Măng Klâng dai dẳng nỗi đau lá ngón

(QNO) - Những đứa trẻ ngây thơ, vui đùa đi mót những quả dưa chuột trong đám lúa rẫy mang về làm thức ăn, và vẫn chưa biết rằng những người thân của mình đã ăn nắm lá ngón tự vẫn kết thúc cuộc đời, bỏ lại những phận đời bơ vơ. Làng Măng Klâng (còn gọi là Măng Lưng, thôn 3, xã Trà Cang, Nam Trà My) chìm trong nỗi đau mang tên lá ngón từ 10 năm nay.

Ngôi nhà của chị Hồ Thị Thiên nơi xảy ra vụ việc đau lòng. Ảnh: THANH THẮNG

1. Cuối tháng 8, làng Măng Klâng dưới chân núi Ngọc Linh vẫn trong vẫn ảm đạm, người làng này vẫn chưa hết bàng hoàng với cái kết thúc cuộc đời bằng nắm lá ngón của người mẹ trẻ Hồ Thị Thiên (32 tuổi). Người thương thì tiếc nuối cho số phận của người mẹ trẻ, người giận lại trách chị Thiên không thương con thơ.

Đưa chúng tôi ra căn nhà gỗ ở phía triền đồi, bà Hồ Thị Sương (45 tuổi) người làng Măng Klâng kể, hôm đó một ngày đầu tháng 8.2018, sau tiếng gà gáy buổi sáng, mọi người trong làng thức dậy cùng nhau lên rẫy. Đến 7 giờ sáng, thấy căn nhà của Thiên vẫn đóng kín cửa, linh cảm có điều chẳng lành nên mọi người trong làng đến gõ cửa thì phát hiện chị Thiên đã chết. Với những gì còn sót lại, người làng Măng Klâng biết chị Thiên đã tìm đến lá ngón.

Đứng trước căn nhà gỗ đã lạnh tanh sau cái chết của con dâu mình. Bà Hồ Thị Nê (59 tuổi, mẹ chồng của Thiên), vẫn còn thất thần chuyện con dâu mình đã mang đến "cái chết xấu" cho làng. Nhanh tay khép vội cánh cửa ngôi nhà của con dâu mình. Bà Nê tâm sự, con trai bà là Hồ Văn Hai kết hôn cùng với chị Thiên và sinh được 3 đứa con. Nhưng cách đây vài năm vì không giải quyết được một số mâu thuẫn, nghèo túng nên đã treo cổ tự vẫn bỏ lại chị Thiên và 3 đứa con thơ. Nhưng chỉ mới đây thôi, chị Thiên cũng đã kết liễu cuộc đời mình bằng cách ăn lá ngón.

Bà Hồ Thị Nê không kìm được cảm xúc khi nhắc đến con dâu mình ăn lá ngón tự vẫn. Ảnh: THANH THẮNG

"Đến bây giờ cái làng này cũng không một ai biết vì sao con dâu tôi lại ăn nắm lá ngón kết liễu cuộc đời mình. Chồng nó tự vẫn rồi, sao nó lại ăn lá ngón để đi theo chồng bỏ ba đứa nhỏ biết phải sống làm sao. Nếu biết trước tôi đã không cho chúng làm thế rồi” - bà Nê buồn bã nói.

Cũng chính trong gia đình bà Nê, nỗi đau 3 năm trước đến bây giờ vẫn còn sót lại, nỗi ám ảnh về lá ngón vẫn còn chưa nguôi khi vợ chồng Hồ Văn Thiên và Hồ Thị Thôi (con trai, con dâu bà Nê) cũng đã ăn lá ngón tự vẫn. Chỉ vì cuộc sống quá khó khăn, làm lụng mãi nhưng vẫn không thoát nghèo nên cuối tháng 5.2014, con dâu Nê là Hồ Thị Thôi rơi vào tuyệt vọng ăn lá ngón tự tử. Đúng mười ngày sau, con trai Hồ Văn Thiên vì quá thương nhớ vợ, trong cơn say rượu đã tìm đến lá  ngón để kết liễu cuộc đời, bỏ lại 4 người con nheo nhóc.

Trong vòng 9 năm, làng Măng Klâng có 10 trường hợp tử vong do ăn lá ngón. Ảnh: THANH THẮNG

2. Khi chúng tôi tới làng Măng Klâng, những đứa con của chị Thiên đã vào rẫy từ sáng sớm để mót dưa trong đám lúa rẫy. Bà Nê kể: "Điểm rẫy mà những đứa trẻ đi tìm hái dưa chỉ cách làng khoảng 1 cây số, nhưng đường dốc khó đi. Sáng nào cũng vậy, cứ tầm 7 giờ sáng thì tụi nhỏ ra rẫy vô tư tìm dưa như chưa biết mẹ nó đã mất".

Từ bên kia đồi, hai đứa con của chị Hồ Thị Thiên là Hồ Văn Dừa (10 tuổi), Hồ Thị Gái (8 tuổi) vừa hái dưa về làm thức ăn. Chvẫn vô tư như chưa biết chuyện gì, khi thấy người lạ cả 2 đứa trẻ cùng ôm chầm lấy bà nội mình. Bà Nê cho biết, từ ngày hai đôi vợ chồng trẻ này tìm đến cái chết, cả 6 người con của 2 cặp vợ chồng đã tự vẫn được bà chăm sóc, riêng chỉ có chỉ có Hồ Văn Du (14 tuổi, con chị Thiên) vào Lâm Đồng kiếm sống, phụ giúp thêm. Hàng ngày, những đứa lớn theo chân bà nội đi nương đi rẫy để kiếm sắn, bắp, dưa về ăn qua ngày.

Già làng Hồ Văn Đàm (74 tuổi) tâm sự, ở làng Măng Klâng có 69 hộ dân và trên 200 nhân khẩu, nhưng có nhiều trường hợp ăn lá ngón. Không chỉ có Hồ Thị Thiên, vợ chồng Hồ Văn Thiên và Hồ Thị Thôi mà 9 năm nay, làng đã có 10 người chết vì ăn lá ngón. 

"Lá ngón ở đây nơi nào cũng có, mọc khắp núi rừng này, từ đầu ngõ cho đến bên nhà, sau nhà, trên rẫy. Dù có chặt hạ đi chăng nữa thì loại dây leo này mọc lại rất nhanh. Bố và chính quyền luôn dặn dò mọi người lá ngón rất độc, nhưng cứ lẫn quẩn trong vòng đói nghèo, không cách giải quyết hay buồn bã, bất đồng về một việc gì đó thì chúng lại tìm đến lá ngón tự tử" -  già Đàm nói.

Lá ngón mọc quanh làng Măng Klâng. Ảnh: THANH THẮNG

Ông Trần Xuân Mố - Chủ tịch UBND xã Trà Cang cho biết, toàn xã Trà Cang có 7 thôn, 38 nóc, toàn xã có 900 hộ, với hơn 4.800 nhân khẩu. Nhưng từ năm 2017 đến nay có trên 10 người chết do lá ngón, chủ yếu tập trung ở nóc Măng Klâng (thôn 3). Dù xã, thôn cũng đã tuyên truyền rất nhiều nhưng vì nhận thức của người dân còn hạn chế, cộng với việc lá ngón mọc đầy rẫy nên mỗi khi tuyệt vọng người dân lại hái ăn.

“Ở đây, cái chết của họ quá đơn giản. Việc gì giải quyết không được là họ tìm đến cái chết chứ không có giải pháp nào khác. Chúng tôi luôn đặt công tác tuyên truyền về tác hại của cây lá ngón luôn lên hàng đầu. Ngoài tuyên truyền về tác hại của cây này, chúng tôi còn tác động đến tư tưởng của người dân. Phát động toàn dân sản xuất, làm ăn, nghe theo các chủ trương, tư tưởng, đường lối chính sách của Đảng và nhà nước. Mỗi gia đình xây dựng gia đình ấm no, hạnh phúc” - ông Mố nói.

THANH THẮNG