Lợi ích của yoga với sức khỏe

Tập yoga không chỉ giúp rèn luyện sức khỏe dẻo dai mà còn phát triển cơ. Các động tác yoga thoạt nhìn rất dễ nhưng không phải ai cũng tập được. Nếu tập không đúng cách sẽ gây tác dụng ngược.

Buổi tập yoga ngoài trời ở Quảng trường 24.3 của các học viên yoga.Ảnh: A.T

Cảm nhận cơ thể

Yoga mang đến một phương pháp luyện thể chất, dưỡng tâm trí và mở ra con đường “không giới hạn” cho người tập. Tuy nhiên, ở mức độ căn bản, yoga không mang lại những kết quả bất ngờ hay kỳ diệu cho một cơ thể bình thường, càng không phải là cách tập vật lý trị liệu để chữa bệnh, ngược lại còn có thể bị chấn thương mới. Với mục đích rèn luyện sức khỏe, nên xem yoga là một phương cách tập luyện với tất cả lợi ích (nếu tập đúng) cũng như tác hại (nếu tập sai) mà bất kỳ môn rèn luyện sức khỏe nào cũng có.

Gần một năm nay, bà Huỳnh Thị Tuyết (phường Phước Hòa, TP.Tam Kỳ) đều đặn đến lớp tập yoga, có cơ sở tại Trường Đại học Quảng Nam vào mỗi sáng sớm. Tại đây, các học viên sẽ được huấn luyện viên hướng dẫn những bài tập cơ bản cho người mới bắt đầu. Tùy theo thể trạng của từng người, yoga đều có bài tập phù hợp. Bà Tuyết cho biết, vì đã có tìm hiểu bộ môn này từ trước nên bà nắm bắt khá nhanh những nguyên tắc và chuẩn mực đối với người tập yoga. Nhưng điều quan trọng vẫn là luyện tập theo hơi thở của chính mỗi người. Học viên sẽ được hướng dẫn luyện tập thở đúng cách, sau đó phối hợp với những động tác, hay còn gọi là bài asana cơ bản có tác dụng cụ thể với từng bộ phận cơ thể. Bà Tuyết nói: “Trước đây, tôi bị thoái hóa đốt sống cổ, gai cột sống và một số bệnh lặt vặt của người lớn tuổi. Sau một thời gian kiên trì và luyện tập theo đúng hướng dẫn, những căn bệnh đó giảm thấy rõ. Và điều quan trọng là tôi cảm thấy tinh thần lạc quan, luôn vui vẻ”.

Cũng như bà Tuyết, cô Kính - học viên yoga chia sẻ, tập yoga 3 năm đã tạo thành thói quen rèn luyện sức khỏe không thể thiếu. So với trước khi tập, trọng lượng không thay đổi nhưng cơ thể được săn chắc, gọn gàng hơn rất nhiều. “Đó là điều nhìn thấy bên ngoài, còn khi tập luyện yoga, điều quan trọng là người tập sẽ phải cảm nhận hơi thở, cảm nhận cơ thể của chính mình, luyện tập theo khả năng. Việc luyện tập yoga cần được duy trì đều đặn trong thời gian dài. Mỗi người phải căn cứ vào mục đích, thể trạng, tuổi tác, giới tính, tính cách và điều kiện để chọn cách tập thích hợp” - chị Hồ Hoàng Vân - huấn luyện viên yoga chia sẻ. Theo chị Hoàng Vân, trong yoga có những bài tập chống chỉ định, như trường hợp của cô Kính, với triệu chứng giãn tĩnh mạch chân, sẽ có những bài tập phù hợp, có tác dụng tốt, nhưng sẽ có nhiều động tác chống chỉ định. Vậy nên, yoga là một bộ môn phù hợp với nhiều người nhưng không thể tự luyện tập mà không có sự hướng dẫn ban đầu. “Điểm nổi bật nữa của yoga chính là giúp người tập cải thiện hô hấp. Những bài tập hít thở của yoga chú trọng đến việc thở và dạy chúng ta làm thế nào để sử dụng hai lá phổi hợp lý nhất. Điều này quan trọng hơn bạn vẫn nghĩ bởi nó sẽ ảnh hưởng tới toàn bộ cơ thể chúng ta” - chị Hoàng Vân nói.

Dễ, nhưng không đơn giản

Theo con số thống kê, hàng năm có tới hàng chục nghìn người phải vào viện điều trị các chấn thương do tập yoga không đúng cách. Nguyên nhân khiến những người này bị thương là vì họ cho rằng tập luyện yoga rất dễ và ai cũng có thể điều chỉnh bản thân cho phù hợp với yêu cầu. Hầu hết chấn thương đều là do việc duy trì tập luyện quá sức, người tập không nhận thức được giới hạn cho phép của cơ thể mình.

Yoga là một trong những phương pháp hiệu quả giúp ngăn chặn một số triệu chứng suy giảm chức năng tim mạch do chứng tăng huyết áp, béo phì hoặc lượng đường huyết cao... Thông qua rèn luyện, hệ thống tim mạch sẽ hoạt động ổn định. Được coi là cách phòng ngừa tốt nhất với bệnh tăng huyết áp, các bài tập yoga giúp giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ. Tuy nhiên, có một số tư thế trong yoga không thích hợp với người bị bệnh tim mạch, huyết áp thấp, đau đầu (ví dụ tư thế cây nến) sẽ làm triệu chứng bệnh nặng thêm. Vì vậy, sẽ rất nguy hiểm khi tập yoga mà không có sự hướng dẫn, chỉ bảo cặn kẽ. “Đỉnh cao” về lợi ích mà yoga mang lại chính là sự cân bằng về tinh thần, giải tỏa căng thẳng, làm dịu tâm trí, tăng sự nhạy bén trong tư duy và khả năng ghi nhớ. Tập luyện yoga còn giúp tăng ý thức về chính cơ thể của người tập. Huấn luyện viên yoga Hồ Hoàng Vân chia sẻ: “Tập luyện yoga là cả một quá trình khó khăn và khắt khe bao gồm luyện thở, luyện asana và luyện trí. Việc luyện tập này đòi hỏi người tập phải tập trung được ý chí và năng lực của bản thân bằng những động tác chậm rãi và trong không gian tĩnh lặng. Khi tập, điều cần nhớ là “nguyên tắc 4 không”: không vội vã (chậm rãi, thận trọng), không kỷ lục (không nên bị thúc ép hoặc gắng gượng), không quá sức (tập theo khả năng của mình) và không phân tán (tập trung cao độ và biết cách thư giãn).

TÂM AN