Làng thanh niên lập chốt trồng sâm

Không còn cảnh lầy lội, khó khăn như trước đây, bây giờ, đường dẫn vào làng Tăk Rân được trải nhựa, đổ bê tông phẳng lỳ. Mùa này là vụ thu hoạch chính của lá và hạt sâm Ngọc Linh. Nhóm thanh niên của làng chia nhau thành các tổ (từ 4 - 6 người), luân phiên nhau lên núi để kiểm tra, canh giữ vườn sâm của mình.

Sâm Ngọc Linh hiện là cây kinh tế chủ lực giúp người dân Nam Trà My thoát nghèo bền vững. Mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Nam Trà My nhiệm kỳ 2020 - 2025 đề ra chỉ tiêu phấn đấu trồng mới từ 15 - 20ha sâm/năm (300 - 400 nghìn cây). Để thực hiện mục tiêu này và từ thành công của mô hình nhóm hộ trồng sâm, huyện Nam Trà My tiếp tục chọn thêm những nhóm hộ đăng ký thoát nghèo tại các xã để giúp đỡ nguồn sâm giống. Hiện tại, các hộ gia đình đang học hỏi kinh nghiệm, kỹ thuật gieo trồng.

Anh Hồ Văn Đép - Bí thư Đoàn xã Trà Cang cho biết, ở làng Tăk Rân, nhiều hộ dân đã trồng sâm từ rất lâu, nhưng trồng phân tán, gần nhà nên cây sâm chậm phát triển, hiệu quả kinh tế không cao. Nhận thấy điều đó, năm 2018, 47 hộ thanh niên trong làng mới bàn nhau liên kết lại thành nhóm hộ trồng sâm Ngọc Linh. Theo đó, vườn sâm được đưa vào rừng sâu, nơi có độ cao và điều kiện thổ nhưỡng phù hợp cho cây sâm sinh trưởng, phát triển tốt. Sau gần 3 năm trồng, vườn sâm đủ các nhóm tuổi từ 1 đến 7 tuổi. Những cây sâm lớn từ 5 - 7 tuổi đã cho thu hoạch hạt, lá và củ. Bước đầu mô hình đã giúp các hộ thu nhập 200 đến 300 triệu đồng/năm. Số tiền thu về, các hộ tái đầu tư, mua hạt giống để gieo ươm, mua cây con giống để trồng, mở rộng diện tích.

Anh Nguyễn Thành Tiếu (29 tuổi, làng Tăk Rân) cho biết: “Hiện gia đình tôi có khoảng 1.000 gốc sâm Ngọc Linh đủ các độ tuổi; trong đó có hơn 100 gốc từ 5 - 7 tuổi đã ra hạt và cho thu hoạch. Bình quân một lon hạt giống có giá 120 triệu đồng. Mỗi năm, gia đình lại gieo ươm, trồng mới 600 - 800 hạt giống sâm. Ngoài ra, để “lấy ngắn nuôi dài”, gia đình tôi còn trồng thêm gần 1ha sâm Nam (đẳng sâm) từ nguồn giống do huyện cấp ở những diện tích đất trống trong rẫy vườn nhà. Sâm Nam đã cho thu hoạch, số tiền thu được đủ để tôi trang trải cuộc sống cho cả nhà. Còn số tiền thu về khi bán sâm Ngọc Linh, vợ chồng tôi tiếp tục đầu tư, mở rộng diện tích”. 

Dưới tán rừng già, bạt ngàn các vườn sâm của các hộ thanh niên khác ở làng Tăk Rân như Hồ Văn Đép, Trần Văn Xố, Đinh Văn Tiếng, Hồ Văn Thống, Hồ Văn Liêu... Anh Đinh Văn Tiếng phấn khởi: “Từ ngày trồng sâm, gia đình không lo thiếu ăn, thiếu mặc. Mỗi khi gia đình cần vài trăm nghìn hay vài triệu đồng để lo liệu việc gì lại nghĩ ngay đến vườn sâm. Sắp tới, tôi sẽ trồng thêm 500 - 600 hạt giống để mở rộng diện tích, tăng thêm thu nhập cho gia đình”.

Anh Tiếng cho biết, qua những mô hình đã thí điểm trên địa bàn cho thấy, sâm đủ độ tuổi có thể cho thu hoạch từ lá, hạt đến củ. Thế nhưng, “chưa vội làm giàu” và để giữ nguồn giống, nhóm hộ này đã thống nhất nhau cách thu hoạch sâm theo hướng bền vững là chọn cây nhiều tuổi, củ to thu hoạch hạt giống trước, sau đó đến thu hoạch lá, cây nhỏ tiếp tục nuôi dưỡng. Đó là lý do vì sao hiện nay mỗi héc ta sâm mới chỉ thu về từ 200 - 300 triệu đồng/năm.

Chị Nguyễn Thị Huyền Trang - Phó Bí thư Huyện đoàn Nam Trà My cho biết: “Với giá trị kinh tế cao, nhu cầu thị trường lớn, nếu phát triển đúng hướng và có sự liên kết chặt chẽ trong giải quyết đầu ra sản phẩm thì sâm Ngọc Linh không chỉ là mô hình thoát nghèo mà còn giúp thanh niên trong huyện sớm làm giàu. Vì vậy, ngoài việc hỗ trợ, định hướng xây dựng mô hình, Huyện đoàn đang nỗ lực giúp thanh niên trồng sâm hình thành các nhóm, tổ liên kết trồng sâm, tìm giải pháp liên kết với các doanh nghiệp để kết nối sản phẩm với thị trường trong và ngoài tỉnh”.