Làng cấm xe máy dịp tết

Đã thành lệ, cứ mỗi dịp lễ, tết người dân thôn Arầng 1, xã A Xan (Tây Giang) lại tự ý nộp chìa khóa, giao xe cho già làng, trưởng thôn quản lý. Nhờ đó, mấy năm nay, Arầng 1 không có tai nạn giao thông, dân làng đón tết, vui lễ hội đầm ấm và vui vẻ.

Già làng, trưởng thôn Arầng 1 ra hiệu nhắc nhở người đi đường chú ý tốc độ, đề phòng tai nạn. Ảnh: Nguyễn Thành

Những ngày cuối năm, khi những đợt rét cuối đông ùa về, chúng tôi có dịp lên thăm Arầng 1. Giữa màn sương sớm, Arầng 1 hiện ra như bức tranh giữa bốn bề núi non hùng vĩ - nơi được biết đến là một trong những bản làng đẹp nhất vùng khu 7. Thôn có gần 50 hộ, chuyển về từ núi sâu lập làng năm 2009. Chuyển về nơi ở mới, cuộc sống người dân dần thay đổi từ tư duy nếp nghĩ đến cách làm. Rời bỏ lối sống du canh du cư, việc định canh định cư, trồng lúa nước, phát triển chăn nuôi, trang trại giúp dân làng ngày càng khấm khá.

Già làng Pơ Loong Jim cho biết, mấy năm nay nhờ Nhà nước quan tâm đầu tư, Bộ đội Biên phòng sát cánh nên cuộc sống của người dân dần đổi thay. Về nơi ở mới, cuộc sống từ thiếu ăn, nay ngày càng no đủ, người dân có của ăn của để. Cả thôn Arầng 1 nay đã có 34 xe máy, nhưng người dân nơi đây chẳng mấy ai còn lo chuyện tai nạn giao thông.

Già Jim kể rằng, trước đây năm nào ở thôn cũng xảy ra tai nạn giao thông, vì dân làng, nhất là đám thanh niên, uống rượu bia rồi phóng xe cẩu thả. Tuy không có tai nạn chết người, nhưng không ít trường hợp gãy tay, sứt trán do uống rượu say, không làm chủ được tay lái nên đâm vào gốc cây, vách núi, trâu bò. Tai nạn xảy ra khiến dân làng mất vui nhất là dịp lễ hội, tết nhứt. Năm 2012, các già làng Arầng 1 quyết định phải kiểm soát, không để dân làng chạy xe máy khi đã uống rượu, bia. Các già còn soạn ra hẳn quy ước: Ai đã uống rượu bia không cho chạy ra khỏi làng; mỗi dịp lễ, tết sẽ thu chìa khóa xe, quản lý xe của dân làng để đề phòng tai nạn giao thông. Và ngay trong dịp Tết Nguyên đán năm 2013, “quy định” mới của thôn được các già làng và trưởng thôn Arầng 1 đưa ra áp dụng. Tết năm đó, toàn bộ xe máy của dân làng được để tập trung ở gươl, chìa khóa xe được giao cho trưởng thôn quản lý. Dân làng chỉ được lấy xe đi trong trường hợp đặc biệt, nhưng phải có sự đồng ý của trưởng thôn, già làng. Thanh niên trai gái đi bộ chơi tết. Ai có hơi rượu, đến năn nỉ lấy xe chỉ tốn thời gian, thậm chí còn bị già làng, trưởng thôn phạt. Đến ngày mùng 5 Tết, dân làng mới được nhận xe về. Năm đó dân làng Arầng 1 đón tết an toàn, đầm ấm. Thấy hữu ích, các già làng quyết định áp dụng việc quản lý xe máy trong làng vào tất cả các dịp lễ, tết trong năm như: lễ mừng lúa mới, lễ mừng gươl, Quốc khánh 2.9, Tết Nguyên đán…

“Lúc đầu, dân làng không ưa đâu, nhất là mấy đứa thanh niên. Nhưng khi đã đưa vào lệ của làng thì ai cũng phải nghe. Tết nhứt, lễ hội dân làng uống rượu rồi chạy xe rầm rầm nguy hiểm lắm” - già Jim nói. Ông Pơ Loong Za - Trưởng thôn Arầng 1 cho biết: “Ngày thường cũng vậy, người dân nào uống rượu mà chạy xe máy nếu bị phát hiện làng sẽ phạt. Tùy vào mức độ, các già làng áp dụng mức phạt khác nhau. Người ngoài nếu đi qua làng mà phóng xe ẩu sẽ bị phạt tiền, đưa vào quỹ hoạt động của thôn”.

Do Arầng 1 nằm trên trục đường liên thôn, nên hằng ngày ngoài việc theo dõi, giám sát người dân của thôn, già Jim, Trưởng thôn Za và các già làng thường xuyên ra nhắc nhở người đi đường chú ý tốc độ mỗi khi qua thôn để đề phòng tai nạn. Thiếu tá Võ Văn Tri - Đồn phó Đồn Biên phòng A Xan cho biết, quy định của thôn Arầng 1 rất hay, rất hữu ích, được duy trì mấy năm nay góp phần giảm được tai nạn giao thông trên địa bàn và giáo dục ý thức cho thanh niên. Lần đầu tiên thôn Arầng 1 áp dụng quy định cấm đi xe máy vào dịp tết, cán bộ đồn biên phòng cũng rất ngạc nhiên. Từ đó đến nay, dân làng cũng như cán bộ chiến sĩ đều nghiêm chỉnh chấp hành quy định của thôn. “Do là quy định của dân làng, nên mỗi dịp tết nhất, hay khi đã có chén rượu, cán bộ, chiến sĩ đồn đều đi bộ lên thăm bà con. Dân làng cũng vậy, dịp lễ tết lại rủ nhau đi bộ qua thăm đồn, rất ấm áp và nghĩa tình. Đây là cách làm hay, ý nghĩa, cần được nhân rộng” - Thiếu tá Tri nói.

NGUYỄN THÀNH