Làng nghèo ăn Tết

(QNO) - Chút nắng hanh hao của những ngày cuối tháng Chạp đã xua tan màn sương và cái lạnh buốt giá nơi miền núi. Hương xuân tràn về, những ngôi làng nghèo đang nỗ lực chuẩn bị Tết.

Với số tiền ít ỏi từ bán chuối buồng sẽ giúp ông A Lăng Manh có cái tết ấm cúng hơn.

Tết nghèo

Làng Yều (xã Đại Hưng, Đại Lộc) những ngày cuối tháng chạp, con đường đất dẫn vào thôn đến từng khoảng sân nhà, tường rào, cổng ngõ đã được bà con chăm chút, sửa sang, chờ đón Tết. Ngồi tỉ mẩn chẻ từng nẹp tre làm lại tường rào, già A Lăng Vương (gần 70 tuổi) cho biết: “Năm nay khó khăn lắm, cũng may gia đình tôi và vài hộ khác vừa nhận được 2 tháng tiền công chăm sóc rừng, xoay xở lo tết”.

Dù đời sống còn nhiều khó khăn, một cái tết nghèo đã hiện hiện nhưng làng Yều vẫn chuẩn bị trang trí cờ hoa đón tết.

Làng Yều có 48 hộ dân (184 nhân khẩu), chủ yếu là đồng bào Cơ Tu, nhưng có đến 46 hộ thuộc diện nghèo. Dù thời gian qua Phòng LĐ-TB&XH huyện Đại Lộc đã phối hợp với các tổ chức triển khai mở lớp dạy nghề dệt thổ cẩm, đan gùi và mây tre cho người dân thu hút nhiều chị em phụ nữ tham gia, tuy nhiên đến nay vẫn chưa tìm được đầu ra cho sản phẩm, câu chuyện sinh kế cho đồng bào vẫn còn dang dở. Trưởng thôn Yều - A Lăng Thuận cho biết, dù được hưởng nhiều chính sách hỗ trợ của nhà nước như Chương trình 135, chính sách hỗ trợ cho vay vốn phát triển kinh tế… nhưng đời sống bà con thôn Yều vẫn bấp bênh, kinh tế chưa được cải thiện. Ngoài làm rừng, chăn nuôi 100 con bò và 30 con trâu từ nguồn vốn vay, đồng bào chỉ trông chờ vào hoa màu, đất ruộng nhưng diện tích quá khiêm tốn, năng suất lại thấp do phụ thuộc vào nước trời, nguy cơ thiếu đói thường xuyên xảy ra. Đời sống quá khốn khó, bà con chỉ biết trông chờ vào sự hỗ trợ từ nhà nước và các tổ chức từ thiện nên việc chuẩn bị tết hay đón tết cũng hết sức sơ sài.

Thanh niên làng Yều vẫn vui chơi tại gươl làng mặc cho một cái tết nghèo đang đến gần.

Nằm cách làng Yều khoảng 7 cây số về hướng Trại giam An Điềm, Sườn Giữa (Đại Hưng), thuộc điểm cuối cùng của xã Cà Dăng (Đông Giang), thôn A Chôm 2 có 33 hộ dân, 135 nhân khẩu nhưng có tới 29 hộ nghèo. Đồng bào Cơ Tu tại đây chưa có sinh kế ổn định, chủ yếu làm nương rẫy, trồng keo lá tràm, trồng chuối mốc…, trong khi đó, giao thông cách trở nên sản phẩm làm ra giá thấp và khó tiêu thụ. “Năm 2013, toàn thôn chỉ thu hoạch được 300kg lúa. Thiếu gạo ăn, bà con phải xuống Đại Hưng mua. Thu nhập đầu người tại A Chôm 2 năm 2013 chưa tới 50 nghìn đồng/người/tháng” - ông A Lăng Thắng, Trưởng thôn A Chôm 2 cho biết. Cũng theo ông Thắng, giao thông cách trở cũng là nguyên nhân khiến cái nghèo đeo bám dai dẳng tại vùng này. Mặt đường của khu tái định cư A Chôm 2 chưa có, hạ tầng tại chỗ như đường trong thôn, điện, nước sinh hoạt xuống cấp sơ sài… ngay cả cây cầu treo đi qua A Chôm 2 cũng mới vừa được làm lại từ cuối năm 2013 do cầu treo cũ đã bị nước lũ phá vỡ. “Trời nắng còn đi tới đây được chứ trời mưa thì chịu thôi. Muốn đi lên xã phải đi thuyền, đi phà chứ đường bộ trơn và nguy hiểm lắm” - Trưởng Ban công tác Mặt trận thôn A Chôm 2, ông A Lăng Mưa nói. Cạnh đó, chị Đinh Thị Chí thoáng buồn khi được hỏi về việc chuẩn bị đón tết: “Gia đình đông con, gạo hỗ trợ của Nhà nước đủ ăn tết nhưng ra giêng không biết xoay xở thế nào. Lâu lâu làm thuê có tiền mới mua được ít cá về cho con. Năm nay quá khó khăn, chắc tết này bọn trẻ không có quần áo mới rồi” - chị Chí trải lòng.

Nỗ lực để có tết vui

Từ sau đợt bão lũ năm 2013 đến nay, làng Yều đã đón 12 lượt đoàn, tổ chức, cá nhân đến thăm, tặng quà gồm tiền mặt, lương thực cho người nghèo. UBND huyện Đại Lộc cũng đã  hỗ trợ mỗi nhân khẩu tại thôn Yều 11kg gạo ăn Tết. Những món quà, những cân gạo, những khoản tiền mặt hỗ trợ đến dân làng dù khó có thể xua tan cái đói, nghèo rình rập nhưng cũng đủ làm ấm lại tình người khi chỉ chưa đầy 2 ngày nữa là đến Tết Nguyên đán Giáp Ngọ. “Nhờ hỗ trợ, bà con có ít tiền ăn tết, gạo ăn đã có, chỉ cần mua thêm ít đồ đạc, bánh trái nữa thôi” - già A lăng Vương vui vẻ nói. Điều đáng mừng, nhiều năm qua, dù phải vật lộn với khốn khó nhưng dân làng Yều vẫn giữ được đội đánh cồng chiêng gồm 6 người và đội múa 12 thành viên duy trì sinh hoạt. Những ngày cận tết này, các thành viên trong đội đang nỗ lực tập luyện để xuống xã Đại Hưng cùng biểu diễn văn nghệ với các thôn khác mừng xuân.

Trồng chuối trên rẫy đã trở thành nguồn thu chính của đồng bào dân tộc Cơ Tu thôn A Chôm 2.

Kém may mắn hơn làng Yều khi không có sự hỗ trợ từ nhà nước hay các tổ chức cá nhân, những ngày này bà con thôn A Chôm 2 đều tất bật đi nương rẫy để khai thác chuối buồng về bán cho thương lái dưới xuôi lên. Năm nay do bão lũ khắc nghiệt, chuối mốc được giá hơn mọi năm, nhiều thương lái đến tận nơi thu mua. Mỗi ngày có khoảng 100 buồng chuối được bà con vất vả mang từ rẫy về đã được thu gom sạch. Ông A Lăng Manh hào hứng cho biết, ngày ni ông cõng chuối bán được 200 nghìn đồng, vậy là tết này gia đình đã có được ít tiền để mua bánh mứt và mua thêm gạo ăn tết. Niềm vui của A lăng Manh cũng chính là niềm vui của một số gia đình tại A Chôm 2 khi may mắn có được khoản tiền nho nhỏ từ bán chuối tết. Anh Đinh Thanh Bơn lạc quan: “Dù còn khó nghèo nhưng dân làng vẫn đón Tết. Nhà có heo giết heo, có gà giết gà, ngày tết ai cũng tới từng nhà thăm viếng chúc mừng nhau một năm hạnh phúc vui vẻ”.

Rời khỏi A Chôm 2, hình ảnh đập vào mắt chúng tôi là cảnh trẻ con làng túm tụm, hồn nhiên vui đùa, chúng đưa mắt dõi theo khách lạ. Ánh mắt ngây thơ, trong veo xen lẫn vẻ háo hức chờ đón Tết của trẻ con làm nên linh hồn của bức tranh mùa xuân nơi núi rừng.

HOÀNG LIÊN - VĨNH LỘC