Lo hụt nguồn nước tưới hè thu

Theo dự báo, mùa khô năm nay sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề của một đợt hạn hán nghiêm trọng, gây thiếu nước trên diện rộng, kéo dài trong nhiều ngày. Hiện ngành chức năng và địa phương đang gấp rút triển khai phương án chống hạn cho cây trồng vụ hè thu.
Chờ thủy điện

Ông Nguyễn Minh Tuấn - Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh cho biết, từ các báo cáo của địa phương, đơn vị và qua tính toán, cân đối nguồn nước thì đến thời điểm hiện tại vẫn có 20/74 hồ chứa thiếu nguồn nước phục vụ sản xuất vụ hè thu sắp tới. “Theo dự báo của ngành khí tượng thủy văn, vụ hè thu sẽ bị ảnh hưởng bởi đợt hạn hán nghiêm trọng, có khả năng xuất hiện nhiều đợt nắng nóng dài ngày từ 39 - 41 độ C. Dòng chảy trên các sông sẽ suy giảm mạnh, chỉ đạt khoảng 60 - 70%. Vì vậy nếu các hồ chứa không thực hiện tốt các biện pháp tưới tiêu tiết kiệm và cơ cấu giống phù hợp sẽ bị thiếu nước trầm trọng, dẫn đến mất mùa trên diện rộng…” - ông Tuấn nói.

Cần nạo vét kênh mương trên các địa bàn lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn để chủ động chống hạn. Ảnh: N.DƯƠNG

Việc thủy điện Đăk Mi 4 không thực hiện cam kết không xả nước phát điện từ ngày 12.4 đến ngày 14.5 để tích nước cho vụ hè thu năm 2013 và cấp nước sinh hoạt cho vùng hạ du sông Thu Bồn đã làm cho tình hình chống hạn hán thêm khó khăn. Thủy điện Đăk Mi 4 và thủy điện A Vương là hai công trình chính giữ nước tưới cho lưu vực sông Thu Bồn. Tuy nhiên, trong cuộc họp mới đây của đoàn kiểm tra liên ngành của Trung ương và Sở NN&PTNT, ông Vũ Xuân Thu - Phó Giám đốc Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia cho biết, việc thủy điện Đăk Mi 4 xả nước trong những ngày qua hoàn toàn không ảnh hưởng gì đến việc tích nước phục vụ cho tưới tiêu trong mùa khô tới. Bởi trước đó, mưa đã xuất hiện trên thượng nguồn, bổ sung nguồn nước cho hồ chứa, nếu không xả phát điện thì nước cũng sẽ tràn qua mực nước dâng bình thường, gây lãng phí.

 Cũng theo ông Thu, các hồ chứa sẽ đảm bảo được lượng nước để xả vào ngày 30.5 tới để phục vụ việc gieo sạ hè thu năm 2013. Tuy nhiên, ông Nguyễn Minh Tuấn vẫn chưa thể yên tâm. “Nếu như thiếu nước cho sản xuất nông nghiệp thì Đắk Mi 4 phải xả cống xả sâu. Hiện nay cống xả sâu của Đắk Mi 4 thì không biết ai điều hành? Chính vì vậy, đề nghị ban hành quy trình vận hành liên hồ mùa kiệt. Trong khi chờ đợi thì nên có quy chế tạm thời vận hành các thủy điện mùa kiệt để làm sao hài hòa lợi ích cho nông nghiệp, địa phương và ngành điện” - ông Tuấn nói.

Nỗ lực chống hạn

Theo kế hoạch sản xuất vụ hè thu năm 2013, toàn tỉnh có 43.500ha lúa và khoảng 59.000ha màu được đưa vào sản xuất. Nếu tình hình thời tiết diễn ra theo như dự báo thì sẽ có khoảng 16.000ha lúa và hàng nghìn héc ta rau màu bị khô hạn, thiếu nước. Hiện các ngành chức năng của tỉnh đang nỗ lực tìm các biện pháp hữu hiệu để chống hạn. Ông Tuấn cho biết: “Trước mắt, nhân dân cần thực hiện gieo sạ lúa hè thu theo đúng lịch thời vụ của tỉnh đã ban hành. Trong đó, tập trung sử dụng giống ngắn và trung ngày nhằm rút ngắn thời gian tưới nước. Đối với những nơi mà nguồn nước quá khó khăn thì vận động nhân dân chuyển đổi sang cây trồng cạn chịu hạn…”.

Cũng theo ông Tuấn, bên cạnh việc thực hiện các biện pháp trên, ngành nông nghiệp tỉnh sẽ thực hiện khảo sát, lập phương án nạo vét các đoạn sông, kênh tiêu bị ách tắc dòng chảy; nạo vét kênh dẫn và bể hút các trạm bơm lấy nước trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn như lòng dẫn kênh Vu Gia tại Ái Nghĩa, ngã ba Lạc Thành, nạo vét sông Thu Bồn, Vĩnh Điện tại Cẩm Đồng, thôn Cù Bàn (xã Duy Châu, Duy Xuyên)… Bên cạnh đó, thực hiện đắp đập tạm trên sông Quảng Huế (huyện Đại Lộc) nhằm tăng cường nguồn nước hạ lưu sông Vu Gia cấp cho hệ thống thủy lợi An Trạch hoạt động ổn định. Phương án này đã được UBND tỉnh phê duyệt để thực hiện.

NGUYỄN DƯƠNG