Quốc lộ (QL) 40B, cung đường chiến lược đi về các huyện miền núi phía tây nam của tỉnh đang được nâng cấp, mở rộng hơn 32km đầu tiên, đã giải tỏa phần nào những “nút thắt” hiện hữu lâu nay.
Những “nút thắt”
Vào ngày 16.9.2013, Bộ GTVT ban hành quyết định công nhận cung đường dài tổng cộng 209,1km, xuất phát từ xã Tam Thanh của TP.Tam Kỳ, đi dọc theo đường Nam Quảng Nam và các tuyến ĐT616 (Quảng Nam), ĐT672 (Kon Tum) và kết thúc tại lý trình km1.506 đường Hồ Chí Minh (huyện Ngọc Hồi, Kon Tum) trở thành QL40B.
Thời điểm ấy cho đến tháng 7.2019, toàn bộ QL40B qua địa phận Quảng Nam dài 147,4km được nới rộng thêm một chút bề mặt tại vị trí nào đã có mặt bằng sạch. Phần lớn chiều dài còn lại chủ yếu được Bộ GTVT cấp kinh phí gia cố lề, bổ sung rãnh dọc, sửa chữa khẩn cấp một số vị trí taluy dương, taluy âm sụt trượt. Mỗi mùa mưa bão, tình trạng sạt lở taluy, gãy nền đường diễn ra rất nghiêm trọng từ Tiên Phước lên hết Nam Trà My. Cùng với đó, 2 ngầm Sông Trường (km62+000) và Nước Oa (km63+100) thuộc địa bàn Bắc Trà My thường xuyên bị ngập sâu khiến lưu thông chia cắt nhiều ngày. Thực trạng vừa đề cập đã ảnh hưởng rất lớn đến đời sống sinh hoạt, lưu thông của nhân dân.
QL40B qua Quảng Nam bắt đầu ở Tam Kỳ lên Phú Ninh, Tiên Phước, Bắc Trà My và Nam Trà My có mặt cắt chật hẹp, nhiều khúc cong cua rất nguy hiểm. Trong khi đó, phương tiện lưu thông trên tuyến gia tăng nhanh chóng, nhất là khi đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi đưa vào khai thác khiến cung đường bị quá tải. Tuyến độc đạo đi về các huyện miền núi phía tây nam này không những bị chia cắt vào mùa mưa lũ, mà còn là địa điểm xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông rất nghiêm trọng.
Tại các diễn đàn, nhân dân và cán bộ các huyện bày tỏ nguyện vọng Trung ương khẩn trương nâng cấp, mở rộng “nút thắt” QL40B. Lãnh đạo tỉnh nhiều năm qua đã có những kiến nghị đến cấp có thẩm quyền quan tâm giải quyết. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quang Bửu mới đây nhắc lại, khi còn đương chức Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My, ông cùng các huyện khác thường xuyên kiến nghị làm cầu thay thế 2 ngầm Sông Trường và Nước Oa nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết.
Rục rịch mở đường
Dự án nâng cấp, mở rộng QL40B, đoạn lý trình km14+200 - km32+300 do Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh làm chủ đầu tư có bề rộng nền đường 9m, trong đó mặt đường và lề gia cố rộng 8m và lề đất mỗi bên rộng 0,5m. Riêng đoạn tuyến qua khu dân cư đông đúc, trung tâm các xã, phần lề đất sẽ được thay thế bằng bó vỉa bê tông xi măng và hệ thống điện chiếu sáng. Các đoạn tuyến quanh co, hướng tuyến được điều chỉnh hướng đi mới gồm 2 đoạn qua xã Tam Dân (Phú Ninh) và 2 đoạn thuộc xã Tiên Thọ (Tiên Phước). Dự án vừa được động thổ thi công trên thực địa.
Năm 2017, nguồn vốn trái phiếu chính phủ còn dư của dự án cải tạo, nâng cấp QL1 và đường Hồ Chí Minh đã bố trí cho Bộ GTVT 200 tỷ đồng để thực hiện cầu vượt trực thông QL1 qua địa bàn xã Tam Hiệp (Núi Thành). Sau đó, Công ty CP Ô tô Trường Hải có nguyện vọng và được cho phép đầu tư xây dựng cầu vòng xuyến 2 tầng tại vị trí giao điểm đường bộ, đường sắt với tuyến đường trục chính nối cảng Tam Hiệp đến Khu công nghiệp ô tô Chu Lai Trường Hải và đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi từ nguồn vốn của chính doanh nghiệp. Từ 200 tỷ đồng đã bố trí cho cầu vượt trực thông, Bộ GTVT thống nhất trình Thủ tướng Chính phủ và đầu năm 2018 đã được cho phép điều chuyển sang danh mục đầu tư nâng cấp, mở rộng QL40B.
Đến tháng 7.2019, dự án nâng cấp, mở rộng tuyến đường nối QL1 đến đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi và đường ven biển tỉnh Quảng Nam (thuộc đoạn tuyến QL40B) chính thức được khởi công xây dựng. Công trình do Ban Quản lý dự án 5 (trực thuộc Tổng Cục đường bộ Việt Nam, Bộ GTVT) làm đại diện chủ đầu tư tiến hành nâng cấp, mở rộng QL40B đoạn từ km1+770 (Tam Kỳ) đến km13+765,62 tiếp giáp với phạm vi nút giao vào Trạm thu phí Tam Kỳ (Phú Ninh) của đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.
Với dự án nêu trên, Bộ GTVT mới mở được “nút thắt” QL40B đoạn từ đầu tuyến lên đến lý trình km13+765,62. Đoạn tuyến từ Phú Ninh lên Nam Trà My thì còn bỏ ngỏ thời điểm đầu tư. Trước thực trạng trên, Quảng Nam đã xin ý kiến và được Bộ GTVT đồng ý cho triển khai nâng cấp, mở rộng đoạn nối tiếp từ nút giao vào đường cao tốc lên đến đường tránh thị trấn Tiên Kỳ (Tiên Phước). Quy mô xây dựng có tổng chiều dài thiết kế hơn 17,1km, tổng mức đầu tư được duyệt gần 420 tỷ đồng (kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng chiếm 110 tỷ đồng) bằng nguồn ngân sách tỉnh.
Mặc dù chỉ làm lên đến Tiên Kỳ, song như chia sẻ của lãnh đạo các huyện miền núi phía tây nam, đó là sự cố gắng rất lớn của tỉnh. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Tân từng khẳng định, không thể nói thêm gì hơn về tính cấp thiết của dự án, bởi tình trạng ùn tắc, mất an toàn giao thông diễn ra bức xúc kéo dài. Công trình còn mang ý nghĩa chính trị rất lớn vì được chọn chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XXII.