Nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ động vật hoang dã

Từ ngày 10 đến 26.11, tại huyện Nông Sơn, Hợp phần Bảo tồn đa dạng sinh học thuộc Dự án quản lý rừng bền vững và bảo tồn đa dạng sinh học (VFBC) do Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ, đã tổ chức 13 sự kiện truyền thông với chủ đề “Nguy cơ từ hoạt động săn bắt và tiêu thụ động vật hoang dã” cho hơn 350 người dân sinh sống xung quanh Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Voi.

Quảng Nam nằm trên hành lang bảo tồn đa dạng sinh học kết nối Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Voi, Khu bảo tồn Sao La, Vườn quốc gia Sông Thanh; có nguồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng và phong phú. Đây là nơi sinh sống của một số loài động vật đặc hữu đang gặp nguy cấp cần bảo vệ nghiêm ngặt như voi, sao la, voọc chà vá chân nâu, voọc chà vá chân xám...

Tuy nhiên, tình trạng săn bắt, kinh doanh và tiêu thụ động vật hoang dã bất hợp pháp ở Việt Nam nói chung và Quảng Nam nói riêng còn diễn biến phức tạp, dẫn tới gia tăng nguy cơ tuyệt chủng của nhiều loài động vật hoang dã trong môi trường tự nhiên, ảnh hưởng tiêu cực đến cân bằng sinh thái và sức khỏe con người. Cùng với đó còn phát sinh nguy cơ truyền nhiễm dịch bệnh sang người, gia súc, gia cầm.

Bảo tồn dựa vào cộng đồng được coi là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ đa dạng sinh học. Đặc biệt, vai trò của cộng đồng ngày càng trở nên quan trọng đối với cả việc ngăn chặn hoạt động săn bắt, kinh doanh và tiêu thụ trái phép động vật hoang dã cũng như các mối đe dọa tiềm ẩn của đại dịch có nguy cơ lây lan từ động vật hoang dã sang con người.

Việc nâng cao nhận thức cho cộng đồng để thu hút sự tham gia của người dân địa phương vào việc chung tay bảo vệ các loài hoang dã, ngăn chặn hoạt động săn bắt và tiêu thụ sản phẩm từ động vật hoang dã trái phép là một nội dung hết sức quan trọng của các nỗ lực bảo tồn.

Thông qua công tác tuyên truyền, người dân xung quanh Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Voi được tạo cơ hội và khuyến khích thảo luận, chia sẻ về mối liên hệ giữa hoạt động săn bắt, buôn bán, tiêu thụ động vật hoang dã với các bệnh truyền nhiễm, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang bùng phát.

Người dân cũng được trao đổi và cập nhật thông tin về các hành vi dẫn đến nguy cơ vi phạm pháp luật về bảo vệ động vật hoang dã. Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) đã có những thay đổi đáng kể trong chính sách hình sự liên quan đến xử lý tội phạm về động vật hoang dã, động vật nguy cấp, quý hiếm.

Tại buổi tuyên truyền, người dân cũng được khuyến khích cung cấp thông tin qua đường dây nóng khi phát hiện các hành vi nghi ngờ vi phạm pháp luật về động vật hoang dã. Trước đây, người dân thường ngại hoặc không cung cấp thông tin khi chứng kiến hành vi có nguy cơ vi phạm về động vật hoang dã vì không biết báo cho ai hoặc ngại bị cộng đồng “ghét”, “xa lánh” nếu biết mình tố giác.

“Tôi rất ngại việc báo cáo vi phạm về săn bắt động vật hoang dã, nhưng nay tôi đã biết đây là các hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, có thể bị phạt tù tới 15 năm hoặc phạt tiền tới 2 tỷ đồng. Giờ tôi cũng đã biết đường dây nóng để có thể báo cáo vi phạm một cách an toàn” - bà Nguyễn Thị X. (xã Quế Lâm, Nông Sơn) chia sẻ.

Bảo tồn động vật hoang dã và tài nguyên thiên nhiên không thể thiếu sự tham gia của cộng đồng dân cư tại địa bàn, bởi họ chính là người được hưởng lợi từ đa dạng sinh học cũng như phải chịu tác động trực tiếp của tình trạng suy thoái đa dạng sinh học.

Ông Phan Công Thạnh - Phó Giám đốc Ban Quản lý Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Voi cho biết: “Ngăn chặn hoạt động săn bắt và tiêu thụ động vật hoang dã góp phần bảo tồn động vật hoang dã trên địa bàn Quảng Nam nói riêng và cả nước nói chúng. Chúng tôi rất ủng hộ và sẵn sàng tham gia các hoạt động của Hợp phần Bảo tồn đa dạng sinh học trong thời gian tới”.