Làng nghèo vùng cao đón tết

(QNO) - Trước thời khắc ít ỏi còn lại của năm cũ, nơi những bản làng của xã Kà Dăng (Đông Giang) và xã Zuôih (Nam Giang), dẫu đời sống còn khốn khó, song nhà nhà đã tạm gác mọi lo toan để chung tay đón tết cổ truyền trong không khí yên vui, ấm cúng.

Trẻ con thôn Tu Núc (Kà Dăng, Đông Giang) rộn ràng trong nắng xuân. Ảnh: TRIÊU NHAN

1.Ngày sót lại của năm cũ, không khí chuẩn bị đón tết ở thôn Công Dồn, vùng trung tâm xã Zuôih trở nên náo nhiệt với các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao như đá bóng, bóng chuyền, cầu lông… thu hút đông đảo người dân hưởng ứng từ khắp các thôn làng. Những chuyến xe mang quà tết từ dưới xuôi cũng kịp về với vùng cao xa xôi, hẻo lánh này, góp phần làm cho cái tết của người nghèo thêm ấm thêm vui. Chuyến xe trao quà của Bưu điện tỉnh cũng kịp về với bà con xã Zuôih một chiều cuối năm trong niềm vui, háo hức của những em nhỏ theo cha mẹ nhận quà tết. Zơrâm Lập (40 tuổi), một người dân thôn Công Dồn xúc cảm: “Tết này đời sống người dân nhìn chung hơi khó khăn vì hơn 90% diện tích trong thôn bị mất mùa lúa rẫy do đợt rét lạnh kéo dài. Song dẫu khó đến mấy thì ai nấy cũng nỗ lực để có thêm ít cá thịt, cơm lam, bánh tét đủ ăn ba ngày tết”.

Gia đình chị Bling Bhe (thôn Công Dồn) thuộc diện hộ nghèo, có 5 khẩu từng được nhận 200 triệu đồng từ dự án thủy điện đền bù, hỗ trợ tái định cư, xây dựng nhà cửa ổn định. Tuy nhiên, do cả nhà không ai có việc làm ổn định, vụ lúa rẫy năm nay thất bát nên nỗi lo thiếu ăn hiển hiện. “Cả 5 miệng ăn chỉ trông chờ vào 1,5ha trồng sắn, chuối, keo, lại mất trắng 5 ang lúa rẫy nên tết năm nay không dám mua sắm gì nhiều. Có quà từ dưới xuôi, trẻ con có được tí bánh, mứt, kẹo, quần áo chơi tết khiến chúng tôi rất mừng” - chị Bling Bhe nói. Trong khi đó, ông Alăng Ghềnh khá dè sẻn chi tiêu trong tết này cũng bởi ảnh hưởng bởi tình trạng mất mùa lúa rẫy. “Ra giêng mua gạo ăn nên tốn kém. Vợ chồng tôi có 2 con bò là kế sinh nhai thì giá cả thấp, thua lỗ, lứa chuối mốc tết năm nay chẳng có nên tết thiếu trước hụt sau. Nhờ có quà tết, cũng có thêm bánh mứt cho bọn trẻ” - ông Alăng Ghềnh nói. 

Già Bling Hạnh, già làng uy tín thôn Công Dồn chia sẻ, cả thôn có 145 hộ, trong đó khoảng 50 hộ gặp khó khăn, tuy không có hộ thiếu đói trong tết, nhưng nguy cơ thiếu gạo ăn sau tết do mất mùa là có. Theo ông Pơloong Diệu - Chủ tịch UBND xã Zuôih, là xã vùng đặc biệt khó khăn của Nam Giang, địa hình vô cùng phức tạp, hiểm trở, giao thông chưa được mấy thuận lợi nên đầu ra của nông sản nơi đây còn bấp bênh. Cả xã có 3 thôn tái định cư bị ảnh hưởng bởi dự án thủy điện. Người dân các thôn tái định cư đã trang bị nhà cửa kiên cố, ổn định, nhưng khó khăn hiện nay là vấn đề việc làm, đất sản xuất, sinh kế ổn định để phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững. Tỷ lệ hộ nghèo toàn xã còn hơn 50%, vụ lúa rẫy năm nay mất mùa với 90% diện tích bị ảnh hưởng nên nguy cơ thiếu đói sau tết kéo dài tới mùa giáp hạt là nỗi lo. Xã đã cho thống kê số hộ mất mùa, số hộ có nguy cơ thiếu đói báo cáo lên trên xem xét, có giải pháp hỗ trợ.

Gói bánh ít lá gai ăn tết. Ảnh: TRIÊU NHAN

2.Xuân này, các thôn A Chôm 2, Tu Núc của xã Kà Dăng đã thôi không còn bị cách trở bởi có đường bê tông trải rộng, kết nối với thôn An Điềm (Đại Hưng, Đại Lộc). Chiều 29 tết, vợ chồng anh Phong Hồng Phấn và chị Alăng Thị Mé (40 tuổi) đang ngồi gói bánh tét, dưới bếp, nồi bánh to tướng cũng đang nghi ngút khói. Nếp gói bánh tét, bánh chưng ăn tết luôn được anh Phấn, chị Mé lưu giữ, dù cho năm có khó khăn, thiếu thốn đến mấy thì tết gia đình anh chị vẫn có thêm ít thịt, bánh, xôi đậu... Bọn trẻ trong nhà cũng được sắm áo mới đón tết.  Anh Phấn tâm sự: “Dân làng A Chôm 2 quanh năm chỉ bám nương, bám rẫy, nhà nhiều thì cả héc ta keo, ít thì nửa héc ta. Đời sống dựa vào lúa rẫy, nuôi bò nhưng năm nay mưa nhiều mất mùa lúa rẫy, bò thì rớt giá, ngay cả vụ chuối mốc bán tết cũng thất thu do thời tiết, cây chuối chết ráo, số còn lại không cho buồng. Tầm thời điểm này các năm có gia đình kiếm cả vài triệu tiền bán chuối mốc nhưng năm nay chẳng có một buồng, ngày tết cũng ảnh hưởng theo, song không tới mức thiếu đói”.

Nhà bên cạnh, chị Alăng Thị Lan cùng con dâu đang miệt mài gói bánh ít lá gai cho cả nhà ăn tết. Chị Lan tâm sự: “Cả năm chỉ có ba ngày tết nên ai cũng nỗ lực để đủ đầy. Ngoài chỗ bánh này, nhà có nuôi vài con gà, vịt, có con heo ăn tết nên không lo thiếu ăn”. Được biết, A Chôm 2 có tổng cộng 36 hộ dân thì có 4-5 hộ đặc biệt khó khăn, chủ yếu là người già neo đơn và gia đình làm ăn thất bát, khó có thể ăn tết no đủ. Từ đề xuất của chính quyền và bà con trong thôn, nhiều suất quà tết nghĩa tình đã đến với người nghèo A Chôm 2, song việc cấp gạo cứu đói đến hộ nghèo A Chôm 2 để bà con ổn định đời sống tới mùa giáp hạt là cấp thiết.

Làng Tu Núc sạch sẽ, khang trang đón tết. Ảnh: TRIÊU NHAN

So với A Chôm 2, tình hình chuẩn bị đón tết tại thôn Tu Núc có phần chu đáo hơn. Đường làng, ngõ xóm được trang hoàng biểu ngữ, cờ Đảng phất phới giữa nắng xuân. Đường bê tông dẫn vào thôn, tỏa đi các nóc sạch sẽ, cây cối xanh mát, trẻ con nô nức chạy đùa trong nắng xuân. Bế con trước hiên nhà, chị Đinh Thị Tròn cho hay, cả năm, hai vợ chồng chị dắt díu nhau đi làm công nhân ở Khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc để có tiền nuôi con và trang trải. Để có cái tết chu đáo, cả hai phải cố gắng làm việc tích cực. Trưởng thôn Tu Núc, anh Arất Tân cho biết thêm, cả thôn có 70 hộ dân nhưng chỉ có vỏn vẹn 100ha rừng và 10ha đất nà ven sông để canh tác nhưng nay 10ha đất này đã bị xói lở hết, một ít diện tích chuối mốc là lộc tết từ rừng nhưng tết này cây chuối cũng mất buồng nên cái tết có phần khốn khó. Hơn 50 thanh niên trong độ tuổi lao động chưa có việc làm ổn định nên đời sống còn bấp bênh. Chính sách giải quyết việc làm, vấn đề hỗ trợ giống cây con phù hợp, hỗ trợ kỹ thuật sản xuất là vấn đề cấp thiết mà Tu Núc đối mặt. Thực tế cho thấy, cả chục trường hợp thanh niên đi làm công nhân ở các nơi đều có cái tết no ấm...

Người vùng cao nỗ lực vượt khó để có tết. Ảnh: TRIÊU NHAN

Chia tay người vùng cao để kịp về xuôi đón tết mới trong bịn rịn. Tết vùng cao còn đầy rẫy khó khăn, thiếu thốn, song đáng mừng là dẫu khó, dẫu bộn bề lo toan nhưng người vùng cao luôn nỗ lực để có tết. Ghi nhận những tấm lòng thơm thảo sẻ chia, mang xuân đến với người nghèo vùng cao trong xuân mới.

TRIÊU NHAN - HẢI ĐĂNG