, Lê Quang Trạng (An Giang), Trịnh Sơn (Bà Rịa - Vũng Tàu)...

Và những kỳ vọng

Hội nghị những người viết văn trẻ lần thứ IX-2016 có sự tham gia của hơn 100 tác giả trẻ (sinh từ năm 1980 trở lại đây) được tuyển mời từ hàng nghìn cây bút trẻ đang hoạt động trong các chuyên ngành thơ, văn xuôi, lý luận phê bình văn học và văn học dịch trong cả nước. Ngoài việc để cho những người có trách nhiệm tiến hành kiểm đếm lực lượng, nhận định tiềm năng của đội ngũ sáng tác văn học kế cận, hội nghị còn là cơ hội, là diễn đàn chính thống để các cây bút trẻ cất lên tiếng nói của riêng mình về tất cả vấn đề liên quan đến hoạt động sáng tạo văn chương. Ngoài chương trình nghị sự được kỳ vọng sẽ diễn ra nghiêm túc, cởi mở và thẳng thắn, tại hội nghị lần này còn có một số hoạt động phụ trợ nhưng mang tính chuyên sâu, vừa mang tinh thần “hội” vừa giàu chất “nghị”. Đó là chương trình dạ hội thơ “Bản hòa âm tháng 9” cùng 2 cuộc hội thảo “Văn trẻ - Nhập cuộc và sáng tạo” (chuyên ngành văn xuôi) và “Thơ trẻ - Truyền thống và cách tân” (chuyên ngành thơ).

Chưa rõ diễn biến hội nghị sẽ ra sao, nhưng nhìn từ cơ cấu thành phần, dự kiến chương trình và tâm thế của nhiều đại biểu dự hội nghị, đã có thể đặt ra bao kỳ vọng. Trong số các đại biểu dự hội nghị có rất nhiều người không làm việc chính thức trong môi trường văn chương nhưng lại sáng tác bền bỉ, liên tục như những nhà văn chuyên nghiệp. Gắn với và xuất phát từ những điểm nhìn nghề nghiệp khác biệt của họ - công nhân, nhà giáo, nhà nghiên cứu, sinh viên, công chức..., không gian văn chương nói chung cũng trở nên đa dạng, phong phú, sinh động hơn. Cạnh đó là các tác giả đang là “hiện tượng” của văn đàn, nhiều lần có sách lọt “top” bestsell, đã có từ 5 đến 10 đầu sách và đang được nhiều nhà xuất bản săn đón... Trong khi đó, các vấn đề “nhập cuộc”, “cách tân” và “truyền thống” lâu nay vốn đã nóng trên các diễn đàn không chính thống thì nay chính thức được đưa ra bàn thảo bởi chính những người trẻ. Trong số đại biểu chính thức có một số gương mặt đã thực hiện cách tân và chủ trương cách tân một cách quyết liệt. Hầu hết trong số này cho biết sẽ đưa tinh thần cách tân trong sáng tác của cá nhân mình vào chương trình nghị sự chính thức cũng như trong các hoạt động phụ trợ. Có thể kể đến những gương mặt như Trịnh Sơn (văn xuôi), Phan Tuấn Anh (thơ và lý luận phê bình), Lê Hưng Tiến, Nguyễn Phong Việt, Lê Hòa, Hồng Thủy Tiên (thơ)...

Tại Hội nghị những người viết văn trẻ lần thứ IX, Hội VHNT Quảng Nam có một đại diện là Ngô Thị Thục Trang. Thục Trang sinh ngày 19.2.1983 tại Đại Lộc; bắt đầu sáng tác từ năm 1999, gồm cả thơ lẫn văn xuôi; hiện đã có 2 tập sách in riêng là “Chết vì kiến cắn” (tập truyện ngắn, NXB Văn hóa - Văn nghệ, 2014) và “Còn xanh không, thiên đường thơ ấu?” (tập tản văn, NXB Dân Trí, 2016). Thục Trang từng đoạt giải Tư cuộc thi thơ “Bút hoa” do Tạp chí Tài Hoa Trẻ tổ chức năm 2005 và giải Khuyến khích cuộc thi thơ “Bút mới” do Báo Tuổi Trẻ tổ chức năm 2008.

Ngoài ra, còn có thể kể 2 tác giả khác là Huệ Thi (sinh ra và lớn lên ở Đại Lộc, hiện sống ở Cần Thơ) và Phạm Phú Uyên Châu (quê cha Gò Nổi, là hậu duệ của dòng họ Phạm Phú danh tiếng).

BẢO ANH