Vướng mắc giải phóng mặt bằng (GPMB) thi công dự án nâng cấp, mở rộng quốc lộ 40B, đoạn từ đường vào cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (Phú Ninh) đến đường tránh Tiên Kỳ (Tiên Phước) dẫn đến nhiều hệ lụy.
Ách tắc mặt bằng
Ngày 15.4.2020, chủ đầu tư của dự án trên - Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh đã thông báo rộng rãi ngày 20.4.2020 sẽ khởi công hạng mục giao thông và điện chiếu sáng. Riêng với phần giao thông (xây lắp), phân đoạn 1 qua huyện Phú Ninh được yêu cầu hoàn thành vào ngày 14.7.2021 và phân đoạn 2 qua Tiên Phước bắt buộc ngày 25.5.2021 phải về đích.
Để thực hiện dự án, trên đoạn tuyến dài 9,06km qua Phú Ninh có tổng diện tích đất bị ảnh hưởng GPMB thu hồi 15,32ha, liên quan 702 hộ dân (xã Tam Thái 112 hộ, xã Tam Dân 590 hộ). Thuộc Tiên Phước, chiều dài tuyến là 9,04km, tổng diện tích đất bị ảnh hưởng thu hồi 15,7ha, có 356 hộ dân và tổ chức liên quan (xã Tiên Thọ 230 hộ và thị trấn Tiên Kỳ 126 hộ).
Vừa qua, huyện Phú Ninh bàn giao khoảng 70% mặt bằng, trong đó nhiều vị trí mới bàn giao vào tháng 11 và tháng 12.2020. Vướng mắc lớn nhất do nhiều hộ dân đòi bồi thường đất hành lang an toàn giao thông mà hiện tại chủ yếu nằm ngoài hàng rào. Trong khi đó, huyện Tiên Phước mới bàn giao được khoảng 60%, chưa kể mặt bằng “nhảy cóc”, không liên tục. Ách tắc mà Tiên Phước gặp phải là người dân cho rằng giá bồi thường, hỗ trợ đất, cây trồng, vật kiến trúc còn thấp; chuyện khơi thông đất hành lang, đất công ích do địa phương cấp xã quản lý bị “nghẽn”. Tại xã Tiên Thọ, việc xác nhận nguồn gốc đất chưa tiến hành xong ở thôn 1, thôn 2, thôn 3 và thôn 5.
Theo ông Lê Anh Minh - Chủ tịch UBND xã Tiên Thọ (Tiên Phước), dự án đi qua địa bàn dài 6,34km với 5,7ha đất phải thu hồi. Khó khăn lớn nhất khiến tiến độ GPMB bị chậm là do công tác rà soát lại nguồn gốc đất gặp trở ngại. Điển hình như chuyện anh em ruột cùng canh tác trên đất của cha mẹ, nay giữa hai người xảy ra tranh chấp, một bên cho rằng mình khai phá mảnh đất hiện trạng và có sổ đỏ hẳn hoi. Một tình huống khác là sổ đỏ mang tên người này, nhưng sử dụng lại là người kia; một số hộ tự chuyển nhượng song chưa làm thủ tục chuyển nhượng, đến nay người chuyển nhượng đã chết. Thêm nguyên nhân địa phương lo tập trung chỉ đạo phòng chống đại dịch Covid-19, cán bộ địa chính mỏng, biến động về nhân sự cũng ảnh hưởng công tác GPMB.
Nhiều hệ lụy
Cũng theo chủ đầu tư, đoạn từ km29+700 - km31+581 (đoạn đồi thông đến tuyến tránh thị trấn Tiên Kỳ), nhà thầu nhận bàn giao mặt bằng từ tháng 5.2020 và triển khai nền, móng cấp phối đá dăm, cống thoát nước ngang, mương dọc và mương thủy lợi. Tuy nhiên, nền móng đã lên lớp cấp phối đá dăm, gặp mưa liên tục gây ẩm ướt không thảm bê tông nhựa được. Nhà thầu phân trần, cần nhìn nhận khách quan, GPMB chưa dứt điểm, thời tiết xấu gây ảnh hưởng đến tiến độ thi công.
Đang chỉ huy khắc phục đảm bảo giao thông qua đồi thông, kỹ sư Mai Văn Vũ - cán bộ kỹ thuật Công ty CP Đầu tư và xây dựng Đại Hồng Phúc (liên danh nhà thầu phân đoạn 2) cho biết, nền đường đoạn tuyến này đã xong cấp phối đá dăm lớp 2. Tuy nhiên, mưa liên tục nên chưa đắp lớp cấp phối cuối cùng, muốn thảm bê tông nhựa phải chờ nắng ráo một tuần lễ. Mưa không lớn, song kéo dài nên nước ngấm vào bột đá trong đá cấp phối, ô tô mà nhất là xe chở keo đi qua “cày nát” khiến bột đá xì lên, tạo vết lằn lầy lội. Vị trí này có chỗ còn vướng mặt bằng của người dân, nhà thầu không thể “đụng vào” vét mương để nước thoát đi nhanh được.
Theo nhà thầu, việc thi công chậm phần hoàn thiện là ngoài ý muốn. Hơn nữa, họ còn chịu thiệt hại không nhỏ, bởi lẽ lớp cấp phối đá dăm đã đắp phải đào bóc bỏ đi. Để tiếp tục tháo gỡ ách tắc, chủ đầu tư kiến nghị Phú Ninh, Tiên Phước tăng cường thêm nhân lực thực hiện GPMB để hoàn thành các phương án còn lại. Giải quyết dứt điểm kiến nghị của nhân dân, trường hợp nào đảm bảo theo quy định rồi thì vận động sớm, nếu không vận động được cần có kế hoạch bảo vệ thi công. Xã Tiên Thọ sớm phối hợp các bên hoàn thành xác nhận nguồn gốc đất.
Ông Lê Anh Minh cho biết, trong tuần này sẽ phối hợp thực hiện xét xong nguồn gốc đất trên địa bàn. Tỉnh cũng cần có cơ chế khen thưởng đột xuất cho hộ nào chấp hành tốt chủ trương, bàn giao sớm mặt bằng để động viên nhân dân.
Theo chủ đầu tư, đơn vị đã chỉ đạo nhà thầu từ nay đến trước Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021, đoạn nào mới bàn giao mặt bằng thì làm mương thoát nước trước. Nếu thời tiết thuận lợi, đoạn tuyến đã lên cấp phối đá dăm sẽ tiến hành thảm bê tông nhựa. Đặc biệt, việc đảm bảo giao thông phải thực hiện thường xuyên, liên tục, kể cả trong thời điểm nghỉ tết.