Tại hội thảo đánh giá rút kinh nghiệm sau 3 năm (2010 - 2013) triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) trên địa bàn huyện Nông Sơn, nhiều đại biểu cho rằng mục tiêu 2/7 xã điểm đạt chuẩn NTM vào năm 2015 là khó hoàn thành.
Chia tách từ huyện Quế Sơn tháng 6.2008, hình thành huyện mới Nông Sơn với bao khó khăn từ cơ sở vật chất, đời sống dân sinh, tỷ lệ hộ nghèo lên đến 66,77%... Với nhiều nỗ lực, sau 5 năm huyện đã giảm gần 13% hộ nghèo (hiện nay là 52,81%). Đến năm 2010, triển khai chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, với sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, huyện đã bước đầu tạo nên diện mạo về đời sống NTM miền núi. Tuy nhiên, tại hội thảo, ông Nguyễn Đình Tân - Chủ tịch UBND xã Quế Lộc cho biết: “Xuất phát điểm thấp, hơn 90% lao động trong lĩnh vực nông nghiệp nhưng đất sản xuất ít, kinh tế chưa được đầu tư phát triển đồng bộ, trình độ dân trí còn hạn chế, hiện nay toàn xã có 787 hộ trong diện hộ nghèo (chiếm gần 48%) và 463 hộ cận nghèo (chiếm 28,2%) nên địa phương gặp rất nhiều khó khăn. Có lẽ đến hết năm 2015, xã vẫn chưa thể hoàn thành tiêu chí giảm hộ nghèo còn 15%”.
Thực tế, trong những năm qua, triển khai xây dựng NTM, các cấp ủy, chính quyền tập trung tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân tham gia hưởng ứng phong trào hiến đất, hiến công, cây cối và hoa màu để xây dựng đường giao thông nông thôn, kênh mương thủy lợi, nhà sinh hoạt thôn… Trong đó, điển hình xã Quế Phước đã vận động 79 hộ dân hiến trên 10.000m2 đất cùng hoa màu để làm đường Quế Phước - Quế Lâm, đường tránh lũ Phú Gia I và đường liên thôn; nhân dân xã Quế Lộc đã hiến trên 2.000m2 đất, đóng góp 1.000 ngày công cùng hàng trăm cây cối và hoa màu để xây dựng được 5,82km đường xã, 8,69km đường liên thôn, liên xóm và 1,77km kênh mương thủy lợi… Tuy nhiên, theo lãnh đạo nhiều địa phương, mục tiêu đến năm 2015, 2/7 xã trên địa bàn huyện đạt chuẩn xã NTM là khó hoàn thành, bởi hầu hết các xã có địa hình phức tạp, phần lớn là vùng đồi núi, bị chia cắt bởi hệ thống sông, suối và các thung lũng nhỏ, hẹp. Dân cư sinh sống phân tán, không tập trung, đời sống của bà con vẫn còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, trình độ dân trí thấp, kinh tế chậm phát triển. Đây chính là những rào cản đáng ngại trên lộ trình xây dựng NTM, đặc biệt là với tiêu chí hộ nghèo. Hiện tại cả 7 xã trên địa bàn huyện đều có tỷ lệ hộ nghèo khá cao, xã có tỷ lệ hộ nghèo thấp nhất huyện là Phước Ninh cũng lên đến 45,53%, xã cao nhất là Quế Phước (63,93%). Nếu tính cả hộ nghèo và hộ cận nghèo của huyện thì 77,75%. Theo đánh giá của nhiều địa phương thì rất có thể đây là “cửa ải” khó vượt qua.
Theo ông Mai Văn Tám – Phó Chủ tịch UBND huyện Nông Sơn, hoàn thiện hệ thống giao thông nông thôn, hạ thấp tỷ lệ hộ nghèo một cách bền vững... là những khó khăn cơ bản trong lộ trình xây dựng NTM hiện nay của huyện. Ngoài ra, nhiều tiêu chí khác như chợ nông thôn, nhà ở dân cư, thu nhập, cơ sở vật chất văn hóa... cũng đang “làm khó” chính quyền các xã miền núi khi muốn đẩy nhanh lộ trình xây dựng NTM.
HUỲNH SƠN