"Lạc đà bay" - Lênh đênh trên những phận người

“Lạc đà bay” là tên tập truyện ngắn đầu tay của Võ Đăng Khoa, tác giả người An Giang, vừa được NXB Trẻ ấn hành vào cuối năm 2023. Sách gồm 10 truyện ngắn, vỏn vẹn chưa đầy 150 trang in, là cuộc trình làng thú vị của một tác giả trẻ, với lối viết khá chững chạc, có vẻ dửng dưng mà thật ra đau đáu đến từng câu chữ, cách kể chuyện giàu hình ảnh, đầy những chi tiết quan sát tinh tế nhưng vô cùng chắt lọc và chiêm nghiệm.

Truyện ngắn trong “Lạc đà bay” chủ yếu lấy bối cảnh miền Tây, như một bức tranh hiện thực sống động, khắc khoải, một miền Tây không chỉ của ruộng đồng bạt ngàn và kênh rạch chằng chịt, của phù sa nâu quạnh và những mùa nước nổi.

Chìm lẫn trong mênh mông sông nước đó là những phận người khốn khó, những nỗi niềm không thể gọi tên, nỗi lao đao khi phải đối mặt với mưu sinh vất vả và những u uẩn từ trong tâm hồn. Họ là cậu bé già trước tuổi ngồi đếm từng vệt nước phù sa lên xuống… (Nhìn nước), là những người đàn ông say khướt, mê muội đến xuẩn ngốc (Theo bầy, Dưới mái ngói) hay những phụ nữ lam lũ, đọa đầy trong chằng chịt số phận (Cái gương, Rời Bình Đa)…

 Có cảm giác họ đang bị mắc kẹt trong mớ bòng bong, trong cái vòng xoáy mịt mù của cuộc đời họ, một phần do họ bị đẩy vào, một phần khác do chính họ tạo ra, và họ đang phải vẫy vùng để vươn lên, để thoát ra cái vòng xoáy ấy…

Giữa bức tranh hiện thực khắt nghiệt những sắc màu ảm đạm của “Lạc đà bay”, vẫn thấp thoáng, bừng lên đâu đó chút ánh sáng lấp lánh của niềm hy vọng, của những ước muốn thiện lành và tình yêu hồn nhiên như thuở sơ khai.

Đó là hy vọng về một ngày mai, về một cuộc sống tương lai lương thiện và bình an của ông lão buông câu đang kiên trì từng thời khắc (Thả mồi), là cô gái ngập ngụa trong vũng lầy tăm tối không nguôi mơ ước về một hạnh phúc mong manh (Rời Bình Đa), đó còn là những cảm xúc thô ráp nhưng chân thành của Diện, của Phước (Cuối bãi). Lãng mạn hơn, là mối tình câm nín tuyệt vọng của chàng trai chăn vịt (Theo bầy) hay của gã đàn ông vô hình (Rời Bình Đa) dành cho cô gái trong giấc mơ của mình…

Đâu đó trong những truyện ngắn của “Lạc đà bay”, người đọc còn bắt gặp dự cảm bất an về môi trường sống đang ngày càng trở nên khắc nghiệt, sự mất cân bằng sinh thái khiến chúng ta mất dần một thiên nhiên vốn dĩ rất trù phú, tươi xanh (Đất nở, Lạc đà bay)…

Ở một thời khắc nào đó chống cằm giữa trang sách đang đọc nửa chừng, bạn sẽ băn khoăn tự hỏi: sẽ còn lại gì nếu chúng ta không biết yêu thương từng ngày đang sống, không biết giữ gìn những rừng cây, dòng sông, những con cá lội ngược dòng, đàn vịt băng đồng, ngọn gió mát lành ngày ngày vẫn êm ả thổi…

Tác giả Võ Đăng Khoa sinh năm 2001, hãy còn rất trẻ. Với “Lạc đà bay”, Võ Đăng Khoa đã đặt dấu ấn về một “văn phong giàu chất thơ, hiện đại, sớm vượt ra khỏi rào vách vùng miền, trắc ẩn mà không ủy mị, phơi bày mà không sa đà kể lể” - như nhận xét của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư. Bằng dấu ấn này, cộng thêm những trải nghiệm sau này của đời sống, người đọc có quyền hy vọng và chờ đợi vào những bùng nổ của Võ Đăng Khoa, ở những tháng ngày sắp tới.