Làm chủ công nghệ theo dõi rừng

Từ nguồn hỗ trợ của dự án Trường Sơn Xanh, lực lượng kiểm lâm tỉnh được đầu tư hàng trăm chiếc máy tính bảng, với tổng trị giá 1,6 tỷ đồng. Theo Quỹ Bảo vệ - phát triển rừng, hai năm qua dự án Trường Sơn Xanh tập huấn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ giám sát BVR từ trên cao cho các chủ rừng, người dân, cán bộ kiểm lâm. Từ sự triển khai thí điểm phần mềm theo dõi diễn biến tài nguyên rừng tại Khu bảo tồn thiên nhiên Sông Thanh, Ban Quản lý rừng phòng hộ Sông Kôn, đến nay nhiều chủ rừng khác đã thực hiện đồng loạt. Đơn cử, Hạt Kiểm lâm Nam Quảng Nam quản lý 12.355ha rừng tự nhiên thuộc địa bàn các huyện Núi Thành, Tiên Phước, Phú Ninh và TP.Tam Kỳ, trong đó diện tích rừng tự nhiên là 12.355ha. Nhờ được hướng dẫn, tập huấn nên nhân viên, cán bộ của Hạt kiểm lâm Nam Quảng Nam đã làm chủ công nghệ trong quá trình quản lý, cập nhật diễn biến tài nguyên rừng.

Mỗi ngày, anh Nguyễn Trọng Đức (công tác tại Hạt Kiểm lâm Nam Quảng Nam) thường truy cập vào phần mềm hệ thống theo dõi diễn biến rừng (FMS). Hệ thống này sẽ hiển thị toàn bộ hiện trạng rừng, nếu xảy ra phá rừng ở một vị trí, địa điểm nào ảnh vệ tinh sẽ dễ dàng phát hiện. Dựa vào nguồn cơ sở dữ liệu ban đầu nhưng rất chính xác này, kiểm lâm địa bàn sẽ xây dựng phương án để kiểm tra, đo đạc vị trí ngoài thực địa. Trước đây, kiểm lâm và chủ rừng gần như chỉ dựa vào nguồn tin cung cấp phá rừng của người dân, rồi sau đó mới tiếp cận hiện trường nên mất rất nhiều thời gian, công sức. Tuy nhiên, cách thức tiếp cận quản lý rừng giờ hiện đại và nhanh chóng hơn nhiều. Những dụng cụ hỗ trợ như bản đồ giấy, máy định vị, la bàn, máy ảnh hỗ trợ cho lực lượng BVR đã được tích hợp trong chiếc máy tính bảng gọn nhẹ. “Chiếc máy tính bảng đã cài sẵn phần mềm công nghệ giám sát rừng có tính năng xác định phương hướng, khi đến hiện trường chỉ cần bật màn hình máy tính bảng, kiểm lâm sẽ có ngay thông tin về vị trí, trạng thái biến động rừng như thế nào” – anh Đức chia sẻ.

Hạt Kiểm lâm Nam Quảng Nam đánh giá, trong lúc ngành lâm nghiệp đang cải tổ, kiện toàn sắp xếp lại lực lượng kiểm lâm và các ban quản lý rừng theo hướng tinh gọn, giảm đáng kể số lượng biên chế, thì việc ứng dụng công nghệ vào quá trình theo dõi tài nguyên rừng và tuần tra truy quét sẽ có tác dụng giữ rừng hiệu quả. Từ năm 2018 đến nay, Chi cục Kiểm lâm tỉnh trang bị 18 máy tính bảng cho Hạt Kiểm lâm Nam Quảng Nam đã giúp nâng cao hiệu quả quản lý BVR. Nhóm hộ, cộng đồng thôn là đồng bào dân tộc thiểu số sẽ gặp nhiều khó khăn khi sử dụng máy tính bảng trong quá trình tham gia BVR. Về việc này, ông Phan Quang Tĩnh, cán bộ Quỹ Bảo vệ - phát triển rừng tỉnh quả quyết: “Từ sự hỗ trợ của dự án Trường Sơn Xanh, chúng tôi đã chọn đại diện tổ, nhóm, cộng đồng dân cư đi tập huấn, hướng dẫn họ cách sử dụng nhiều lần. Phần mềm công nghệ ứng dụng trên điện thoại thông minh hay máy tính bảng, đến nay tất cả họ đều sử dụng thành thạo”.

Theo Chi cục Kiểm lâm tỉnh, trước đây việc báo cáo diễn biến rừng thường vào dịp cuối năm, được tổng hợp từ cấp xã lên huyện rồi đến tỉnh nên kết quả cập nhật hiện trạng rừng khó đảm bảo độ chính xác, ảnh hưởng tới công tác quản lý, điều hành chỉ đạo xử lý của ngành chức năng đối với các hành vi xâm hại tài nguyên. Ông Hà Phước Phú – Trưởng phòng Quản lý – bảo vệ rừng (thuộc Chi cục Kiểm lâm tỉnh) cho rằng, thông qua dữ liệu các điểm nghi ngờ thay đổi rừng từ ảnh vệ tinh, cán bộ của phòng sẽ thông báo cho kiểm lâm địa bàn kiểm tra, xác minh trên thực địa.

Để tái cơ cấu toàn diện ngành lâm nghiệp, trong bối cảnh tinh giản biên chế, kiện toàn, sắp xếp lại các ban quản lý rừng và lực lượng kiểm lâm, ngành lâm nghiệp tỉnh đã, đang tiếp cận đầu tư công nghệ hiện đại để quản lý rừng đồng bộ. Những vụ xâm hại tài nguyên rừng năm 2019 vẫn còn xảy ra nhưng giảm đi rất nhiều so với năm 2018 về quy mô diện tích và số vụ. Về xu hướng quản lý rừng trong tương lai, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh lưu ý, Quảng Nam đang nghiên cứu hình thức giữ rừng hiện đại mà các nước tiên tiến đang áp dụng, đó là thay vì tuần tra, theo dõi rừng ở mặt đất, sẽ lựa chọn giám sát rừng từ trên cao bằng ảnh vệ tinh. Muốn vậy, người dân, chủ rừng, lực lượng kiểm lâm phải làm chủ được công nghệ.