Mùa dâu tằm cho trái…

Làng tôi có tên gọi Quảng Đại, nằm lọt thỏm giữa hai con sông Thu Bồn và Vu Gia. Một thời, cái nghề truyền thống trồng dâu nuôi tằm thịnh lắm, cứ 10 nhà thì có tới 6 - 7 nhà gắn bó. Đi dọc đường quê, đâu đâu cũng thấy người ta phơi kén.

Tôi nhớ như in, vào những buổi chiều tà, nội tôi thường bế tôi đặt vào một đầu mủng, còn đầu mủng bên kia nhường cho chị gái. Nội gánh hai đứa sang tận cồn rừng ven sông Thu Bồn cách nhà khá xa để thu hoạch lá dâu về sắc làm thức ăn cho tằm. Lưng nội còng, chân nội yếu, những bước đi như nặng nề hơn trên nền cát lún.

Rồi làm sao quên được lúc dâu tằm cho trái, cồn rừng ấy bỗng trở thành “địa chỉ đỏ” của lũ trẻ trong làng. Tan học về, tôi cùng đám bạn đồng lứa lại rủ nhau chạy sang đấy. Trái dâu tằm khi non có màu xanh, già trở vàng và chín có màu đỏ rồi chuyển dần sang đen sậm; chi chít từ giữa thân cho tới tận ngọn. Sự phong phú về màu sắc càng làm cho đám dâu tằm trở thành “điểm nhấn” giữa bạt ngàn bắp, khoai.

Chúng tôi tản ra, săn những trái chín. Những cây dâu lâu năm có thân to, chắc, cành dẻo thường lọt vào tầm ngắm bởi cho trái sai, đều. Quan trọng hơn cả là có thể trèo lên đó, ngồi đung đưa trên cao mà không lo bị ngã nhào xuống dưới. Tay tôi liên tục vặt chúng đưa vào miệng nhấm nháp. Chua, ngọt xen lẫn tạo nên một hương vị thật đặc biệt. Thi thoảng liếc mắt nhìn sang, thấy vành môi đứa bạn trở màu lạ do trái dâu “nhuộm” thành mà phì cười không ngớt.

Chén no nê, cả lũ lại kháo nhau tìm chỗ mát, xếp thành vòng tròn trên cát nằm nghỉ. Gió dưới sông thổi lên mát rượi, những nhành dâu trên đầu đung đưa như vẩy quạt… khiến chúng tôi chìm sâu vào giấc ngủ lúc nào chẳng hay. Tỉnh dậy, mặt trời đã khuất sau rặng tre làng.

Tôi không quên đùm túm những trái dâu chín còn lại mang về cho mẹ. Bà đem rửa sạch, phơi ráo rồi đổ chúng vào hủ thủy tinh, ngâm với đường phèn, đường cát và ít rượu. Dăm ba bữa nửa tháng, mẹ chắt lấy nước, chia đều ra từng ly, trộn vào đó ít đá viên để các thành viên trong gia đình thưởng thức. Bà ví von rằng, đó là thứ nước uống tự nhiên, sạch, ngon và đầy dinh dưỡng, giải nhiệt ngày hè.

Nội giờ đã đi xa, những triền dâu xanh thẳm ở quê cũng dần thu hẹp lại, nhường chỗ cho các loại cây trồng khác có giá trị kinh tế cao hơn. Nhưng những ký ức đẹp đẽ đó, có lẽ sẽ khó phai phờ trong cuộc đời tôi.