Những ngày này, khi thời tiết thuận lợi cho nấm chò, nấm lim xanh phát triển thì cũng là lúc nhiều người dân ở vùng núi cao vào rừng hái nấm.
Chị Alăng Thị Bé lựa nấm trước khi bán cho thương lái. Ảnh: C.N |
Trước đây, tại các vùng núi cao ở Quảng Nam, nấm chò, nấm lim xanh tự nhiên mọc khá nhiều. Nhưng do người dân săn lùng nấm theo kiểu tận diệt nên món quà quý mà thiên nhiên ban tặng cho núi rừng xứ Quảng dần cạn kiệt. Do đó, người dân cũng không còn ồ ạt đi hái nấm như trước mà chỉ tranh thủ những lúc rảnh rỗi việc nương rẫy để vào rừng tìm nấm. Và việc tìm thấy nấm cũng khó khăn hơn, lượng nấm kiếm được cũng ngày càng ít. Nhiều người đi ròng rã một ngày nhưng đành về không. Đặc biệt, từ khi có thông tin bò tót xuất hiện ở vùng núi Đông Giang cách đây 4 - 5 tháng, số người đi hái nấm giảm hẳn. Chị Alăng Thị Bé ở thôn Nhiều 2 (xã Ca Dăng, Đông Giang) cho biết, trước đây mỗi ngày chị chỉ đi chưa tới 10km là đã có thể hái được 5 - 7 lạng nấm, nay phải đi vào rừng sâu nhưng lượng nấm hái được giảm hẳn. Cả đi và về có khi hơn 20km đường rừng, vừa đi vừa tìm nấm, vừa phải đề phòng thú rừng, rắn độc. Như trường hợp của của anh Alăng Sinh ở thôn Nhiều 1 (xã Ca Dăng) năm ngoái, do không chú ý nên anh bị rắn cắn nhưng may mắn là được cứu kịp thời; có trường hợp vừa đi vừa mải mê tìm nấm nên bị sập hố. Để an toàn hơn, có người khi đi hái nấm còn mang theo cả chó săn, như trường hợp người săn nấm chuyên nghiệp Ta Cooi Tình ở thôn Bồn Gliêng (xã Ca Dăng).
Gian nan và không kém phần nguy hiểm nên lực lượng hái nấm chủ yếu là cánh đàn ông. Từ 5 giờ sáng, họ đã thức dậy, cơm đùm cơm gói vào rừng và trở về nhà lúc 5 - 6 giờ chiều. Gặp bữa “trúng mánh”, tìm được cây chò cho nấm nhiều, có người hái được 5 - 6 lạng/ngày. Với giá nấm hiện tại khoảng 70 - 80 nghìn đồng/lạng (nấm chò) và 50 nghìn đồng/lạng (nấm lim) thì mỗi ngày, người hái nấm cũng thu được một số tiền kha khá. Thu nhập khá cao so với làm rẫy nhưng đâu phải ngày nào cũng gặp được nấm, có người đi ròng rã một ngày vẫn về tay không. Theo chị Alăng Thị Bé, chưa thấy người dân ở Đông Giang giàu nhờ hái nấm mà chỉ thấy đa số người nghèo mới vào rừng tìm nấm. Cá biệt cũng có người hái được vài ký/ngày như anh Alăng Liếu ở xã Ca Dăng, nhưng đó là chuyện xảy ra cách đây 2 năm. Còn bây giờ, nhiều hôm ròng rã một ngày, vợ chồng anh Liếu cũng chỉ hái được vài lạng, mà cũng chỉ toàn nấm nhỏ vì nấm vừa nhú ra, chưa kịp lớn đã bị khai thác.
Không chỉ để “lấp khoảng trống” giữa hai mùa rẫy, việc vào rừng tìm nấm còn đem lại một khoản thu nhập đáng kể cho đồng bào vùng cao. Nấm hái về bao giờ cũng được các thương lái lên mua ngay, bất kể số lượng nhiều hay ít. Cứ như thế, mỗi khi vào mùa nấm, những bàn chân sơn cước vốn quen với khó nhọc gian lao lại hăm hở vào rừng...
CHÂU NỮ