Quảng Nam đang có 270/636 tàu cá bị mất kết nối giám sát hành trình do lỗi nhà cung cấp mạng là Tập đoàn Bưu chính viễn thông (VNPT) chi nhánh Quảng Nam. Sự cố gây thiệt hại đáng kể cho ngư dân nhưng đến nay vẫn chưa được khắc phục.
Gián đoạn chuyến biển
Ngư dân Nguyễn Văn Cường (thôn An Hải Đông, xã Tam Quang, Núi Thành) - chủ tàu cá QNa-90814TS cho biết, chuyến biển hành nghề lưới vây ở ngư trường Hoàng Sa ngày 22/4 bỗng nhiên bị mất kết nối giám sát hành trình (GSHT) tàu cá.
Ông Cường tìm đủ cách nhưng không thể kết nối trở lại nên đưa tàu về bờ. Chuyến biển gián đoạn khiến ông Cường và các bạn biển lỗ tổn hơn 100 triệu đồng.
“Theo quy định của Luật Thủy sản 2017 có hiệu lực năm 2019, khi tàu cá mất kết nối GSHT trên biển, chủ tàu hay thuyền trưởng buộc phải đưa tàu về bờ trong vòng 10 ngày nên tôi phải thực hiện.
Trong điều kiện đánh bắt hải sản gặp nhiều khó khăn do chi phí tăng cao, ngư dân chúng tôi rất mong VNPT Quảng Nam quan tâm chịu một phần trách nhiệm” - ông Cường nói.
Khi về bờ, thông báo nhà mạng đến sửa chữa không được, ông Cường phải mua, lắp đặt thêm một máy GSHT mới sử dụng kết nối mạng của Viettel Quảng Nam, chi phí 21 triệu đồng.
“Chúng tôi phải vay mượn của người thân 21 triệu đồng lắp thiết bị GSHT mới để được ngành chức năng làm thủ tục xuất cảng đi khai thác hải sản” - ông Cường nói.
Với kết nối mạng cho GSHT mới, ông Cường phải tốn chi phí 250 nghìn đồng/tháng. Vẫn duy trì máy GSHT cũ dùng mạng VNPT, ông Cường phải trả chi phí 250 nghìn đồng/tháng.
Ngư dân Đỗ Văn Tuấn (thôn Sâm Linh Đông, xã Tam Quang, Núi Thành) - chủ tàu cá QNa-90857TS cho biết, ông cũng gián đoạn chuyến biển do lỗi mạng VNPT kết nối GSHT. Về bờ không sửa chữa được, ông Tuấn đã phải trang bị thêm GSHT mới Vifish.18 của Đài Duyên hải Quảng Nam tốn chi phí gần 25 triệu đồng.
Nhiều chủ tàu cá dùng mạng VNPT cho GSHT đang lo lắng bởi nếu không kết nối GSHT thì không được làm thủ tục xuất cảng vươn khơi. Trong khi đó, nếu lắp thiết bị mới thì họ phải tốn chi phí hơn 20 triệu đồng. Ngư dân rất cần nhà mạng khẩn trương kết nối mạng trở lại cho GSHT tàu cá bởi nếu tàu không thể ra khơi thì bạn biển sẽ chuyển sang tàu cá khác, không đủ lao động đi biển.
Chưa thể khắc phục
Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Văn Tám - Giám đốc Phòng Khách hàng tổ chức và doanh nghiệp (VNPT Quảng Nam) cho biết, từ 23h30 ngày 15/4/2024, bộ phận kỹ thuật giám sát hệ thống đã phát hiện sự cố mất kết nối GSHT tàu cá do lỗi vệ tinh Thuraya 3.
Đến thời điểm này, sự cố mất kết nối GSHT tàu cá vẫn chưa được khắc phục. Nhà mạng đang phối hợp với các đối tác nỗ lực khôi phục kết nối GSHT cho tàu cá. Theo ông Tám, nhà mạng chia sẻ thiệt hại của khách hàng và đang tính toán để có cách bù lại phần thiệt hại đó.
Ông Nguyễn Đình Toàn - Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Quảng Nam cho biết, đang vụ cá chính, ngư dân rất cần vươn khơi đánh bắt hải sản. Ngành thủy sản sẽ hỗ trợ ngư dân khi thiết bị GSHT tàu cá dùng mạng của VNPT bị lỗi.
Chủ tàu cá có thể tạm thời dùng máy VX 1700 để thay thế cho máy GSHT tàu cá. Máy VX 1700 là thiết bị liên lạc tầm xa; từ tàu cá, khi thiết bị gửi tín hiệu về, trạm bờ xác định được tọa độ của tàu cá tại thời điểm đó.
Khi khai thác hải sản trên biển, chủ tàu hay thuyền trưởng phải nhắn tin bằng máy VX 1700 về trạm bờ với tần suất cứ 6 giờ đồng hồ nhắn về một lần để ngành thủy sản nắm rõ và có hình thức hỗ trợ phù hợp khi không may xảy ra sự cố.
Cùng với đó, chủ tàu cá phải cam kết không vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không đúng quy định, đặc biệt không vi phạm đánh bắt hải sản ở vùng biển nước ngoài.
Quảng Nam hiện có 636 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên đang hoạt động bắt buộc phải lắp đặt, vận hành thiết bị GSHT 24/24 giờ.
Với vận hành thiết bị GSHT tàu cá, ngành chức năng biết rõ vị trị tàu cá đang hoạt động, qua đó hỗ trợ ứng cứu sự cố trên biển khi không may xảy ra và ngành chức năng liên lạc yêu cầu tàu cá quay về vùng biển Việt Nam khi đang ở ranh giới với vùng biển nước ngoài.
Lắp đặt, vận hành thiết bị GSHT là giải pháp gỡ “thẻ vàng” thủy sản bị Ủy ban châu Âu phạt nước ta từ năm 2017 đến nay. Đó cũng là giải pháp chuyển nghề cá nhân dân sang nghề cá có trách nhiệm, hướng đến phát triển nghề cá bền vững.
Theo ông Toàn, ngành chức năng đang phối hợp chặt chẽ với các nhà mạng cung cấp dịch vụ kết nối GSHT để quản lý chặt vận hành GSHT tàu cá, đồng thời khẩn trương khắc phục lỗi mạng để đảm bảo quyền lợi cho ngư dân.