Nâng cao hiệu quả vốn đầu tư

Nhiều công trình trọng điểm trên địa bàn tỉnh đang gặp khó khăn bởi nằm chờ nguồn vốn Trung ương phân bổ. Trong khi đó, không ít chương trình, dự án lớn bị cắt giảm nguồn vốn.

Dự án nạo vét luồng vào cảng Kỳ Hà cũng đang “khát” vốn do Trung ương phân bổ. Ảnh: T. HỮU

Thiếu vốn

Năm 2013 là năm Quảng Nam quyết liệt nâng cao hiệu quả thực hiện các nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB), triệt để thu hồi tạm ứng vốn ngân sách nhà nước của các chủ đầu tư; xử lý nợ đọng. Từ đầu năm đến nay, tỉnh đầu tư chủ yếu các dự án chuyển tiếp các năm và dự án trọng điểm mang tầm quốc gia. Các dự án đang triển khai như nâng cấp quốc lộ 1 (đoạn qua địa phận Tam Kỳ, Phú Ninh, Núi Thành) dài hơn 40km đầu tư theo hình thức BOT, đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, trong đó qua địa bàn Quảng Nam có chiều dài gần 90km. Tại TP.Tam Kỳ có các dự án kè suối Tây Viên (nằm trong dự án thu gom, xử lý nước thải và thoát nước thành phố), Tượng đài Mẹ Việt Nam anh hùng, cầu Kỳ Phú 1, Kỳ Phú 2, Nhà thiếu nhi TP.Tam Kỳ… Sáu tuyến đường ĐT do Sở Giao thông vận tải làm chủ đầu tư, một số chương trình kiên cố hóa kênh mương và giao thông nông thôn… cũng đã lựa chọn thi công trong năm nay.

Đối với các nguồn vốn XDCB tập trung, các ngành được phân bổ theo từng danh mục công trình cụ thể, còn với các huyện, thành phố phân bổ vốn theo tiêu chí đã được HĐND và UBND thông qua. Tuy nhiên, vì vốn ngân sách nhà nước phân bổ quá thấp nên việc thanh toán khối lượng và quyết định đầu tư mới các công trình gặp khó khăn. Điển hình là dự án nạo vét luồng vào cảng Kỳ Hà, cầu Cửa Đại, cầu Kỳ Phú 1 và Kỳ Phú 2. Trong khi đó, một số dự án đang gặp vướng mắc do công tác giải phóng mặt bằng, làm chậm tiến độ thi công như công trình đến trung tâm xã Trà Linh (Nam Trà My), đường giao thông nối xã Zuôih với xã Lăng (Tây Giang), đường cứu hộ cứu nạn TP.Tam Kỳ và huyện Thăng Bình. Nhiều chủ đầu tư công trình cho biết, Chỉ thị 1792/CT-TTg, quy định không được vượt quá mức kế hoạch vốn được giao nên ảnh hưởng đến các công trình đẩy nhanh tiến độ năm 2013.

Giám đốc Sở Kế hoạch và đầu tư – ông Trần Văn Tri cho biết, năm nay, riêng nguồn vốn hỗ trợ có mục tiêu của Trung ương, Quảng Nam chỉ ưu tiên thanh toán khối lượng các dự án hoàn thành và chuyển tiếp. Còn các dự án khởi công mới phải thực sự cấp bách, phải đúng mục tiêu không để phát sinh nợ. Kế hoạch vốn năm 2013 được phân bổ từ chương trình mục tiêu là hơn 783 tỷ đồng (giảm 15% so với năm 2012) nhưng khối lượng thực hiện đến nay ước hơn 150 tỷ đồng. Đáng nói, năm nay giảm 5 nguồn vốn lớn gồm chương trình 134, chương trình cứu nạn cứu hộ, các dự án khắc phục lũ lụt, bệnh viện tuyến tỉnh và hỗ trợ nhà ở cho người nghèo. “Vốn ngân sách nhà nước đưa về cho các dự án còn quá thấp là nguyên nhân chính làm cho các công trình trọng điểm chưa đáp ứng tiến độ, khối lượng. Trong khi đó, việc thu hồi vốn tạm ứng gặp nhiều khó khăn, không đảm bảo chủ trương đề ra” – ông Tri cho biết.

Cần tháo gỡ những vướng mắc

Tồn tại lớn khi triển khai các dự án trọng điểm thời gian qua là công tác giải phóng mặt bằng. Các dự án mở rộng, nâng cấp quốc lộ 1, đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi qua thanh tra đã phát hiện một số sai phạm như hồ sơ, thủ tục kiểm kê chưa đảm bảo quy định; lập phương án chi tiết bồi thường, hỗ trợ không xác nhận rõ nguồn gốc đất; xác định khối lượng và áp giá bồi thường không chính xác, không có chữ ký của chủ sử dụng đất… Một số dự án dù đã có vốn nhưng vẫn án binh bất động. Chẳng hạn, công trình khu neo đậu tránh trú bão tàu thuyền Cửa Đại có vốn gần 14 tỷ đồng nhưng đến nay vẫn chưa thi công. Lý do là chờ cơ quan chức năng điều chỉnh dự án cho phù hợp. Trong khi đó, chương trình đầu tư hạ tầng Khu kinh tế cửa khẩu Đắc Ốc, hỗ trợ Khu công nghiệp Đông Quế Sơn… vẫn chậm tiến độ, gia hạn thời gian thực hiện, hoặc xin chuyển vốn sang hạng mục đầu tư khác.

Theo Ban Kinh tế - ngân sách HĐND tỉnh, các dự án sử dụng nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, trái phiếu chính phủ, vốn các chương trình mục tiêu quốc gia chiếm giá trị lớn; do vậy cần hạn chế việc kéo dài thời gian thực hiện nguồn vốn này trong kế hoạch năm 2013 sang năm 2014. Yêu cầu các chủ đầu tư rà soát lại các dự án, nhất là dự án sử dụng vốn trái phiếu chính phủ về khả năng thực hiện hợp đồng của các nhà thầu và khả năng thanh toán vốn của từng công trình từ nay đến cuối năm. Đồng thời, chủ đầu tư cần cam kết chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh về giải ngân 100% vốn của từng dự án.
Ông Trần Văn Tri cho rằng với các dự án mới chưa khởi công nên hoàn chỉnh thủ tục đầu tư, tổ chức lựa chọn nhà thầu xây lắp đúng quy định, chậm nhất đến đầu tháng 7.2013 phải hoàn tất các thủ tục và tiến hành khởi công. “Nếu đến ngày 30.6, các dự án mới chưa đấu thầu, hoặc lựa chọn được nhà thầu thì kiên quyết chuyển 50% kế hoạch vốn của công trình đó sang thanh toán cho các công trình khác đã có khối lượng” – ông Tri quả quyết.

TRẦN HỮU