Vợ chồng anh Tám Quế Phú ở huyện Quế Sơn có 2 sào ruộng trên cánh đồng Mông Nghệ. Lâu nay, vụ nào họ cũng sạ nếp bi trên ngần ấy diện tích đất. Hè thu 2013 này, nhờ nước tưới dồi dào, nguồn giống chất lượng cao, chú trọng đầu tư thâm canh nên ruộng nếp phát triển rất tốt. Thấy cây nếp sinh trưởng khỏe, đẻ nhánh tập trung, không bị các loại sâu bệnh nguy hiểm gây hại, anh Tám phấn khởi vô cùng. Thế nhưng, từ ngày 2 - 12.8 dương lịch, khi 2 sào nếp đó đồng loạt trổ đòng thì dính phải những đợt mưa to kéo dài khiến quá trình thụ phấn gặp rất nhiều khó khăn. Nhìn xa xăm, anh Tám thở dài: “Chú Tư biết không, lúc ruộng nếp của tui trổ rộ thì do chịu ảnh hưởng bởi 3 cơn bão số 5, 6, 7 nên trời liên tục mưa dầm làm hạt nếp ngậm sữa kém dẫn đến tỷ lệ lép quá cao”. Anh Tám cho biết, vụ đông xuân trước, nhờ thời tiết thuận lợi nên bình quân mỗi sào thu được 280kg nếp khô, còn nay cao tay lắm chỉ đạt chừng 190kg.
Cuối tuần rồi, ra xã Duy Thành thuộc huyện Duy Xuyên, Tư tôi thấy vợ chồng chị Ba Vân Quật đang lom khom cắt những vạt lúa ngã. Hỏi thăm về chuyện năng suất, chị Ba lắc đầu: “Chu choa, giống tốt, nước tưới không thiếu, bón phân rất cân đối, sâu bệnh chẳng bùng phát nhưng vụ ni sản lượng lúa lại giảm mạnh chú mi ơi. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng ni cũng là do ông trời”. Hè thu này, chị Ba sạ 4 sào lúa của mình ngay trong trà 1 bằng loại giống dài ngày Nhị ưu 838. Từ đầu đến giữa vụ thấy ruộng lúa xanh mướt, chị khấp khởi mừng. Tuy nhiên, khi tất cả trổ đòng thì bão dữ hoành hành ngoài biển Đông khiến trời mưa dai dẳng trên đất liền làm cho bông lúa đóng hạt chắc với tỷ lệ rất thấp. Bưng mủng lúa giê trên mảnh ruộng vừa gặt xong, giọng chị Ba Vân Quật buồn rười rượi: “Vụ trước, nhờ lúc lúa trổ rộ gặp trời nắng ấm kéo dài nên bình quân 1 sào tui thu được 340kg khô, còn bây giờ, chắc năng suất sẽ tụt xuống dưới 250kg”.
Hôm qua, nghe Tư tôi kể chuyện, anh Sáu Trồng Trọt liền chậc lưỡi: “Chẳng riêng gì mấy trường hợp chú mi gặp ấy đâu. Vụ hè thu này, cả nghìn hộ dân khác ở xứ Quảng mình cũng đang rầu lòng vì hàng loạt ruộng nếp và lúa bị tụt giảm năng suất do khi nó trổ đòng rộ dính phải những đợt mưa kéo dài”. Theo anh Sáu, đối với các chân ruộng lúc trổ đòng gặp trời mưa dầm, nhất là thời điểm 8 - 10 giờ sáng thì tỷ lệ hạt lép chiếm 20 - 30% là điều khó tránh khỏi.
TƯ RUỘNG