Lưu thông hàng hóa trên “cao tốc” EVFTA

Tham gia hội nghị có Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh; đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành, cơ quan trung ương; các đại sứ, trưởng phái đoàn đại diện các nước châu Âu (EU); các hiệp hội, doanh nghiệp tiêu biểu Việt Nam và EU. Ở đầu cầu Quảng Nam, Phó Chủ tịch HĐND Nguyễn Hoàng Minh và Giám đốc Sở Công Thương Nguyễn Quang Thử chủ trì. 

Thời cơ và thách thức

Theo ông Nguyễn Quang Thử, mặc dù trong thời gian qua, toàn tỉnh đã bắt tay tuyên truyền, phổ biến hội nhập kinh tế quốc tế nhưng đáng tiếc, EVFTA vẫn còn khá lạ lẫm với không ít DN.

Do vậy, thời gian đến, cần đẩy mạnh công tác này theo hướng đa dạng hóa về hình thức tuyên truyền, chuyên môn hóa về nội dung, hướng đến từng đối tượng cụ thể. Đặc biệt, cần xây dựng, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ công thương, các DN để thống nhất cao về nhận thức, quán triệt, thực thi đầy đủ, hiệu quả các cam kết trong hiệp định.

Ông Ngô Tấn - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT cho rằng, với EVFTA, con đường phát triển bền vững đã mở ra, gắn với việc sản xuất, thương mại theo yêu cầu về bảo vệ môi trường. Với những sản phẩm xuất khẩu có nguồn gốc, đầu vào từ tự nhiên như thủy sản, sản phẩm gỗ, nông sản, truy xuất nguồn gốc là yêu cầu bắt buộc. Chính vì vậy, sẽ nâng cao nhận thức của người nông dân, ngư dân, DN chế biến lâm sản đi đôi với tham mưu UBND tỉnh có chế tài xử phạt các hành vi vi phạm các quy định về đánh bắt hải sản, khai thác nguồn tài nguyên trái phép. 

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho rằng, EVFTA được xây dựng trên nguyên tắc có đi có lại và cân bằng về lợi ích của cả 2 bên. EU xóa bỏ thuế quan cho hàng hóa, giúp chúng ta có cơ hội lớn hơn xuất khẩu sang thị trường EU thì ngược lại, chúng ta cũng phải có nghĩa vụ mở cửa thị trường của mình cho hàng hóa của châu Âu nhập vào. Vấn đề ở đây là bên cạnh việc trang bị năng lực cạnh tranh cho hàng hóa trong nước, chúng ta cần phải tạo ra một môi trường cạnh tranh bình đẳng, lành mạnh cho hàng hóa của cả 2 bên.

Ông Nguyễn Quang Thử cho rằng, điểm đáng lưu ý là EU có cơ cấu xuất nhập khẩu hàng hóa mang tính bổ trợ với Việt Nam và do vậy không trực tiếp cạnh tranh với hàng hóa cùng phân khúc của chúng ta. Cũng chính vì thế, những mặt hàng mà EU có thế mạnh khi nhập khẩu vào thị trường Quảng Nam như máy móc, thiết bị... sẽ giúp hỗ trợ cho ngành sản xuất trên địa bàn giảm giá thành và nâng cao năng lực sản xuất, từ đó tạo ra những sản phẩm có sức cạnh tranh tốt hơn.

Cùng vào cuộc 

Trong nhiều năm qua, các DN nước ta xuất khẩu sang thị trường EU đều đã thực hiện tốt trách nhiệm xã hội của DN.

Bà Lưu Thị Bích Ngọc - Phó Giám đốc Sở LĐ-TB& XH cho rằng, thực thi EVFTA trong thời gian đến, các DN trên địa bàn tỉnh bắt buộc phải tuân thủ luật pháp lao động Việt Nam cũng như các tiêu chuẩn lao động quốc tế. Đây là thách thức lớn tuy nhiên cũng là cơ hội để các DN rà soát, tuân thủ tốt hơn luật pháp lao động trên cơ sở hỗ trợ tối đa của ngành chức năng. Đó là cách để mang lại lợi ích cho DN, nhất là người lao động. Điều quan trọng là các DN cần chú trọng hơn nữa về đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Với EVFTA, EU cam kết dành cho DN nhiều ưu đãi là điều kiện cần. Để có điều kiện đủ, tức là tận dụng cơ hội mở rộng thương mại, các DN cần tăng khả năng cạnh tranh. Theo đó, bên cạnh các yếu tố về công nghệ mới, tổ chức quản trị sản xuất, kinh doanh tốt hơn thì nhân lực đóng vai trò quyết định.

“DN cần chú trọng đào tạo nhân lực tại DN. Các cơ sở đào tạo nghề trên địa bàn tỉnh cũng cần nghiên cứu thị trường lao động, gắn bó mật thiết với các DN để đào tạo sâu về các ngành nghề, nâng cao chất lượng, kịp thời nắm bắt, vận dụng kỹ thuật, công nghệ mới” - bà Lưu Thị Bích Ngọc nói.

Nâng cao năng lực cạnh tranh là thực trạng, bài toán hóc búa của DN, nhất là DN vừa và nhỏ. Ông Nguyễn Quang Thử cho rằng, để giúp DN nâng cao năng lực, Quảng Nam khuyến khích, đầu tư nhiều hơn vào công nghiệp phụ trợ, giải quyết điểm nghẽn về nguồn nguyên liệu đầu vào. “Quảng Nam sẽ có hỗ trợ thiết thực, giúp DN quảng bá, xúc tiến thương mại tốt hơn đối với sản phẩm đầu ra. Có như vậy, chúng ta mới củng cố các ngành sản xuất đủ năng lực cạnh tranh được với các sản phẩm nhập khẩu từ EU, đứng vững trên “sân nhà” và từng bước thâm nhập sâu hơn vào thị trường quốc tế” - ông Nguyễn Quang Thử nói.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu cán bộ trong cơ quan quản lý nhà nước cần học hỏi nâng cao năng lực, tinh thần trách nhiệm, chung tay cùng DN đưa EVFTA đi vào cuộc sống, đem lại hiệu quả cho DN, nền kinh tế.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, phát triển kết cấu hạ tầng là yêu cầu hàng đầu để sản xuất, kinh doanh hiệu quả. Chính phủ tiếp tục nỗ lực ban hành nhiều quy định thuận lợi và tăng cường đầu tư kết cấu hạ tầng trong thời gian đến. Bản thân các nhà đầu tư, DN EU rất mạnh trong những ngành logistics, viễn thông, giao thông, EVFTA sẽ mở ra cơ hội để EU đầu tư vào Việt Nam. Theo đó, cơ sở hạ tầng ngày càng đồng bộ sẽ là cú hích cho sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu của cả nền kinh tế.

“EVFTA có hiệu lực, chúng ta không thể đóng cửa dựng hàng rào bảo hộ mà phải thực hiện đúng cam kết, quản lý tốt thị trường, tạo nên môi trường kinh doanh lành mạnh. Do đó, nhiều sản phẩm của Việt Nam phải cạnh tranh trên thị trường nội địa với các sản phẩm của EU. Các DN cần nỗ lực, năng động, sáng tạo, tiếp cận cách mạng công nghiệp 4.0 để nâng cao sức cạnh tranh” - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói.

Hiệp định EVFTA chính thức có hiệu lực từ ngày 1.8.2020, mở ra những cơ hội và triển vọng to lớn, đây cũng là thời điểm đặc biệt quan trọng của quan hệ đối tác hợp tác toàn diện Việt Nam-EU.
EVFTA là một hiệp định toàn diện, chất lượng cao và đảm bảo cân bằng lợi ích cho cả Việt Nam và EU. Khi được đưa vào thực thi, EVFTA sẽ là cú hích rất lớn cho xuất khẩu của Việt Nam, giúp đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu, đặc biệt là các mặt hàng nông, thủy sản cũng như những mặt hàng Việt Nam vốn có nhiều lợi thế cạnh tranh. Những cam kết dành đối xử công bằng, bình đẳng, bảo hộ an toàn và đầy đủ cho các khoản đầu tư và nhà đầu tư của Việt Nam, EU sẽ góp phần tích cực vào việc xây dựng môi trường pháp lý và đầu tư minh bạch, từ đó Việt Nam sẽ thu hút nhiều hơn nhà đầu tư đến từ EU và các nước khác.