Lo ngại cho du lịch Hội An

Khách giảm, cơ cấu khách đến có sự thay đổi, sản phẩm du lịch thiếu đặc trưng… là những lo ngại cho ngành du lịch Hội An.

Thiếu cân đối

Tháng 6.2014, du khách quốc tế đến Việt Nam giảm 19,94% so với tháng 5 nhưng tính chung 6 tháng vẫn tăng 21,11% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó ở Hội An khách quốc tế đến tham quan, lưu trú chỉ tăng 9,9%. Riêng khách nội địa cả nước tăng 6,9% nhưng Hội An lại giảm đáng kể, trong đó giảm đến 5,88% lượt khách tham quan và 8,1% lượt khách lưu trú. Bà Huỳnh Thị Kim Dung, Trưởng ban Kinh tế - xã hội HĐND TP.Hội An nhìn nhận: “Sự sụt giảm lượng khách từ các thị trường tiềm năng cho thấy đã có dấu hiệu tụt hậu từ chính bản thân du lịch Hội An. Có nguy cơ mất cân đối và thiếu bền vững”.

Thu hút khách nội địa là bài toán khó đối với Hội An.Ảnh: Q.HẢI

Sáu tháng đầu năm, tại Hội An có thêm 758 buồng phòng lưu trú mới, tăng 18%, nâng tổng số hiện có lên 4.967 buồng phòng. Tuy nhiên, công suất sử dụng phòng lại giảm 3,86% so với cùng kỳ năm trước. Sau 18 tháng cho phép hoạt động, tại Hội An đã có 88 cơ sở hoạt động theo mô hình lưu trú homestay với công suất sử dụng buồng phòng đạt  40 - 45%, giải quyết việc làm cho hơn 300 lao động. Đây là kết quả bước đầu của việc điều chỉnh theo hướng phát triển mạnh du lịch cộng đồng tại địa phương. Tuy nhiên, chất lượng hoạt động của mô hình đang nảy sinh rất nhiều vấn đề. Một số cơ sở lưu trú sau khi xây dựng xong lại hoạt động không đúng với mô hình đăng ký ban đầu, khâu hậu kiểm của các cơ quan chức năng thực hiện chưa tốt nên bắt đầu xuất hiện một số lệch lạc.

Trong khi đó, việc khai thác thị trường nội địa là vấn đề khó khăn của du lịch Hội An trong nhiều năm qua. Khảo sát vào tháng 3 năm nay của nhóm chuyên gia trong nước và quốc tế thuộc Chương trình phát triển năng lực du lịch có trách nhiệm với môi trường và xã hội của Liên minh châu Âu cho biết, đối với quần thể di tích cũng như nếp sống của người dân phố cổ, 33% du khách nước ngoài được hỏi cho biết họ ưa thích nhưng chỉ có 22% khách trong nước ưa thích điều này. Đối với các điểm tham quan, tỷ lệ ưa thích của khách quốc tế là 31%, khách trong nước chỉ 16%. Tương tự đối với ẩm thực địa phương, khách quốc tế 25%, trong khi khách trong nước chỉ có 17% ưa thích. Riêng bình quân ngày khách lưu trú tại Hội An cũng có tỷ lệ chênh lệch cao giữa khách quốc tế (là 4 ngày) và khách trong nước (chỉ có 1,7 ngày). “Chúng ta thấy khách trong nước đến Hội An nhiều nhưng lưu trú ít và thời gian lưu trú ngắn. Như vậy là có vấn đề về sản phẩm, về quảng bá và thông tin đối với khách. Câu hỏi đặt ra là liệu chúng ta có thể quảng bá, thu hút khách và lưu giữ khách được 4 ngày hay không?” – TS. Hà Thanh Hải, Trưởng nhóm chuyên gia nói.

Không phụ thuộc

Hiện du lịch - dịch vụ tại Hội An còn thiếu những sản phẩm đặc trưng; tiềm năng du lịch biển đảo chưa được quản lý, phát huy tốt. Cạnh đó, hoạt động bán vé, hướng dẫn tham quan có mặt bất cập, chậm được cải tiến. Đặc biệt, cơ cấu khách đến có sự thay đổi theo chiều hướng đáng lo ngại; thị trường khách truyền thống, khách Trung Quốc và khách trong nước sụt giảm. Thừa nhận tình trạng này, bà Đinh Thị Thu Thủy, Trưởng phòng Thương mại - du lịch Hội An cho biết thêm: “Các sản phẩm du lịch để thu hút khách nội địa đang có vấn đề. Thứ nhất là biển đảo, chuỗi giá trị mới nhưng thu hút thấp. Chúng ta mới làm du lịch đại trà thôi, du lịch quần chúng, số đông và chất lượng cơ bản là thấp. Riêng đối với làng quê, làng nghề, chỉ mới phát huy được giá trị cảnh quan. Ngoài làng rau Trà Quế, vẫn chưa phát huy nhiều giá trị làng nghề. Nhiều sản phẩm có nguy cơ mất chất lượng, đặc biệt là Cù Lao Chàm và Cửa Đại”.

Tình trạng sạt lở nghiêm trọng bờ biển Cửa Đại diễn ra liên tục đang đẩy hàng loạt khu resort du lịch sinh thái biển vào cảnh khó khăn. Du khách ngại tới, doanh nghiệp hoang mang, mùa mưa bão tới gần trong khi giải pháp kè mềm toàn bộ 127m bờ biển còn lại đang phải… chờ. Trong bối cảnh đó, chính quyền Hội An buộc phải đặt vấn đề một cách đúng mức để quản lý đầu tư, bảo tồn, khai thác tốt tiềm năng, lợi thế của du lịch biển đảo gắn kết với khu phố cổ để mở rộng không gian, đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ nhằm thu hút khách đến tham quan cũng như lưu trú dài ngày hơn. Hiện thành phố điều chỉnh theo hướng “siết chặt” mạng lưới cơ sở lưu trú, phát triển du lịch cộng đồng theo đúng định hướng đã đặt ra, tăng cường quản lý chặt, đặc biệt là loại hình homestay.

để ổn định thị trường truyền thống, hút khách trong nước, UBND TP.Hội An xác định đầu tư nâng cấp các sản phẩm trong phố cổ; quy hoạch đầu tư Cù Lao Chàm, đồng thời chấn chỉnh việc tổ chức bán vé tham quan phố cổ, lập lại trật tự văn minh du lịch. “Tập trung thu hút khách nội địa, khách quốc tế chất lượng cao và không để du lịch Hội An phụ thuộc vào bất cứ thị trường nào” - ông  Trương Văn Bay, Phó Chủ tịch UBND thành phố cho biết.

QUỐC HẢI