Một ngày trong thời đại IOT

Thời gian gần đây, chúng ta thường nghe nói nhiều tới “cuộc cách mạng công nghệ 4.0” hay còn gọi là cách mạng số. Nhiều lĩnh vực đã được nghiên cứu và thử nghiệm và được ứng dụng rộng rãi trong đời sống như trí tuệ nhân tạo, thực tế ảo, điện toán đám mây, công nghệ nano, công nghệ sinh học, ô tô tự lái, máy in 3D…

Chiếc PAL-V one của Hà Lan. Nguồn: Internet

Cốt lõi của cuộc cách mạng này bắt đầu từ công nghệ IOT (Internet of things - Vạn vật kết nối). Có thể hiểu đại khái rằng, trong thời đại này, các vật thể trong thế giới thực sẽ dần dần được “số hóa” để kết nối với nhau và với người sử dụng. Trong tương lai, không chỉ các công đoạn trong dây chuyền sản xuất ở các nhà máy sẽ được “robot hóa” hoàn toàn mà hầu hết phương tiện cá nhân, các thực thể từng được biết đến trên toàn cầu cũng đều được mã hóa thành những “phiên bản số”. Thậm chí, mỗi con người cũng có thể được nhận dạng theo một cơ sở dữ liệu đã được tổng hợp từ những môi trường hoạt động khác nhau như gia đình, trường học, bệnh viện, nơi làm việc… Khi đó, qua các tín hiệu từ những “phương tiện số” mang theo bên mình như ô tô, laptop, smartphone, đồng hồ thông minh (smartwatch)… cùng các hình ảnh, âm thanh có được từ bên ngoài như camera giao thông, hệ thống định vị toàn cầu GPS…, mỗi hành vi của  chúng ta cũng có thể được người khác nhận biết nếu muốn, giống như những… chú cá heo hay một con tê giác đã được các nhà khoa học gắn chip điện tử vào cơ thể rồi theo dõi hoạt động của chúng dưới đáy đại dương hoặc trong rừng già nhiệt đới.

Hãy tưởng tượng thêm bước nữa! Sẽ đến lúc nào đó con người không còn đứng trong các nhà máy hoặc ngồi trong văn phòng suốt 8 tiếng đồng hồ mỗi ngày như lâu nay. Tuy nhiên, chúng ta không phải đã hết chuyện làm mà sẽ làm việc theo cách khác. Khi ấy, hầu hết thao tác trong đời sống chỉ là… liếc nhìn vào cái phương tiện cá nhân thông minh và ra một vài “lệnh” nào đó bằng giọng nói, thậm chí chỉ bằng ý nghĩ. Sáng dậy muốn điểm tâm bằng một tô mỳ Quảng của VinaHouse Vĩnh Điện ư? Thêm một tách cà phê nữa chứ? Hãy nghĩ đến điều đó và chọn các dòng lệnh trên chiếc smartwatch Toshiba thế hệ mới nhất. Mười lăm phút sau sẽ nghe tiếng “sè sè” của một thiết bị bay tự động (drone) vừa đỗ trước ban công. Một chú robot chuyên dụng từ đó bước ra, khệ nệ bê chiếc khay có tô mì, tách cà phê bốc khói cùng các thứ gia vị vào đặt lên bàn ăn trong nhà của bạn. Đây không phải là chuyện “chém  gió” đâu nhé! Hãng UPS của Mỹ vừa mới thử nghiệm thành công một thiết bị như thế cất cánh từ nóc một chiếc xe chở bưu kiện. Điểm đặc biệt là chiếc drone này là tự động đi giao hàng rồi  quay trở lại khi chiếc xe đã tiếp tục hành trình tới một địa điểm mới. Các hãng bán lẻ nổi tiếng khác như Amazon, Wal-Mart, 7-Eleven… cũng đang đua nhau thực hiện các dịch vụ giao hàng tận nơi bằng các thiết bị tương tự. Còn chiếc Robot Panther của công ty Advanced Tactics có thể bay hoặc chạy như  ô tô tùy theo điều kiện địa hình…

 Trở lại cái buổi sáng giả định của bạn. Trong khi ăn sáng, bạn ra lệnh cho chiếc smart tivi Samsung bật kênh VTV9. Xem bản tin thời sự, bạn đặc biệt quan tâm đến đoạn clip một thị trấn nhỏ bên bờ sông Hậu vừa bị sạt lở cuốn trôi sau trận lũ hôm qua. Bạn nảy ra ý định viết một phóng sự điều tra về nguyên nhân sâu xa của tai nạn này để cảnh báo cho công chúng. Lại nhìn vào đồng hồ và “thả ra” một vài ý nghĩ… Chiếc “xe bay” tự động hiệu PAL- V phiên bản 9.5 của Hà Lan từ trong ga-ra phát tín hiệu bíp bíp rồi lăn bánh đến chờ sẵn trước thềm nhà. Bạn chỉ việc ngồi vào đó sau khi ra lệnh tắt tivi, máy điều hòa và khóa cửa. Chiếc “xe bay” từ từ chạy ra ngõ. Rẽ lên đường cao tốc theo lộ trình đã được lập trước, nó vẫn tiếp tục là một chiếc ô tô nhưng lúc này sẽ tự lao đi với vận tốc của xe đua công thức 1.

Trên đường, nếu gặp phải những chướng ngại nho nhỏ như có một chú nai con đang nhởn nhơ đi qua hoặc một gã say xỉn nào đó đang lạng lách ngược chiều, chiếc xe sẽ tự biết phải làm gì nhờ các bộ phận cảm ứng. Đột nhiên nó dừng lại, mở bung hai cánh quạt ra và bốc thẳng lên cao như một chiếc trực thăng. Rồi nó lại xòe cặp cánh khí động học, xếp cánh quạt lại và bay vút về phương nam với tốc độ của một chiếc Blackbird khi đã “cảm thấy” các tấm pin mặt trời trên lưng đã sạc đủ năng lượng cho phi vụ. Và cuộc hành trình dài hơn 1.000km từ thềm nhà của bạn cho đến bờ sông Hậu, chiếc PAL-V chỉ mất khoảng 30 phút cả vừa chạy vừa bay. Trong thời gian đó bạn tha hồ ngắm những chiếc xe bay khác cũng đang lao vun vút dọc ngang khắp bầu trời như chim én mùa xuân.

Thị trấn nhỏ bên bờ sông Hậu đã biến mất hoàn toàn. Bạn lang thang dọc theo đoạn bờ sông nham nhở và thực hiện cuộc kết nối với hệ thống “cơ sở dữ liệu lớn” (Big data) để tìm hiểu những người dân xấu số đang trôi dạt về đâu. Không có kết nối nào với… dòng nước lũ, với sóng biển và các thi thể. Ngoài cửa sông mênh mông vẫn sừng sững các con tàu lớn đang thản nhiên hút cát. Bạn nghi họ là “cát tặc” và truy cập vào “phiên bản số” của những con tàu này. Cũng không có dữ liệu nào về chúng. Ở đây chỉ có một dự án “nạo vét luồng lạch” đã kết thúc từ lâu. Đột nhiên, chiếc đồng hồ thông minh của bạn reo lên. Bạn hất hàm và một giọng nói bí ẩn phát ra: “Mày vào đây làm gì? Lại muốn can thiệp vào công việc làm ăn của bọn tau nữa hả? Đã cảnh cáo mày về bài báo trước rồi nhé! Lần này mày sắm quan tài đi rồi hãy viết, nghe chưa?”. Bạn giật mình, vội tắt nguồn đồng hồ. Nó đang trở thành một “tay chỉ điểm” cho sự hiện diện của bạn. Bạn gọi chiếc PAL-V rồi hối hả bước vào khoang lái. Bạn lại tiếp tục ngắt mạch tất cả camera và hệ thống truyền báo dữ liệu của nó trong buồng máy. Và bạn trở về bằng cách lái xe bình thường với nhiều nỗi lo âu…

PHAN VĂN MINH