Lần đầu tiên tìm thấy hương ước duy nhất tại Hội An

Trong quá trình tiếp xúc với tư liệu của tộc Nguyễn Tường tại phố cổ Hội An, Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An vừa tiếp cận được một bản hương ước của làng Cẩm Phô, bản hương ước duy nhất tại Hội An được tìm thấy cho đến nay. Ông Ngô Đức Chí - cán bộ trung tâm cho biết: “Dù chỉ là bản thảo nhưng thật sự may mắn vì tú tài Nguyễn Tường Tiếp - khoảng cuối triều Nguyễn đã soạn thảo bằng chữ Hán và dựa trên tình hình thực tế địa phương”. Bản sao tài liệu mang nhiều giá trị khảo cứu đang được lưu giữ tại trung tâm cho thấy hương ước có 10 điều đến nay vẫn còn nguyên giá trị, bao gồm: Làm sáng tỏ nghĩa lý của việc tế tự; Đạt đến lòng thành kính; Chia đều ruộng đất; Đề cao tiết kiệm; Khuyến khích hữu công; Trừng phạt kẻ có lỗi; Răn cấm thói ngoan cố; Răn cấm buông thả rượu chè; Việc hội họp làng; Làm cho phong tục đôn hậu.

Theo điều 3 của hương ước quy định về việc “Chia đều ruộng đất” cho biết, làng Cẩm Phô lúc bấy giờ có 6 ấp, xứ đều đặt ruộng tế, ruộng văn chỉ, ruộng chùa và tất cả ghi chép minh bạch. Còn trong điều thứ 10 “Làm cho phong tục đôn hậu”, viết: “Hoạn nạn cứu giúp nhau, bệnh tật giúp đỡ nhau, làm cho phong tục đôn hậu vậy. Phàm hương sắc, hào mục, lý dịch, lễ mừng, lễ hiếu thì lui tới với nhau, lúc tật bệnh thì an ủi nhau. Tình phải gần gũi nhau, ví như một thể. Nếu có sai lầm thì lấy lời lẽ giúp nhau chính đính, không thể nói nặng lời, làm thương tổn hậu mục mà gây hiềm thù, kiện cáo”.

QUỐC HẢI