Lọc tinh dầu từ rau Trà Quế

Giá trị sản phẩm làng rau Trà Quế sẽ nâng lên rất nhiều khi được sử dụng để chiết xuất tinh dầu phục vụ nhu cầu cao cấp của khách nước ngoài…

Người đam mê tinh dầu

Với ước mơ làm tinh dầu từ các sản phẩm của làng rau Trà Quế, cô kỹ sư hóa học trẻ tuổi Nguyễn Ngọc Anh đã quyết định từ bỏ miền đất hứa Sài Gòn đến làm việc tại Hội An. Ngoài công việc quản lý Spa tại một khách sạn trên đường Lý Thường Kiệt, Nguyễn Ngọc Anh tranh thủ lúc rảnh rỗi tìm đến từng làng rau trong vùng để nghiên cứu tinh dầu từ các loại rau, lá. Theo Ngọc Anh, Quảng Nam là vùng đất có khí hậu thổ nhưỡng đặc biệt, phù hợp cho nhiều loại rau tích tụ tinh dầu. Ngoài Trà Quế còn có thể kể đến rau Điện Bàn, hoa lài Tam Kỳ… Tuy nhiên, rau Trà Quế vẫn nổi trội hơn cả và các loại rau mùi như húng, quế, rau răm… cho tinh dầu bạc hà (peppermint) khá lớn do trong đất có nhiều nguyên tố vi lượng ngấm vào tế bào rau trong quá trình sinh trưởng.

Nguyễn Ngọc Anh giới thiệu sản phẩm tinh dầu tại Ngày hội làng rau Trà Quế. Ảnh: vĩnh lộc

Đến nay, Nguyễn Ngọc Anh đã chiết xuất thành công tinh dầu từ khoảng 10 loại rau, hoa, lá các loại, ngoại trừ 3 loại rau húng, quế, răm còn có thể kể đến như hành, hoa lài, hoa hồng… nhưng cũng chỉ với số lượng nhỏ dùng trưng bày giới thiệu trong các workshop tại khách sạn để dạy du khách và những ai quan tâm biết sử dụng tinh dầu một cách khoa học, giúp cơ thể khỏe mạnh chứ chưa bán rộng rãi ra thị trường. “Tùy loại rau và mùa thu hoạch mà lượng tinh dầu chiết được ít hay nhiều nhưng thông thường khoảng hơn một trăm ký rau mới được 20 - 30ml tinh dầu, vì vậy muốn bán ra thị trường phải có khu chuyên canh lớn mà điều này thì hiện tại Trà Quế chưa đáp ứng được nên phải cần có sự hợp tác với nông dân để họ có đầu ra cho rau còn mình có sản phẩm tinh dầu” - Nguyễn Ngọc Anh chia sẻ. Ngoài ra, việc chiết xuất tinh dầu cũng đòi hỏi quy trình, thời gian thu hoạch gắt gao vì nếu cây chưa đủ thời gian sinh trưởng cũng không có đủ tinh dầu cần thiết nên cần chọn đúng thời điểm, đúng mùa và đúng thời gian trong ngày để thu hoạch; có loại phải thu hoạch vào sáng sớm có loại thu hoạch vào buổi đêm, cũng có loại chỉ thu hoạch buổi trưa như rau quế vì thời điểm này nước trong quế đã bớt đi nên tinh dầu sẽ cô đọng và dễ lấy hơn.

Nâng tầm cho rau

Tại Ngày hội làng rau Trà Quế mới đây, Nguyễn Ngọc Anh tham gia giới thiệu sản phẩm với mục đích mang đến một cách nhìn mới cho du khách và người xem về sự khác biệt làng rau cũng như giúp người dân biết sử dụng tài nguyên một cách thông minh và kiếm tiền văn minh hơn chứ không phải bán đi sản phẩm rau với giá rẻ. Hiện tại, sản phẩm tinh dầu của Ngọc Anh chủ yếu được trưng bày giới thiệu tại các workshop trong khách sạn và luôn đón nhận được sự quan tâm thích thú của nhiều du khách. Không ít du khách nước ngoài sẵn sàng bỏ ra 100 đô la chỉ để mua một lọ tinh dầu 5ml mang về nước sử dụng. Theo Ngọc Anh, dù trên thế giới việc sử dụng tinh dầu thực vật là điều bình thường nhưng ở Việt Nam đa số vẫn chưa có thói quen này, chủ yếu là dùng để ăn hoặc xông hơi theo cách đơn giản. Vì vậy, cần phải xây dựng một cộng đồng những người hiểu giá trị sản phẩm và biết sử dụng tinh dầu thực vật bắt đầu từ sự tin tưởng của khách hàng để hướng đến phát triển thị trường rộng lớn hơn trong tương lai. Ngoài tinh dầu thực vật, cô kỹ sư trẻ còn sản xuất xà phòng sinh thái được làm từ sút với dầu thực vật và tinh dầu sả, ngải cứu thân thiện với thiên nhiên và tự phân hủy khi thải ra môi trường. Đến nay, Ngọc Anh vẫn chưa đăng ký bản quyền cho sản phẩm của mình. Dự kiến, cuối năm 2015 sẽ triển khai, còn bây giờ chỉ làm những workshop để hướng dẫn người tiêu dùng cách phân biệt giữa tinh dầu thật, giả cũng như cách sử dụng thảo dược đơn giản nhất ngay tại gia đình để giúp ngôi nhà thông thoáng. “Thông qua những sản phẩm tinh dầu được chiết xuất từ rau Trà Quế, khách nước ngoài sẽ càng muốn đến đây để xem vì họ rất tôn trọng những cái thuộc về thiên nhiên. Nếu chúng ta biết khai thác thế mạnh một cách hợp lý sẽ nâng cao giá trị làng rau lên rất nhiều”- Nguyễn Ngọc Anh nhìn  nhận. Bà Nguyễn Thị Vân - Trưởng phòng Kinh tế TP.Hội An khẳng định, việc nâng cao giá trị làng rau Trà Quế luôn được thành phố ủng hộ và mong muốn có nhiều cá nhân, doanh nghiệp đầu tư vào đây. Hiện tại, thành phố đã đồng ý cho Công ty Tinh dầu tự nhiên Việt Nam (Hà Nội) đầu tư xây dựng nhà máy tại cụm công nghiệp Thanh Hà, hướng đến liên kết với nông dân không chỉ làng rau Trà Quế mà còn nhiều vùng khác xây dựng vùng nguyên liệu rau, hoa, sả… để chiết xuất tinh dầu. “Đây là thông tin rất hay và đáng khích lệ, làng rau Trà Quế cần nhiều người tâm huyết như thế để cùng thành phố hướng đến mục tiêu nâng cao giá trị làng rau cũng như giúp người dân nơi đây được khấm khá hơn” - bà Vân nói.

VĨNH LỘC