Nâng chất lượng hoạt động của HĐND các cấp

Theo Thường trực HĐND tỉnh, nội dung giám sát khá toàn diện, đi vào trọng tâm, trọng điểm gắn với đổi mới theo hướng phát huy dân chủ, nâng cao tính công khai, minh bạch, chủ động, tích cực của các chủ thể thực hiện giám sát, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đối tượng chịu sự giám sát. Từ đó giúp cho HĐND quyết định những vấn đề quan trọng ở địa phương phù hợp, sát thực tiễn, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân.

Tổ chức phiên họp giải trình

Thường trực HĐND thị xã Điện Bàn xác định chức năng giám sát việc giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo là nhiệm vụ quan trọng, yếu tố góp phần nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân.

Triển khai Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, từ năm 2016 đến nay, HĐND các cấp của tỉnh đã tổ chức 948 phiên chất vấn và ban hành 24 nghị quyết về chất vấn. Thường trực HĐND các cấp thực hiện 2.160 cuộc giám sát chuyên đề; tiếp 21.961 lượt công dân; tiếp nhận, xử lý 7.290 đơn và tổng hợp chuyển 58.134 ý kiến, kiến nghị của cử tri đến các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết, trả lời...

Theo đó, Thường trực HĐND thị xã Điện Bàn thường xuyên theo dõi việc giải quyết và thực hiện các quyết định giải quyết đơn thư của UBND thị xã và các ngành chức năng; xem xét báo cáo định kỳ của UBND thị xã về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Qua hoạt động tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân, Thường trực HĐND thị xã đã ban hành nhiều văn bản đề nghị UBND các cấp và một số cơ quan, ngành trong thị xã giải quyết và đôn đốc việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân.

Ông Ngô Văn Trịnh - Phó Chủ tịch HĐND thị xã Điện Bàn chia sẻ, qua hoạt động giám sát thường xuyên, trên cơ sở tiếp nhận đơn, thư, Thường trực HĐND thị xã đã lựa chọn nội dung và tổ chức 1 phiên giải trình trong cuộc họp thường trực.

Từ đó, nghe các cơ quan chức năng giải trình về những nội dung có liên quan đến công tác phòng chống tội phạm, giải quyết tin báo và chậm giải quyết đơn thư khiếu nại của công dân, dẫn đến bức xúc cho người dân, khiếu kiện nhiều lần.

Cụ thể, bà Nguyễn Thị Phương Thảo ở quận Thanh Khê, TP.Đà Nẵng (đại diện theo ủy quyền của Công Ty Giford Slone) bị hại trong vụ án “Cố ý gây thương tích” xảy ra tối ngày 21/4/2022 tại phường Điện Dương có đơn phản ánh những sai sót của Cơ quan CSĐT - Công an thị xã trong việc tiếp nhận, giải quyết vụ án và đơn của ông Nguyễn Văn Dũng (trú quận Liên Chiểu, TP.Đà Nẵng) gửi đến Thường trực HĐND thị xã có nội dung kiến nghị chỉ đạo Cơ quan CSĐT - Công an thị xã triển khai quyết liệt các hoạt động điều tra vụ án hủy hoại tài sản người khác của nhóm đối tượng Trần Phương, Trần Truyền; ra quyết định khởi tố các bị can.

Tại phiên giải trình, các đại biểu yêu cầu làm rõ những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân trách nhiệm của các cơ quan có liên quan. Qua báo cáo giải trình của Thủ trưởng Cơ quan CSĐT - Công an thị xã, cho thấy Cơ quan CSĐT - Công an thị xã đã có những sai sót về mặt thủ tục giải quyết tin báo và chưa giải quyết đơn khiếu nại của công dân theo quy định.

“Thường trực HĐND thị xã đề nghị Thủ trưởng Cơ quan CSĐT - Công an thị xã nghiêm túc rút kinh nghiệm, kịp thời có những biện pháp chấn chỉnh việc thực hiện quy trình, thủ tục giải quyết tin báo tố giác phải đảm bảo theo quy định pháp luật hiện hành.

Từ đó, đưa ra các giải pháp thiết thực, hướng giải quyết hiệu quả để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc và thực hiện đúng quy định của pháp luật trong thời gian đến, giảm số lượng đơn thư tồn đọng, kéo dài, vượt cấp nhằm thượng tôn pháp luật và đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của công dân” - ông Trịnh nói.

Chất vấn vấn đề cử tri quan tâm

Giám sát qua hoạt động chất vấn trực tiếp tại các kỳ họp là hình thức được Thường trực HĐND huyện Phú Ninh chú trọng thời gian qua. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, tại các kỳ họp HĐND huyện Phú Ninh đã tổ chức thực hiện 12 lượt chất vấn với nội dung tập trung vào những vấn đề bức xúc, được nhiều đại biểu và cử tri quan tâm. Trên cơ sở đó, đã ban hành hai Nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn.

Theo ông Phan Thanh Thám - Phó Chủ tịch HĐND huyện Phú Ninh, trước các kỳ họp, Thường trực HĐND huyện tổ chức rà soát các nhóm vấn đề tồn tại lớn liên quan đến kinh tế - xã hội, những vấn đề cử tri và nhân dân quan tâm để quyết định các nhóm vấn đề cần chất vấn và sắp xếp thời gian thực hiện thích đáng tại kỳ họp. Đồng thời Thường trực HĐND huyện thông tin đến người được chất vấn để chuẩn bị trả lời tại kỳ họp.

“Trước phiên họp chất vấn, đại biểu ghi vấn đề chất vấn, người bị chất vấn vào phiếu chất vấn và gửi đến chủ tọa kỳ họp. Thường trực HĐND huyện đặt ra yêu cầu nội dung chất vấn phải ngắn ngọn, rõ ràng, có căn cứ và phải liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm cá nhân của người bị chất vấn, không thể hỏi và trả lời một cách tùy nghi” - ông Thám nói.

Trong mỗi kỳ họp HĐND huyện Phú Ninh đã dành khoảng một nửa thời gian cho phiên chất vấn và thảo luận tại hội trường. Các nội dung được đại biểu quan tâm chất vấn chủ yếu liên quan đến các lĩnh vực xây dựng cơ bản, đất đai, giải tỏa bồi thường, quy hoạch, tài nguyên môi trường, nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, an ninh trật tự…

Chủ tọa kỳ họp điều hành theo hướng trọng tâm, ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề, gợi mở để đại biểu chất vấn và đại biểu trả lời tập trung vào đúng nội dung vấn đề. Thời gian đặt câu hỏi chất vấn không quá 1 phút, trả lời nội dung chất vấn không quá 3 phút. Vì vậy, những vấn đề được đại biểu, cử tri quan tâm phần lớn được chuyển tải tại phiên chất vấn và cùng với đó là các nhóm giải pháp được đề ra để giải quyết tốt hơn những nội dung được chất vấn.

Đưa vào gợi ý kiểm điểm

Thường trực HĐND tỉnh đánh giá, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, chất lượng các kỳ họp của HĐND tỉnh, HĐND các địa phương được nâng lên. Hoạt động giám sát, khảo sát, tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, tiếp nhận và xử lý đơn khiếu nại, tố cáo của công dân được quan tâm, đảm bảo đúng quy định pháp luật. Hoạt động chất vấn tại kỳ họp và giám sát chuyên đề được HĐND các cấp quan tâm thực hiện hiệu quả.

Nhìn nhận về các mặt tồn tại, hạn chế, vướng mắc trong hoạt động giám sát của HĐND các cấp, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Công Thanh cho rằng, hệ thống văn bản pháp luật về hoạt động giám sát của HĐND được quy định trong khá nhiều văn bản pháp luật; và do nhiều cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành nên thiếu tính tập trung, chưa thống nhất. Nội dung giám sát còn chồng chéo, thiếu quy định hướng dẫn cụ thể; có nhiều chủ thể tham gia thực hiện hoạt động giám sát... và nhất là chưa có biện pháp, chế tài đối với cơ quan, đơn vị, cá nhân để đảm bảo thực hiện các kết luận, kiến nghị sau giám sát nên dẫn đến hiệu quả hoạt động giám sát chưa đạt như mong muốn.

Đáng chú ý, chưa có nhiều kiến nghị với cấp trên về những hạn chế, tồn tại qua hoạt động giám sát. Cùng với đó, công tác theo dõi, đôn đốc thực hiện kết luận sau giám sát chưa thường xuyên, kịp thời.

“Một số cơ quan, đơn vị chịu sự giám sát chưa nghiêm túc thực hiện chế độ báo cáo trước và sau giám sát, không xây dựng kế hoạch, lộ trình khắc phục hạn chế đã được chỉ ra sau giám sát. Đáng lưu ý hơn là sự chậm trễ trong báo cáo kết quả thực hiện các kết luận của Thường trực HĐND tại các phiên họp, phiên giải trình để theo dõi, giám sát theo quy định…” - ông Thanh nói.

Để nâng chất lượng hoạt động giám sát của HĐND các cấp, Bí thư Tỉnh ủy - Chủ tịch HĐND tỉnh Phan Việt Cường nói, cần chú trọng việc theo dõi, đôn đốc thực hiện kết luận sau giám sát của thường trực HĐND các cấp.

Từ đó, tổng hợp trình ban thường vụ cấp ủy cùng cấp theo dõi, gợi ý kiểm điểm đối tượng chịu sự giám sát nhưng không chấp hành tốt việc thực hiện theo thông báo kết luận giám sát. Đây phải được xem là giải pháp mạnh nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND các cấp trong thời gian tới.