Lựa chọn vắc xin cho trẻ

Chi phí tiêm dịch vụ cao

Khi con tròn 2 tháng tuổi, chị H. (ở phường Tân Thạnh, TP.Tam Kỳ) đưa con mình đi tiêm chủng dịch vụ (TCDV) vì lo lắng về những thông tin như bé sẽ sốt cao, tỷ lệ trẻ biến chứng nhiều hơn khi tiêm vắc xin ở trạm y tế. Chị H. được tư vấn tiêm và nhỏ cùng lúc 3 loại vắc xin, bao gồm 1 mũi ngừa phế cầu của Bỉ (giá 922 nghìn đồng), nhỏ Rotarix ngừa tiêu chảy (giá 780 nghìn đồng) và vắc xin 6 trong 1 Hexaxim của Bỉ (giá 837 nghìn đồng). Tổng cộng một lần tiêm vắc xin cho con của chị H. hết gần 2,5 triệu đồng. Và chị được tư vấn mỗi mũi như vậy phải đủ 3 lần sử dụng, mỗi lần tiêm cách nhau 1 tháng thì cơ thể bé mới đủ miễn dịch.

Tại Trạm Y tế xã Tam Thăng (TP.Tam Kỳ), 25 - 26 hằng tháng là ngày phụ huynh đưa trẻ đi tiêm chủng. Đa số phụ huynh có con nhỏ ở đây là công nhân hoặc nông dân, nên thường không chọn TCDV. Lựa chọn TCMR vì được hoàn toàn miễn phí, chị O. (người dân tại xã Tam Thăng) cho biết, dù bé nhà chị khi tiêm các mũi 5 trong 1 về nhà có sốt nhưng nhiệt độ không quá cao. Chị được nhân viên y tế tư vấn chăm sóc bé tại nhà.

Bà Nguyễn Thị Thuyền – Trưởng Trạm Y tế xã Tam Thăng cho biết, các vắc xin tại trạm đều nằm trong chương trình TCMR, do đó trạm y tế khuyến khích, thậm chí yêu cầu người dân nên đưa trẻ đến tiêm chủng đúng lịch để phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm. Tỷ lệ người dân đưa trẻ đến trạm tiêm chủng trước đây hầu như đều đạt chỉ tiêu trên bình quân dân số, tuy nhiên, do gần đây tình hình dịch bệnh phức tạp, số người nhà đưa trẻ đi tiêm chủng có giảm hơn.

Thông tin từ các cơ quan chức năng, hiện tại Quảng Nam có khá nhiều cơ sở TCDV với nhiều loại vắc xin khác nhau được nhập khẩu từ các quốc gia. Giá mỗi loại vắc xin dao động từ 130 nghìn đồng đến trên 1 triệu đồng. Đối với vắc xin trong chương trình TCMR, hiện có 12 loại vắc xin ngừa lao, bạch hầu, bại liệt, ho gà, uốn ván, sởi, rubella, viêm gan virus B, bệnh do Haemophylus influenza typ B, viêm não Nhật Bản, tả và thương hàn. Các loại vắc xin này được sự đảm bảo kinh phí của Chính phủ và hỗ trợ của Liên minh toàn cầu về vắc xin và tiêm chủng (GAVI) nên được triển khai hoàn toàn miễn phí. Trên thực tế có rất nhiều bậc phụ huynh lo ngại về độ an toàn của vắc xin trong chương trình TCMR vì nghĩ chúng được miễn phí nên cố đưa con em mình đi TCDV.

Hiệu quả như nhau

Yêu cầu tăng số buổi tiêm chủng thường xuyên trong tháng

Bộ Y tế đã có văn bản hướng dẫn các cơ sở tổ chức buổi tiêm chủng đảm bảo an toàn theo các quy định hiện hành. Theo đó, các cơ sở cần lập kế hoạch buổi tiêm chủng cũng như danh sách đối tượng đến tiêm chủng, đảm bảo không quá 20 người/điểm tiêm chủng trong cùng thời điểm và không quá 50 đối tượng/điểm tiêm chủng/buổi tiêm chủng. Đối với những trẻ đang ốm, sốt hoặc có biểu hiện viêm long đường hô hấp thì chủ động tư vấn không đưa trẻ đi tiêm chủng. Bố trí điểm tiêm chủng thông thoáng, đảm bảo khoảng cách tối thiểu 2m giữa các đối tượng. Bộ Y tế yêu cầu các địa phương tăng số buổi tiêm chủng thường xuyên trong tháng, triển khai thêm điểm tiêm chủng ngoài trạm…

Ông Trần Văn Kiệm - Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Quảng Nam cho biết, hiện nay lượng vắc xin Quảng Nam có được đảm bảo đủ cung ứng nhu cầu cho trẻ em trên địa bàn tỉnh. Vắc xin tiêm nhắc bệnh bạch hầu trong chương TCMR còn đến gần 8.000 liều, chưa kể 12.000 liều vắc xin 5 trong 1 được cung ứng về cho các địa phương.

Bác sĩ Nguyễn Thanh Sang (Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.Hồ Chí Minh) cho biết, riêng với vắc xin 5 trong 1 (ComBE Five), vắc xin dịch vụ 6 trong 1 (Hexaxim (Pháp) hoặc Infanrix Hexa (Bỉ) đều có tác dụng như nhau. Hai loại vắc xin này được các bà mẹ truyền tai nhau là mũi dịch vụ không sốt và không có biến chứng như mũi của chương trình TCMR. Vậy thực hư ra sao?

“Ho gà có 2 loại là vô bào và toàn tế bào. Hiện nay, mũi 6 trong 1 của chương trình TCDV chứa mũi ho gà vô bào. Nghĩa là chỉ một phần của vi khuẩn ho gà đưa vào cơ thể để kích hoạt miễn dịch cơ thể bé nhưng không kích hoạt nhiều quá khiến bé không sốt nhiều, không đừ nhiều. Còn TCMR là tiêm ho gà toàn tế bào, nghĩa là toàn bộ tế bào vi khuẩn ho gà đưa vào cơ thể bé nên phản ứng sốt sau tiêm, nhưng bù lại sau đó miễn dịch hình thành tốt hơn và lympho T nhớ tốt hơn vì chiến đấu với toàn tế bào chứ không phải những mảnh nhỏ. Chính vì chi phí để tinh chế ho gà vô bào này là một trong những nguyên nhân khiến chi phí TCDV tăng cao” – bác sĩ Nguyễn Thanh Sang chia sẻ.

Theo bác sĩ Sang, thành công của một loại vắc xin dựa vào nhiều yếu tố như độ phủ trong cộng đồng, tỷ lệ biến chứng dưới ngưỡng cho phép và độ khả dụng... “Nhưng bố mẹ lại dựa vào đơn thuần một biểu hiện sốt sau tiêm chủng để so sánh là không đúng. Bất kể loại thuốc nào cũng có một tỷ lệ biến chứng nhất định và muốn duyệt được đưa vào thị trường thì tỷ lệ này phải nhỏ hơn ngưỡng cho phép của Nhà nước hoặc thế giới” – bác sĩ Nguyễn Thanh Sang nói thêm.

GS-TS.Nguyễn Trần Hiển - Chủ nhiệm Dự án TCMR quốc gia cho biết, các kết quả đánh giá nguyên nhân các phản ứng sau tiêm vắc xin trong chương trình TCMR trong thời gian qua đều cho thấy không liên quan đến chất lượng vắc xin, mà chủ yếu là do trùng hợp ngẫu nhiên với các bệnh lý khác sẵn có của trẻ tại thời điểm sau tiêm chủng. Các vắc xin được sử dụng trong chương trình TCMR đáp ứng được các yêu cầu và tiêu chuẩn về an toàn và chất lượng của Tổ chức Y tế thế giới. Các mẫu vắc xin cũng đã được kiểm tra và khẳng định về tính an toàn tại Viện Kiểm định quốc gia vắc xin và sinh phẩm y tế cũng như tại các phòng xét nghiệm quốc tế. Do đó, chất lượng và độ an toàn của vắc xin sử dụng trong chương trình TCMR không khác gì so với các vắc xin sử dụng trong tiêm chủng dịch vụ.